Waarom hebben wij nog een koningshuis?
Een wonderlijk restant uit feodale tijden
Titelfoto: De Koning door Gerard Stolk, gepubliceerd onder CC BY-NC 2.0.
Kijkt iemand nog echt op van de strapatsen van onze koning? Ik in elk geval niet meer: als je zo ver van de dagelijkse realiteit bent grootgebracht en voortleeft, kun je het bijna niet meer helpen dat er zoveel dingen zijn die je niet begrijpt. Maar wat ik niet begrijp: waarom behandelen wij koningen en koninginnen nog steeds als bijzondere mensen die een status aparte hebben?
Ik heb een goede vriendin die een moeder had met de meest nuchtere opmerkingen. Zo kon ze, bij het zien van verschillende voorname koppen tijdens het Journaal, ijskoud zeggen: “Ach, die stinkt ook als-ie op de pot zit, hoor.” Het is een simpele grap waarmee een kernwaarheid wordt aangeduid: we zijn, als het eropaan komt, allemaal gelijkwaardig, en zeker als we de dagelijkse gang rond ons lichaam en de zorg ervoor bekijken. Ook koningen worden ziek en gaan dood, ook koningen zijn Hele Gewone Mensen, met puistjes, platvoeten of lelijke neuzen, en ze laten ook scheten en boeren.
Op een rationeel niveau weten we dat prima, maar toch: staan we een keertje met onze neus voor het koninklijke echtpaar, dan zal waarschijnlijk zelfs de meest fanatieke republikein nog wel in de houding schieten. Wat doe je eraan? Het is tenslotte Zijne Majesteit de Koning, en dat is me nogal een titel. Dat maakt indruk. Maar waarom maakt dat eigenlijk zo’n indruk?
Geweldige ingezonden brief column @youpvanthek in @nrc speedboot @Willem-Alexander van @HenkHeikoop uit Amsterdam. Slaat de spijker op zijn kop. pic.twitter.com/pmXB7TEKp9
— Els Meurs (@elsmeurs) August 21, 2020
Wat is een koning?
Ik denk dat het niet moeilijk voor te stellen is hoe, lang geleden, een stam een ‘hoofd’ had. Doorgaans was dat iemand die zich had onderscheiden op het slagveld, maar ook in wijsheid: de stam moest ook in vredestijd wel varen. Een goed stamhoofd had die capaciteiten, om te leiden in alle omstandigheden, om letterlijk voor te gaan en de eerste te zijn die het gevaar of probleem onder ogen zag, en om recht te spreken en zijn ervaren advies te geven.
Je kunt zo’n stamhoofd allerlei titels meegeven: het woord dat in Europese geschiedenis veel wordt gebruikt, is het woord ‘prins’. In onze moderne tijd is een prins de zoon van een koning; oorspronkelijk betekent het niets anders dan ‘de eerste’. Denk aan het beroemde werk van Machiavelli, dat Il Principe heet: ‘De Prins – de Eerste’. In het Nederlands doorgaans vertaald met de titel ‘De Heerser’ of ’De Vorst’. En een vorst is niet noodzakelijk een koning: dat kan evengoed een hertog of graaf zijn, of een andere (adellijke) figuur met autoriteit.
Oorsprong
Laten we eens beginnen bij het woord zelf. Waar komt het vandaan?
‘Koning’ komt van het Angelsaksische/Oudnederlandse cuning of cyning. In die laatste versie zit een woord verscholen dat in het Engels nog steeds gebruikt wordt: cyn of kin. Dat betekent zoveel als je familie, maar ook de mensen die je persoonlijk kent en waar je je mee verwant voelt. ‘Ons soort mensen’, zeg maar. Een cyning is dus het hoofd, de patriarch van een zeer uitgebreide familie of een stam (clan), van mensen die zich sterk met elkaar verbonden voelen.
Kende Europa in de vroege middeleeuwen een lappendeken aan grote en kleine koninkrijkjes, in de late middeleeuwen en zeker na Karel de Grote werd dat anders. Er was veel adel, maar er waren maar een paar koningen, die heersten over vaak steeds grotere gebieden – en sommigen daarvan deden het zo goed, of hadden zulke geweldige connecties, dat de Paus ze zelfs tot keizer verhief, in nagedachtenis aan dat ene Rijk dat tot diep in de middeleeuwen (en zelfs tot in onze tijd) een luide echo had: het Romeinse.
Europa was een gebied van vazallen die hun koningen trouw dienden, vooral in oorlogstijd, maar een blijvend kenmerk van de koning was nog altijd dat hij het hoofd was van het leger, en het lichtend voorbeeld van elke militaire operatie onder zijn bewind. Maar dat verklaart nog steeds niet waarom wij zo’n huizenhoog ontzag hebben voor mensen met koninklijke titels – meer dan voor welke vorm van regeringsleider dan ook.
En die reden is eenvoudig: dat komt door religie.
