De hersenloze meelopers van de Rode Lijn
Groepsdwang van de 'morele zuiverheid'
Mensen zijn sociale wezens en willen graag bij een groep horen. Dat verlangen is zo sterk dat het elke kritiek op de groep verdringt en leidt tot hersenloos meelopen. Zoals bij de Rode Lijn-demonstraties, die inmiddels gewoon anti-Israël zijn. Als er dan ook nog de nodige groepsdruk wordt uitgeoefend om je ‘uit te spreken’ tegen Israël, verandert vrijwel iedereen in een meeloper uit angst om buiten de groep te vallen, en het onderwerp doet er niet eens meer toe. Het is ook niet makkelijk om je morele kompas zuiver te houden, want je komt helemaal alleen te staan.
Het was maandagmiddag en ik had niet nagedacht toen ik vertrok. Kort erna, toen volslagen onbekenden mij breed glimlachend toeknikten, realiseerde ik me dat ik een rode jas aan had. In een winkelruit zag ik hem ineens fel rood oplichten, dat was me nog nooit opgevallen. Ze dachten vast dat ik mee had gelopen in de demonstratie van de Rode Lijn, de dag ervoor. Ik kocht meteen een andere jas en borg thuis al mijn rode kleding op.
Ergens bij horen
Ondertussen dacht ik na over dat menselijke verlangen ergens bij te horen, we zijn immers sociale wezens. En ook hoe pijnlijk het is dat, ondanks het staakt-het-vuren, zoveel collega’s meeliepen met de Rode Lijn. En dat zij dit zo gezellig vinden met elkaar en hierover chatten in hun hiervoor bestemde groepsapp, waar ik natuurlijk geen deel van uitmaak. Ze namen achteraf niet eens afstand van de racistische en antisemitische leuzen die werden geroepen en schaamden zich niet kapot. Ze liepen er gewoon achteraan.
Geen meeloper
Als kind nam ik me voor nooit zo’n meeloper te zijn als de mensen in en vlak vóór de Tweede Wereldoorlog die hun buren, vrienden en collega’s verraadden. Ik verafschuwde de NSB’ers en SS’ers die hadden bijgedragen aan de deportatie van en moord op de familie van mijn moeder. Ik wist zeker dat ik, mocht het ooit weer oorlog worden, niet één van hen zou zijn. Ik was immers Joods en zou zonder enige aarzeling het juiste doen, ik wist wat er op het spel stond. Ik zou meteen opstaan tegen antisemitisme en racisme, wat het ook kostte.
Maar vorige week was er die ene situatie waarin dat rotsvaste vertrouwen sterker op de proef werd gesteld dan ooit tevoren.
Dwingend moreel klimaat
Ondanks het staakt-het-vuren verschijnen nog steeds emotionele verklaringen over Gaza, vol grootse woorden over genocide, zionisme en mensenrechtenschendingen. In de kern gaat het hier om druk: oproepen vanuit activistische kringen binnen instellingen, organisaties en besturen aan hun achterban en directies, om ‘zich uit te spreken’ en de regering te bewegen alle banden met Israël te verbreken. Zo wordt stap voor stap onder de hele bevolking het bestaansrecht van de Joodse staat ondermijnd, precies het doel waar de BDS-beweging al jaren naartoe werkt.
Overal, in ziekenhuizen, de advocatuur, culturele instellingen, het onderwijs en de GGZ, bij ambtenaren, heerst eenzelfde dwingend moreel klimaat en wie zich niet uitspreekt tegen Israël raakt geïsoleerd. In mijn vriendengroep heeft dit al plaatsgevonden: ik verloor vrienden die ik al heel lang ken en die mij al, of niet openlijk, verweten voorstander te zijn van ‘genocide’.