Gods vertegenwoordiger
De niet-christelijke koningen van het vroegmiddeleeuwse Europa waren koning, aanvoerder, stamhoofd, hoe je het ook noemen wilt. Maar de christelijke koningen kregen er nog een extra verantwoordelijkheid bij: zij hadden de plicht Gods vertegenwoordiger op aarde te zijn in hun eigen rijk. Zij werden gezien als dragers van een soort goddelijk communicatiekanaal waardoor God, via deze mensen, zijn autoriteit kon laten gelden.
Het is ook de reden waarom we koningen indirect aanspreken: we hebben het officieel niet over ‘hem’, maar over ‘Zijne Majesteit’. Over zijn verhevenheid, dus: de functie en plicht die hij heeft om bovenmenselijk perfect en devoot te zijn, en zichzelf opzij te zetten in naam van de heilige opdracht die hij heeft. We spreken hem aan op zijn taak, niet op zijn persoon, want die doet er niet toe: alleen het Goddelijke communicatiekanaal is van belang en onderscheidt deze persoon van de rest van ons.
Feodalisme
Daarom gaan we zo verkrampt met koninklijke families en hun leden om: omdat we al eeuwenlang te horen krijgen dat ze inderdaad geen Gewone Mensen zijn. God heeft hen uitverkoren om een speciale taak voor hem te verrichten. En in ruil daarvoor, voor die hoogstaande, goddelijke en gezegende bescherming, hebben we ooit een afspraak gemaakt: het feodalisme.
Feodalisme was een simpel maar ingenieus systeem. Het was gebaseerd op de driehoek: iedereen die wel eens wat heeft gebouwd, weet hoe sterk driehoeken zijn. Die driehoek werd niet zomaar gekozen: drie is een heilig getal. Denk aan de Heilige Drie-Eenheid van God, bijvoorbeeld.
Driehoek
De driehoek van het feodalisme bestond uit de drie groepen die in de middeleeuwse wereld werden gezien als ‘het volk’. Groep één bestond uit De Vechters, de ‘adel’, die ervoor zorgde dat de groep beschermd bleef. De tweede groep omvatte De Werkers, de ‘boeren en burgers’, die ervoor zorgden dat iedereen had wat nodig was, of het nou eten, kleding, huizen of wat dan ook betrof. En groep nummer drie werd gevormd door De Bidders, de ‘kerk’, die de taak van het zielenheil op zich genomen had, en de zorg voor de mens in het algemeen. Een eenvoudige inrichting van de wereld waarbij, volgens middeleeuwse maatstaven, alle factoren van het dagelijks bestaan waren gedekt. En elke poot van de driehoek ondersteunde de twee andere, dus het kon bijna niet stuk, dacht men.
Dat kon het dus wel; om allerlei redenen is er van feodalisme in onze wereld geen sprake meer – totdat we bij de koningshuizen van Europa aankomen. En dan stuiten we op iets merkwaardigs.
Symbool
Op de een of andere manier is het deze families gelukt die ene poot van die feodale afspraak in leven te houden: wij ondersteunen hen. Die ondersteuning kost ons land alleen al absurd veel geld. En in ruil daarvoor zouden zij ons dus moeten ondersteunen, op allerlei beschermende manieren – maar daar heeft men inmiddels niet eens de (Grond)wettelijke bevoegdheden meer voor, zeker in ons land niet. Onze koning is een symbool, een lege huls die we zelf maar moeten invullen qua belang. Men laat zich voorstaan op een soort goddelijke status, maar de vraag is en blijft of men die status überhaupt wel waard is.
Gênant
Want, om een voorbeeld te noemen, zelden zag ik een gênanter vertoon dan de Dodenherdenking in 2010 op de Dam, toen een man keihard schreeuwde en er paniek ontstond onder de aanwezigen. Wat we toen te zien kregen was het moderne koningschap in een notendop, al was Willem-Alexander toen nog maar kroonprins: een door de veiligheidsagenten voortgeduwde mollige man in een potsierlijk gala-uniform die, zonder zich om de mensen om hem heen te bekommeren, als de hazen maakte dat-ie in veiligheid kwam – terwijl hij niet eens wist wat er gaande was. En ook de rest van de koninklijke aanwezigen, inclusief de koningin zelf, liet het volk op de Dam rap achter, overgeleverd aan wat er na die schreeuw eventueel nog had kunnen volgen.
Jet-set
Maar ook het bezig zijn met speedboten, vakantiehuizen-met-hekwerk, toespraken die scheef staan van de ‘wijze woorden’ die door anderen zijn bedacht en die de koning zelf niet eens na weet te leven – het getuigt allemaal van een man die een jetset-leven leidt, en niet van koningschap. In grote lijnen wijkt het leven van onze koning niet af van dat van een Hollywood-ster, alleen moet zo’n ster een stuk harder werken om die status te bereiken en te behouden dan een knul die toevallig in een bepaald bed is geboren, en daar heel veel voordelen uit weet te slepen.
Dit heeft in niets meer te maken met het koningschap zoals het ooit bedoeld was, zoals de voorgangers van onze koningen het ooit interpreteerden. Dit is het uithollen van een traditie, en dan hoofdzakelijk omdat een bepaalde familie ooit een status heeft gekregen die in z’n origine meer dan dubieus is: de aanname dat die op goddelijk ingrijpen is gebaseerd.
Iemand als Willem-Alexander hoeft niets meer te kunnen – hij gaat schuil achter de rug van de premier. Zijn ‘goddelijkheid’ is dus op dit moment de verantwoordelijkheid van Mark Rutte. Kan het zotter?
Historicus @gerardaalders vindt @MinPres @markrutte 'schoothondje' van de koninklijke familie? Klopt dat? https://t.co/eiMamZcnyH #Koningshuis # RutteDrie
— Syp Wynia (@sypwynia) October 14, 2020
Nut
Welk nut dient een koningshuis nog in relatie tot het prijskaartje dat eraan hangt? Ik hoor vaak het argument van handelsbelangen, maar dan kijk ik naar de VS, een van de grootste handelsnaties ter wereld, en gut: die hebben geen peperdure en blunderende koning die de buitenlandse relaties voor hen verzorgt en warm houdt. En toch doen ze prima zaken. Waarschijnlijk tegen een kostprijs die stukken lager ligt, en met de zekerheid dat deze mensen wél zelf verantwoordelijk zijn voor hun daden en stupiditeiten.
Enfin, vandaar de vraag waar ik nu al jaren mee zit: waarom hebben wij nog steeds een koningshuis?
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Antisemitisme11 mei 2024Open brief aan de Rector Magnificus van de Universiteit van Amsterdam
Antisemitisme22 april 2024Timmermans doet verkapte oproep tot geweld tegen Wilders
Antisemitisme10 april 2024#BringThemHomeNow: zo waardig kan een solidariteitsdemonstratie zijn
Antisemitisme3 april 2024Kom ook op 7 april naar het Museumplein: #BringThemHomeNow
Bernard heeft half Amsterdam aan huizen,Mabel vage achtergrond,maar inmiddels ook puisant rijk,Willem heeft ook grote woningen verspreid over de wereld ,allemaal van belastingeld ,worden honderd jaar,omdat ze geen zorgen hebben,niet vroeg op moeten ,en over geld niet wakker hoeven te liggen ,terwijl een paar ministers onderussen de economie slopen ,en heel wat middenstanders om zeep helpen,om over de boeren en vissers maar niet te spreken ,als je dan nog met een gerust hart op vakantie gaat ,weet je veel meer over de stand van zaken dan menig verontruste Nederlander .
De kleinkinderen van Juliana zijn allemaal miljonair geworden naar haar overlijden.
Bernard heeft daar een paar honderd pandjes van gekocht. Belastinggeld dus.
Máxima belegt in vastgoed in Argentinië, dat kwam aan het licht toen de Argentijnse belastingdienst een aantal jaren geleden meldde dat vastgoed niet opgegeven was aan de fiscus. Je hoort hier niets over, niemand die hier onderzoek naar doet. Van welk geld is dat vastgoed hoogstwaarschijnlijk gekocht? Belastinggeld.
Het draait dus om hun rijkdom. Dus als de koninklijke familie in een gewone villa in Laren zou wonen en niet meer dan een ton spaargeld op de bank zou hebben, dan zou u ze veel acceptabeler vinden?
het draait niet om hun rijkdom, maar om het feit dat ze er niks voor terug doen.
Goede opmerking die meteen ook een schaduwzijde kent want de hele leven lintjes knippen is ook geestdodend. Maar voor dat geld zouden het meer mensen willen doen zo is het ook weer.
Beetje jaloerse reactie, heeft u zelf nog niets gepresteerd in dit land waar iedereen die kansen krijgt als jw gard werkt…..ik heb ook onroerend goed….gewoon 70 uur per week werken, sparen en dan kopen….is niet zo moeilijk hoor….
Als je misstanden aankaart ben je jaloers? Beetje vreemde redenatie, en wie zegt dat Peter nog niets gepresteerd heeft, u kent hem nog niet.
nog = toch
veel bezit komt niet van eerlijk werk
Veel mensen werken veel uren, maar heel veel werk wordt slecht betaald. Niet iedereen heeft de capaciteiten voor hetzelfde.
En als mensen rijk zijn, worden ze OF overbetaald voor hetgeen ze doen, OF ze zijn niet helemaal eerlijk.
ja, zo is het wel.
De Oranjes zitten nog steeds dichtbij het vuur omdat ze invloed hebben op allerlei cruciale benoemingen zoals: de benoemingen van Burgemeesters, Raad van State- leden en Sociaal Economische Raad(=SER- KROONleden)
Verder MOETEN alle rechters en advocaten van Nederland EN alle Eerste en Tweede Kamerleden TROUW ZWEREN aan de koning.
Tot voor kort was er ook directe Oranje- invloed op de kabinetsformaties.