Zich uitspreken
Op LinkedIn buitelen helaas ook mijn collega’s in de zorg, de useful idiots, over elkaar om hun morele zuiverheid te tonen en wereldkundig te maken. Ook binnen mijn beroepsverenigingen circuleren oproepen om dergelijke verklaringen te ondertekenen. Tot nu toe heb ik dat weten te vermijden, maar vorige week ging er binnen onze afdeling een uitgebreide, emotioneel geladen oproep rond. Er werd, met naam en toenaam, door activistische collega’s druk op ons uitgeoefend om hiermee akkoord te gaan en deze te ondertekenen.
Ik kreeg talloze appjes (zelfs buiten werktijd) om me eraan te herinneren dat dit deze week, binnen 24 uur – even later werden dat er 16 – en uiteindelijk diezelfde avond moest gebeuren. Iedereen moest zich ‘uitspreken’.
Bang
Ik wist meteen dat ik dat niet zou doen en ook dat ik waarschijnlijk de enige zou zijn. Ik voelde me bang en had het gevoel in een vacuüm terecht te zijn gekomen. Omdat ik een andere keuze zou gaan maken dan veel anderen besefte ik dat ik er weer alleen voor stond en aarzelde ik om mijn stem te laten horen. Tegen beter weten in zocht ik nog naar smoezen zodat ik onder alles uit kon komen, zoals het bijvoorbeeld te negeren.
Vier dagen had ik buikpijn voordat ik hen liet weten dat ik niet akkoord was en dat mijn naam er niet onder kwam te staan. Ik voegde eraan toe dat politieke verklaringen niet thuishoren op onze werkvloer. Nadat ik mijn bericht zeker wel drie keer had gecontroleerd drukte ik op de verzendknop. Meteen daarna was ik opgelucht.
De enige
Uiteindelijk bleek ik inderdaad de enige in een groep van zesentwintig die niet ondertekende. Enkele doorgewinterde collega’s vertelden me later in vertrouwen dat ze zich geïntimideerd hadden gevoeld en ‘toch maar’ hadden getekend. Geen van hen sprak over de inhoud van de verklaring: het ging hen niet om Israël, maar alleen over hun eigen angst. Ze waren bang om buiten de groep te vallen, om niet meer mee te tellen, hun positie in de groep kwijt te raken. Dat was voor hen de reden te ondertekenen. Israël deed er helemaal niet toe.
Desillusie
Wat een desillusie was het om, ook door mij gewaardeerde, collega’s zo overstag te zien gaan. Sommigen tekenden met tegenzin, anderen uit overtuiging, maar allemaal deden ze eraan mee. Een van hen bekende later dat ze eigenlijk hetzelfde had willen doen als ik, maar had getekend ‘omdat iedereen het deed’. Enkelen vonden de oproep zelfs niet radicaal genoeg, ze hadden nog meer activisme verwacht en uitten zich teleurgesteld.
Ik dacht altijd dat ik precies wist wie de meelopers waren, en zouden worden, als het er ooit weer op aankwam. Nu weet ik dat ik me hierin schromelijk heb vergist. Er zijn er véél meer dan ik dacht. Bijna iedereen loopt achter elkaar aan.
Meelopers en verraders
En alhoewel ik er vroeger al zoveel over had gelezen, want hoe kon de Tweede Wereldoorlog toch ontstaan en waarom waren er zo veel meelopers en verraders, heeft dit me toch verbaasd.
Het blijken inderdaad geen monsters te zijn die de loop van de geschiedenis bepalen, maar vaak gewone mensen. Mensen die niet durven af te wijken, of alleen maar ergens bij willen horen, en zo stap voor stap in een groep de morele grens verschuiven. En wat heb ik zelf lang geaarzeld voordat ik eindelijk mijn stem kon laten horen, ik blijk nu toch beduidend minder heldhaftig dan ik me vroeger had voorgesteld.