De minister president van Nederland is meestal een lakei van de Oranjes, dit is heel duidelijk bij Rutte, alle Oranje eisen worden ingewilligd, met de aanschaf van een duur (regerings)vliegtuig met speciale voorrechten voor de Oranjes boven regeringsgebruik, exorbitante aanlegsteiger, en 1,5 miljoen voor de oudste dochter, tot de jaarlijkse uitkeringsverhogingen , inmiddels 345 miljoen per jaar.
De Oranjes hebben officieel alleen een symboolfunctie maar in werkelijkheid hebben ze een stevige vinger in de nederlandse pap en eisen steeds meer voor hun kostuumdrama.
LEVE DE REPUBLIEK en een gekozen President op basis van kwaliteiten voor 4 of 8 jaar.
Sterkte met president Klaver, voorlopig 1000 miljard voor energie transitie en dat is nog maar het begin, als je een dubbeltje meer verdient dan jan modaal ben je de klos…..
Klaver wordt nooit gekozen.
De Oranjes zijn rijk geworden aan de opium handel vanuit Singapore en India. Daarom zelfs nam Beatrix afscheid van dictator Lee Kwan You in Singapore om nog vast te leggen dat het Oranje vermogen bij de United Bank of Singapore toch wel goed afgeschermd zou blijven voor het domme Nederlandse volk. En niet te vergeten natuurlijk de Sultan van Brunei waar ze op bezoek ging opdat hij niet zou spreken over de belangen, veel meer dan 5 procent in Shell en andere oliebelangen. Waarom juist naar die 2 dictaturen? Simpel, natuurlijk verwant aan eigen opvattingen maar vooral om er voor te zorgen dat de corruptie door de eeuwen heen van de Oranjes niet aan het licht komt. Verder zijn koningen door de eeuwen heen notoire moordenaars geweest. Ook de Oranje koningen. Alleen al een reden om die onzin en bedrog af te schaffen
Willem van Nassau (Oranje) – Dillenburg bekeerde zich opportunistisch van het lutheranisme wederom tot het katholicisme en trad toe tot het hof van de Gentenaar Keizer Karel de Vijfde en toen hij zich door de edelen van Holland, Zeeland, Friesland enz gedwongen zag aan het hoofd van hun opstand tegen de zoon van Karel V (Filips de tweede) te blijven om zijn stadhouderschap om te zetten in een koningschap was een genocide pleger die in de campagnes tegen Filips II de lokale bevolking uitmoordde als hun loyaliteit niet duidelijk was.
Uiteindelijk maakte de enige vader des Vaderlands Johan van Oldenbarnevelt aan het gestuntel van de Oranjes tegen de Spaanse onderdrukking om koning te worden een einde en sloot vrede waarna Maurits van oranje hem in een Geert Wilders showproces liet vermoorden.
Later werd de allermachtigste raadspensionaris (president) die Nederland ooit heeft voortgebracht – Johan de Witt – door Willem de Derde van Oranje vermoord.
Na de neergang van Napoleon en de kortstondige Bataafse Republiek met als eerste president – de Axelaar uit Zeeuws-vlaanderen – Pieter Paulus werd Nederland door Engeland een quasi oranje koning opgedrongen.
Thorbecke maakte daar een constitutionele monarchie van.
De Nederlandse bevolking heeft nooit in haar 500+ jarige historie een koning gewenst.
Weg met oranje, Leve de Republiek der Nederlanden !
ja, die akkefietjes met van Oldenbarneveldt en Johan de Wit bekijk ik nu wel met heel andere ogen dan toen ik er bij de geschiedenisles op de lagere school over leerde.
Toen werden wij nog opgevoed met het idee dat het koninklijk huis HEEL belangrijk was en dat zij ‘de goeden’ waren. Nu ben ik daar helemaal niet zeker meer van. Zeker niet als we inderdaad kijken naar hoe er met Wilders wordt omgesprongen en met Baudet. Dat cordon sanitaire is zo ondemocratisch als de pest.
WA en Máxima zouden een voorbeeld moeten nemen aan het Belgisch koningspaar.
Toen hun oudste dochter Elisabeth 18 werd vorig jaar, zou zij net als Amalia ook een enorm bedrag aan salaris krijgen.
De Belgische koning heeft hier echter vanaf gezien. Ze vonden het niet gepast omdat het meisje ging studeren en daardoor geen publieke taken kan uitvoeren.
Het zou WA sieren dit voorbeeld te volgen.
ze moeten helemaal geen geld meer krijgen ze hebben al miljarden laat ze dat eens zien op temaken.
Geweldige uiteenzetting Inez, zoals iedere keer. Ik heb dezelfde vraag.
ik ook. zeker goed uiteengezet. Het voegt anno 2020 niets meer toe. Als we praten over gebruik maken van de ruime belastingregels dan weten zij er veel van af. zie ook belegging in Afrika, etc. En het heeft niets met jaloezie te maken, maar met eerlijkheid en als je ergens voor meebetaald wil je ook weten en invloed hebben hoe het geld besteed wordt. Snap die opmerkingen over jaloezie niet!
Goed stuk. Ik zeg ook, weg met het koningshuis. Kost veel geld en is inderdaad niet meer van deze tijd.
Niet meer van deze tijd. De extreme luxe is voor mij en denk voor velen een doorn in t oog. Een geldverslindende poppenkast.
ja, ben bang dat ik het daar wel mee eens moet zijn.
Van koningin Juliana kon ik veel hebben. Volgens mij was dat een heel lief mens.
Waarschijnlijk was ze dat ook wel – in beginsel. Maar dat neemt niet weg – al is er wel voor gezorgd dat dat niet al te veel uitlekte – dat ze tevens knap lastig en zelfs onredelijk kon zijn naar de mensen toe die zich in haar directe omgeving ophielden (het hof-personeel bv.).
En je kunt er donder op zeggen dat dit bij alle vorsten in meer of mindere mate het geval is: Dat komt doodgewoon door de uitzonderlijke omstandigheden waardoor ze gevormd zijn en de kronkel die ze daardoor in hun hersens krijgen. De wens van Juliana om ‘gewoon’ te willen zijn was al onrealistisch, omdat ze er geen flauwe notie van had, wat dat “gewoon zijn” wel inhield, wat dat precies van een mens vráágt (winkelen zonder geld bv., was voor haar gevoel doodgewoon, haar nukken-op-z’n-tijd zonder een woord verdragen eveneens; ze had niet geléérd, zich wat dat betreft in te leven in anderen.)
Het gaat dan ook nog niet eens zozeer om de mensen op zichzelf, maar om het instituut-koningshuis: Dat is om díe reden niet meer van deze tijd en daarom zou het afgeschaft moeten worden:
Het instituut-koningshuis is er bv. mede de oorzaak van, dat WA thans een leeghoofdige jet-setter is geworden.
Helemaal eens: heeft geen enkel nut. Uit de Griekenlandvakantie kun je opmaken dat de:”och och” betrokkenheid in t land slechts voor de bühne is.
Verder is t gewoon een soort nationale mascotte.
Maar als we daar zo’n behoefte aan hebben kunnen we ook nèt als Schotse piperbands , een geit voor nemen.
LOL. 🤣
Ik raad iedereen aan om het “oranje zwartboek ” van historicus gerard aalders te lezen…de moeite waard krijg je een andere kijk op de oranjes
….overspel corruptie leugens enz. En vooral de hebzucht naar geld…..
Wordt vervolgd!
Lees dan ook het boek Roofstaat van Ewald Vanvugt en je hebt het hele corrupte spel door, met een hoofdrol voor de Oranjes.
interessant. Dank voor de tip
Het meest storende vind ik de doorwerking van het Koningshuis, om die term maar eens te gebruiken. Hele adellijke families voelen zich door het Koningschap nog steeds verheven boven het volk. En zo hou je in Nederland een top-down hierarchie in leven. Niet meer al te opvallend, vanzelfsprekend. En vooral omdat er genoeg lakeien rondlopen die bereid zijn omhoog te likken. En elkaar met lintjes en oorkondes te decoreren. Op papier is iedereen gelijk voor de Wet in dit land maar kijk je naar onze bestuurders dan is dat natuurlijk helemaal niet waar. Met als dieptepunt een omhoog gevallen halve Finse freule als Minister van Binnenlandse Zaken. Onbestaanbaar.
De schrijfster stelt dat de koning niks hoeft te kunnen. Officieel is dat helemaal waar maar in werkelijkheid moet hij het volk natuurlijk perfect aanvoelen. Beatrix had dit talent, ook Filip van België lijkt dit goed te begrijpen maar ik denk dat Willem Alexander te lomp is om dit te snappen. Toen Willem Alexander 20 jaar geleden een blunder maakte met een onhandige uitspraak over Jorge Zorreguita werd al gezegd dat hij een hoop zou moeten leren anders zou het koningshuis het niet overleven, destijds heeft Maxima hem nog gered met haar charme. Hij lijkt bijzonder hardleers want de blunders blijven zich opstapelen, Máxima heeft haar charme verloren en lijkt zich inmiddels al even lomp te gedragen. De kans is zeker aanwezig dat Alexander onze laatste koning zal zijn alhoewel het Belgische koningshuis Koning Albert ook heeft overleefd.
ja, dat laatste is wel een wonder……Koning Boudewijn en koningin Fabiola waren heel andere mensen. Die Albert kon niet in de schoenen van zijn broer.
Een koning kan zoveel meer zijn dan iemand die andermans tekst opleest. Dat geldt voor dit kabinet ook.
Een stimulans, een voorbeeld voor het volk. Dat begint bij jezelf niet te verrijken wanneer er nog arme mensen zijn. Het beste zoeken voor de bevolking.
Nu hebben we alleen maar mensen boven ons, die er voor zichzelf zitten. Ze geven geen leiding, maar gehoorzamen alleen kwade krachten die uit zijn op onze ondergang.