Verlammend
Ik weet nu alleen wel hoe verlammend angst kan zijn, en hoeveel twijfel en angst je soms moet overwinnen om je morele kompas zuiver te houden en durven af te wijken. Mijn nieuwe jas was echter snel gekocht. Hij mocht alleen niet rood zijn.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Antisemitisme15 november 2025Zo ziet karakterloosheid er uit
Antisemitisme7 november 2025Jet met de dubbele pet
Antisemitisme27 oktober 2025De hersenloze meelopers van de Rode Lijn
13 juni 1936: Adolf Hitler bezoekt een scheepswerf in Hamburg om een nieuw schip te dopen.
Honderden medewerkers van de werf brengen de Hitler-groet, op één na: August Landmesser, zijn vrouw is joods en hij houd zijn armen over elkaar.
De voorganger van onze kerk liet jaren geleden de foto zien tijdens een dienst over hoe je soms keuzes moet durven maken tegen de stroom in.
Ik weet nog hoeveel respect ik toen voelde voor deze man.
En hoeveel respect ik nu voel voor Marcia van Gelderen.
Alleen dooie vissen drijven met de stroom mee.
Ik heb wel eens tegen m’n man gezegd. Als ik een schilderij aan de muur wil hebben, dan wil ik deze foto aan de muur.
Voor mij gaat van deze persoon zoveel kracht en verzet uit, dat is met geen pen te beschrijven.
Ik kende de geschiedenis niet. Dank! Via onderstaande link krijg je nog wat meer achtergrondinformatie en een link naar deze indrukwekkende foto. https://x.com/i/grok/share/2hQkPaw9Pf1yPHoxx0JxbUOrG
Heel herkenbaar en helder verhaal van Marcia van Gelderen!
Het is heel tekenend voor de Nederlandse bevolking!
Een kuddevolk van domme meelopers, vaak zelfs ook nog hoog opgeleid maar absoluut zelf niet kunnen nadenken!
Geldt trouwens ook voor die Joodse Hooglerares van het Erasmus!
Je schaamt je tegenwoordig echt om Nederlander te zijn!
Zelfde zie je ook gebeuren bij de verkiezingen!
Een paar dagen voor de verkiezingen vliegen de peilingen alle kanten op en zou een heel groot deel van de bevolking nog niet weten waarop te stemmen!
Er wordt kennelijk door het merendeel kennelijk niet gekeken wat de eigen eisen zijn aan de politici / partij en hoe de partijen het de vorige keer gedaan hebben, maar men kijkt naar de peilingen en de mogelijke winnaar, want daar wil men bij horen, ongeacht wat je zelf verwachten van die politici!
Zou de rode jas maar verbranden, want het trekt vreemd volk aan!
Beste Ron,
Niet alleen tekenend voor de Nederlandse bevolking, maar voor elke club mensen die zich als een geheel identificeert.
De ‘domme meelopers’ zijn de norm niet de uitzondering, omdat er – net zoals de zebra’s of gnoe’s op de savanne – veiligheid in de groep is. En dat oerinstinct valt duchtig te manipuleren, waarbij het niet meer dan ontluisterend is om dat voor de zoveelste keer te zien gebeuren, maar nu IRL voor je neus.
We hadden trouwens met de coronatralala een net opmaatje, waarbij het hele Israel-Palestina gedoe als voordeel heeft dat een lekkere ver van het bed show is, die niemand hier raakt. Of je moet Joods zijn of erg begaan zijn met de Joodse staat.
Of je bent moslim van het islamistische soort en valt er in dit discours fijn te knabbelen. De goegemeente denkt de goede zaak te steunen maar hachelt ongemerkt allerlei ideologische hapjes naar binnen die niet als zodanig erkend worden, maar dat wel zijn.
Ook zo’n fan van modest mode? Je bent toch geen male chauvinist pig, die vrouwen objectiveert?
Al langer – en zeker voor de oplettende lezerdjes tijdens de pandemie – wordt er op veel vlakken gewerkt met nudgers of nudging. Een najaarsstorm is geen woei meer die de blaadjes doet dwarrelen, maar op zijn minst code geel, of erger. U dient zich veilig te voelen net zoals ieder ander, en dat houdt dan in dat je je selectief inhoudt.