Het geld is hun god, de mammon dienen ze.
Over de absolute monarchie wil ik graag kwijt dat de monarch zich bezig hield met recht spreken. Dat is een serieuze zaak. Er worden lijfstraffen uitgedeeld en mensen ter dood veroordeeld. Maar, iemand moet het doen en het kan niet degene zijn waarmee je op zaterdagavond doorzakt in de kroeg. De koning was de primus inter pares. Opgemerkt moet worden dat de koning wel recht mocht spreken maar hij mocht geen wetten maken. Ze begrepen dondersgoed dat je volledig bent overgeleverd aan iemand die eerst wetten maakt om ze daarna toe te passen. Ook de trias politica heeft dat dilemma nooit goed kunnen oplossen.
Verder is het juist natuurlijk dat de koning tegenwoordig enkel een ceremoniele functie heeft. Zijn moeder wilde zich nog wel eens minder ceremonieel met het bestuur bemoeien waar toch niet iedereen blij van werd. Dat gezegd hebbend kun je net zo goed vraagtekens plaatsen bij het nut van de Ministeries van Economische zaken, of Buitenlandse zaken, of Volksgezondheid, of de staatstelevisie.
Eigenlijk mag je de vraag naar zijn logische eindconclusie doorredeneren: waarom wil jij eigenlijk bestuurd worden? Is dat niet iets wat stamt uit de tijd dat we nog een standenmaatschappij waren, met een daadwerkelijke elite die van jongs af aan werden opgeleid om te besturen? Een situatie die we al lang niet meer hebben en niemand die onder de indruk is van Mark Rutte, Hugo de Jonghe of Frans Timmermans.
“Eigenlijk mag je de vraag naar zijn logische eindconclusie doorredeneren: waarom wil jij eigenlijk bestuurd worden?”
Lees de Leviathan van Hobbes, of breng een bezoek aan delen van Afghanistan of Somalië en het antwoord zal snel duidelijk worden: omdat zonder bestuur het leven gewelddadig, onaangenaam en zeer kort is.
Dat is domweg niet waar. Ten eerste omdat mensen in hun jager/verzamelaar tijd rustig 70 jaar oude konden worden, vooropgesteld dat je geen infectieziekte oploopt of anderszins fysiek malheur tegenkomt want geen medische zorg. Verder hebben ze in plekken als Somalië en Afghanistan de staatsslavernij ingeruild voor onderdanigheid aan de clanleider van dienst. Dat zal inderdaad weinig verbetering opleveren. Een mogelijkheid is bv om eigendomsprotectie te privatiseren. Je ondertekent een contract, weet hoeveel je betaalt, waarvoor en waar je je beklag kunt doen als ze tekort schieten. Heel belangrijk, er zal concurrentie zijn zodat de aanbieders genoodzaakt zijn een deugdelijke kwaliteit voor een redelijke rpijs te leveren. Nu betaal je heel veel geld, weet je nauwelijks waarvoor en moet je vooral veel vertrouwen hebben. Vertrouwen wat bij veel mensen rap aan het verdwijnen is. Maar goed, zolang jij niet bereid bent buiten de gekleurde lijntjes te denken zul je blij moeten zijn met je stemmetje eenmaal in de vier jaar, wanneer je een voorkeur mag uitspreken voor je nieuwe heerser.
ja, dat is zo. Er moet een structuur zijn met intelligente leiders.
Die moeten we nog wel zien te vinden , maar een anarchie is nooit goed.
Zoals in China misschien?
Het koningshuis speelt een belangrijke rol voor de sociale cohesie. In die zin dat we als Nederlanders af en toe weer eens ontdekken dat we iets gemeenschappelijks hebben. Elke week komen er pakweg 500 nieuwe Nederlanders bij afkomstig uit Afrika en Azie. Om dan een steeds multicultureler ‘samenleving’ niet te laten ontsporen in een multi-tribale burgeroorlog, is een koningshuis misschien wel zeer gewenst. Het zou mij trouwens niets verbazen als een van die prinsessen met een Arabische olieprins trouwt en zich en passant tot de islam bekeert. Niet lang daarna zullen we ook wel leren leven met een feestelijke onthoofding af en toe. Hiep hiep allah akbar, en zo.
Ik zag de foto boven het artikel en vroeg mij af : “Welke veldslagen heeft Willem A. allemaal gewonnen om zóveel kroonkurken op z’n jasje te mogen dragen ?”
Óók zie je hem regelmatig in een uniform van de luchtmacht , ook vol gehangen met medailles en andere frutsels, het meest komische uniform vind ik toch wel die van de marine eveneens vól met frutsels en sjerpen maar wél mooi van kleur.
Ik stel mij zo voor dat hij béretrots is op ál z’n uniformpjes , maar zou hij nu écht denken dat iemand hem ziet als een “leger-aanvoerder”?. Nou ja, misschien van het Leger des Heils.
(Hiermede bedoel ik absoluut niets denigrerends richting Leger des Heils !!)
Ik vind het buitengewoon grappig om al dat zg. koninklijke spul in bijv. België , Spanje , Engeland , maar ook in Nederland, regelmatig in militaire uitrusting te zien “uitrukken” naar één of andere festiviteit, ben wél benieuwd naar de reden voor deze carnavals-uitrusting.
Elk jaar verzucht ik, waarom zegt onze koning niet “ wij hebben deze verhoging niet nodig” en geeft hiermee aan, dat hij wat meer begrip toont voor de Nederlandse samenleving. Helaas hebben de Oranjes een niet te stille geld honger.
De realiteit betreft het feit dat er hier 5 politieke partijen zijn met potentieel 30 zetels. Dit maakt een politiek gekozen staatshoofd een wankele positie.
Daarom is een neutraal staatshoofd een noodzaak. Of dit een monarch moet zijn, of de parlementsvoorzitter valt over te discussiëren.
De meesten weten niet precies waarover het gaat. Ze kennen de geschiedenis niet, halen drogredenen aan of verwarren dat met echte argumenten. Zo schrijft iemand dat we Luxemburg verkocht hebben. Onzin, Luxemburg kende opvolging door een man. Dus Wilhelmina kon geen groot hertogin van dat land worden. Dat werd een man.
Onze koning is het staatshoofd verankerd in de grondwet. Zoals alle landen een staatshoofd hebben. Als de koning feodaal en uit de tijd zou zijn, is dat geen argument. Dan zijn grenzen ook uit de tijd, want die hadden we vroeger ook niet. En IJsland had in het jaar 1000 al een president. Dat die titel dan ook ouderwets?
En argumenten als hij verdient te veel of koopt een dure speedboot zijn niet steekhoudend. Dat kan ook gelden voor een president. Dat hij fouten maakt, is ook geen argument om hem te lozen. Dan kan niemand staatshoofd worden. Dat het woord koning uit de tijd zou zijn is ook kul. Burger is ook een oud woord. Ook afschaffen dan maar? Wat kan het schelen hoe je een staatshoofd noemt. Dan erfopvolging. Dat is relatief . Elke keer dat er verkiezingen zijn, kan je stemmen op een partij die het koningschap wil afschaffen. Dus wij maken steeds weer de keuze, dus erfopvolging valt in dat verband wel mee. Verder heeft ons staatshoofd geen macht. Dus een president ook niet, als we die zouden hebben. Dat hij invloed heeft die wellicht niet controleerbaar zou zijn? Dat geldt ook voor de partner van een minister. Bijvoorbeeld. Voordat we over het afschaffen hebben, zul l en we dan eens zorgen voor de gekozen burgemeester en commissaris van de koning. We zijn het enige land dat dat niet heeft. Dat is pas o democratisch.
Tja, zo kan je alles wel relativeren. We mogen toch wel ‘moderne’ basiswaarden hebben? Bijvoorbeeld, voor de wet is iedereen gelijk (ik ben daar bijvoorbeeld een voorstander van). Je kan toch niet ontkennen dat het koningshuis fundamenteel conflicteert met dit basisuitgangspunt!? In die zin vind ik het koningshuis inderdaad ouderwets en achterhaald. Een aantal termen die u noemt zijn inderdaad betrekkelijk maar om daarom alles te relativeren… Als ik u zo lees lijkt u Klaas Dijkhof wel (positief bedoeld), hij verstaat ook de kunst om alles weg te relativeren.
Ook de koning is- net als iedere nederlander- gelijk voor de wet. Dat is nu eenmaal de verworvenheid van de bureaucratie. En of iets ouderwets en daardoor achterhaald is geen absolute waarheid. We hebben als staatshoofd een koning. Nu, dus modern. Feitelijk is het een keuze. De meerderheid (=democratie) kiest voor het koningshuis als staatshoofd.
Overigens horen noch Mabel noch Bernhard tot het koningshuis. Ik respecteer ieder mening, maar hecht ook aan zorgvuldigheid. Dat ontbreekt bij veel reageerders.
Klopt helemaal, alles kan je als betrekkelijk zien. Ik kan ook redeneren dat de zon om de aarde draait. Maar als je werkelijk alles relativeert verzanden we in iets waarin niks nog abnormaal is. Ik denk toch dat het wenselijk is een paar handvatten (Basiswaarden) te hebben als samenleving. Of de meerderheid kiest voor een koningshuis weet ik niet en dat dit derhalve democratisch en dus modern is vind ik wel erg kort door de bocht.
u geeft geen antwoord op de vraag waarom een koninklijke familie zomaar ZOVEEL geld moet krijgen van de bevolking in een land waar voedselbanken nodig zijn en waar iedereen (ook die zwaar werk moet doen) steeds te horen krijgt dat ie nog VEEL langer moet werken en wanneer kan je dan eens een keer doen waar je zin in hebt? De koninklijke familie kan het hele jaar door doen waar ze zin in hebben, als ze op ‘staatsbezoek’ gaan, stelt dat niks voor. Betaalde uitjes zijn dat.