Verkiezingen zijn dan helemaal gefundenes Fressen. Zie maar hoe electoraal dooie paarden zoals CDA en D66 opeens weer koersfavorieten zijn. Om het ontzagwekkende relaas van NSC in de omgekeerde richting er maar buiten te laten.
Zelfstandig nadenken is al langer uit de mode en komt ook zo snel niet meer en vogue, daar steeds minder volk er toe in staat is.
Kleine aanpassing nog,.
Ze zijn niet hersenloos, ze gebruiken hun hersens domweg niet!
Mijn overbuurvrouw heeft zo’n ‘Rode Lijn’ affiche op haar raam. Ik heb een plakcijfer 8 gekocht en daar bij geplakt en het zit er nog steeds. Mevrouw weet waarschijnlijk niets over lijn 8 in Amsterdam destijds.
Het artikel geeft heel goed aan hoe mensen tot oorlog en doodslag kunnen worden gepamperd. Ze hebben niet in de gaten dat het met kleine stukjes gaat. Onze Belgische media (o.a. NRC, Volkskrant en Trouw) en met belastinggeld betaalde N.P.O doen daar al twee jaar aan mee. Universiteiten zijn antisemitische fascistische organisaties geworden die criminele docenten en studenten koestert en beschermt.
Dat kuddedenken zie je ook tijdens de komende verkiezingen (oh heer was het maar 30 oktober).
Het onderwijs in Nederland is na Griekenland het slechtste in Europa en dat zien we dagelijks.
Op alle fronten.
Eerlijk verhaal. Dank je wel. Ik persoonlijk sta liever alleen. Ben ik mn hele leven toch al gewend door bepaalde omstandigheden. En ik schaam me niet om achter Israel te staan en het op te nemen voor de Joden. Zonder Joden zou de wereld zijn blijven steken in achterlijkheid, onkunde en onwetendheid. Dank jullie wel daarvoor. An Yisrael Chai!
De activisten krijgen het nog druk want als de nieuwswaarde rond Gaza luwt dient de narigheid uit Soedan zich weer aan. En vergeet niet Oekräine en overige brandhaarden. Ik ben benieuwd naar de legitimeringen die worden bedacht om ook hiervan Israél te beschuldigen.
Het heeft allemaal niet met wijsheid te maken.
Nu Hamas in Gaza standrechtelijke executies uitvoert op de eigen burgers, hoor je ze ook niet.
Heel dapper van jou Marcia, dat je je niet laat koeioneren door die groep van nuttige idioten die in hun onwetendheid de agenda van de Moslim Broederschap aan het uitvoeren zijn. Wat zullen ze straks op hun neus kijken als blijkt dat ze, net als indertijd met het communisme, achter de verkeerde vaandels hebben aangelopen. Ik vrees echter dat het dan al te laat is en de islamisering niet meer terug te draaien valt.
Deze meelopers volgen de weg van de minste weerstand. Met de redenatie:
– wie kan er nu zijn tegen het doden van burgers (maar het is een oorlogssituatie in Gaza en in een oorlog vallen nu eenmaal ook burgerdoden, zeker als de militaire organisatie zich bediend van burgerkleding)
En vervolgens niet inzien dat het onvoldoende is om ergens tegen te zijn.
Vraag deze mensen: bent u voor een democratische staat (=Israël) en tegen een terreurstaat (Gaza), dan zijn ze weer helemaal vóór.
Maar daar denken ze niet over na.
Rood is een stoplichtkleur: het brengt alles tot stilstand.
En omdat de schimmige poppenspelers achter de publieke staat (overal) precies weten hoe ze het volk tot een soort massahysterie kunnen opzwepen, wordt elk middel daartoe gebruikt. We hebben vooral bij de cojona affaire kunnen zien hoe dat werkt, hoe ‘het volk’ uiteindelijk zelf massaal opriep hun medemensen uit te sluiten.
En momenteel zien we hoe politiek, media en deep state samenwerken/samenspannen om de gewenste kandidaten verkozen te laten worden.
Helemaal met u eens.
Nadat het stil gevallen is rond de berichtgeving over de Palestijnen, omdat Hamas zich misdraagt tegen eigen bevolking wordt de focus verlegd naar Sudan.
Het is ook verbijsterend om te zien hoe we in deze verkiezingstijd gemanipuleerd worden om de “juiste” keuze te maken en hoe berichten net voor 29 oktober naar buiten worden gebracht.
Alleen het rapport van Ronald Meester waarin hij de vloer aanveegt met het stikstofbeleid, moet nog even in de bureaula blijven liggen tot na de verkiezingen. Dat zou BBB in de kaart kunnen spelen.
Johan Cruijff zei het zo treffend: Je gaat het pas zien als je het doorhebt!
Ontroerende column trouwens van mevr. Van Gelderen.
Jammer dat de kleur rood nu is gekaapt door die activisten. Ik heb nog een mooi rood jasje voor netjes en feestelijke gelegenheden. De kleur rood is van ons allemaal en moeten we niet laten claimen door een bepaalde groep!
Spijker op de kop.
Helemaal achter u staan meer mensen dan u denkt. Maar het gevoel van alleen staan is begrijpelijk. Ik heb veel waardering voor u.
“ik blijk nu toch beduidend minder heldhaftig dan ik me vroeger had voorgesteld.”.
Je bent hier te streng voor jezelf: Je hebt wél je rug récht gehouden. Als enige “van de klas”. Tegen al die druk in! :duim
En nu, Marcia? Wat moeten we doen? Een nieuwe jas is niet zo moeilijk. Een koffer kopen? Wachten tot het te laat is? “Waarom zijn jullie niet op tijd weggegaan?” Mijn ouders hadden geen antwoord. Net zoals ik niet. Nu.
Wat is onze rode lijn?
Na WO2 heeft Dietrich Bonhoeffer uitgrebreid beschreven wat er gebeurde met de hersens van mensen en waarom ze blind achter de meute aanliepen. Geen angst, een gewelddadige inborst of haat jegens anderen, maar stupiditeit.
En stupiditeit is irrationeel en daarom niet te bestrijden en dus gevaarlijker dan haat.
Zie ook https://www.youtube.com/watch?v=ww47bR86wSc
Uitermate goed stuk! Waarvoor dank! En allereerst mijn respect voor het recht houden van uw rug! Natuurlijk ook totale waanzin, om politiek op het werk ten berde te brengen op een dergelijke manier. Maar steeds vaker en meer worden we bewust voor keuzes gesteld. Als het gaat om de digitalisering, wat controle is, als het gaat om opgelegde schuldgevoelens t.a.v. verzonnen klimaat- gedoe enz.
De onbegrip en slechte bejegening als je een niet gemiddelde/doorsnee keuze maakt, ervaar ik ook al heel lang. Maar het sterkt me juist in mijn overtuiging dat je je principes overeind moet houden.
Blij te vernemen dat ook u, uw rug recht heeft gehouden. U kunt trots op uzelf zijn !
Ik weet wat je meemaakt. Hier in Spanje gebeurt dat overal, ook op mijn werk in. Ik zeg dan wat ik denk en weet. Sommigen beginnen dan te schreeuwen. Heb medelijden met die mensen.
Veel stof tot nadenken. Wees er trots op dat je dit zo goed en open heb geschreven
Beste Marcia,
ik heb de afgelopen jaren veel uitstekende artikelen gelezen op deze site, maar jouw persoonlijke verhaal heeft zonder meer de meeste indruk op me gemaakt.
Zeer ontroerend en, helaas, zeer herkenbaar.
Het getuigt ook van grote moed dat je je verhaal zo in de openbaarheid hebt gebracht. Dan kan het ook een inspiratie vormen voor anderen.
Van alle deugden is moed de grootste.
Vergeet nooit: je staat niet alleen.