Ben het helemaal met Jan eens, ik zat vorige week (19 0ktober) te luisteren naar het programma Bert op 5 op NPO radio 5 en tegen 18:00 uur belde een luisteraar (Alice) en die was furieus over de aanval op de Koning, Koningin en Mark Rutte. Blijkbaar mogen we niet kritisch zijn op het Koningshuis. Alice dat zijn van die duizend in 1 dozijn types die altijd aanwezig zijn bij Koningsdag en elk jaar met Prinsjesdag (BRAAK!!!!!) trouw voor het hekje staat met een vlag in de hand en bij de Bordes scene fanatiek staan te zwaaien naar de Koning en Koningin, echt onvoorstelbaar wat een poppenkast. Ikzelf heb nooit wat met de monarchie gehad en zal dat nooit krijgen ook. De monarchie kun je over 1 kam scheren met de EU : kost klauwen vol met geld. Types als Alice vinden het blijkbaar normaal dat de monarchie geen belasting betaald en dat ze op onze kosten maar over de hele wereld mogen reizen. Maar aan de andere kant als er weer een belastingaanslag (inkomsten belasting) op de mat ligt weer klagen over de hoge belasting cq belastingdruk. Jan Roos schreef in een column bij DDS over de monarchie : per direct stoppen met die poppenkast. Helemaal mee eens en die paleizen allemaal onder de slopershamer weg ermee!!!
het is iedere keer het zelfde met het koningshuis alles wat zij doen kost ons een hoop geld. en voor wat om te roepen van leve de koning en als er wat aan de hand is woorden zij als eerste in veiligheid gebracht. en waar mag het volk heen die hun ieder jaar miljarden moet betalen aan belasting geld. o die zijn niet belangrijk nee het koningshuis is niet belangrijk. en toch is er een hand vol domme mensen die blijven zeggen van wij moeten een koningshuis hebben en niet nadenken van wat het wel niet kost om dat te mogen hebben en dan nog eens een regering van tich man die kosten ons ook nog eens een hoop geld
Het nadeel van monarchie is dat de er bij erfelijkheid wordt geregeerd en zit vast ongeacht de kwaliteit van de persoon.
Dat is anders bij een president die verkozen wordt anders want een goede kandidaat wint van een slechte. Maar is dat ook zo? En gedragen zich sommige presidenten met hun machtsvertoon niet juist als een monarch terwijl in die republieken vaak de praktiserende adel bij de wet verboden is. Op de foto zien wij onze koning met een anjer in de revers en dan moet ik gelijk aan prins Bernhard denken. Er schuilt een stuk van zijn opa in Willems uitspattingen. De recente excuus video had het gezicht van de monarchie moeten redden. Maar voor wie het wil zien is de afstand van de Koninklijke familie tot het gewone volk groter dan je denkt. Het tekst luidt dat uit het besef dat zij niet moesten gaan zijn zij teruggekomen. Maar dit besef kwam pas toen het herrie was. Degene die wacht op elke moment om een glimp te kunnen ontvangen van hun vorst en zijn lieftallige vrouw zal het anders(willen)zien. Maar het zou de familie sieren om te beseffen dat zij bij de volks wil alleen regeren en dat de kosten van hun huishouding veel lager zouden moeten zijn gezien zijn zeer spaarzame volk. Ongeveer net zo hoog als voor de kosten van een nette republiek. Maar wat zijn de kosten voor een nette republiek? Presidenten die voor monarchen niet onder doen zijn ook duur. En wie zegt dat de koning echt neutraal is en wat is zijn echte macht in het Koninkrijk? Speelt Willem A. met de premier of is het andersom? Een feit is dat de kosten elke jaar blijven stijgen en de hele grote familie zit er misschien te warmpjes bij. En daar komen de arrogante uitspattingen van.
Er zit zeker iets in.
Persoonlijk had ik Constantijn een betere koning gevonden als we dan toch een staatshoofd moeten hebben. Hij heeft de eruditie van zijn vader. En diens bescheiden intelligentie
Je kunt een verjaardagsfeest verpesten met onderwerpen als politiek en geloof. En de Koninklijke huis. Dat is een feit.
Je kunt het koningshuis niet afdoen als middeleeuwse onzin. Het is een restant uit het verleden met een geschiedenis en dus een verhaal. Dat verhaal kunnen we zelf invullen en contrasteren met andere oplossingen (president? stadhouder?). Het valt in dezelfde categorie als zwarte piet. Best leuk dus. De oranjes zijn eigenlijk graven, die toevallig een prinselijke titel hebben geerfd van een prinsdom dat niet bestaat. De koninklijke titel kregen ze in de schoot geworpen doordat Napoleon zijn broer hier op de troon wilde hebben om het land zo goed kaal te kunnen plukken. Na Waterloo wilden de ‘geallieerden’ van toen hier een bufferstaat tussen Engeland, Frankrijk en Duitsland. Die is later weer uit elkaar gevallen in Nederland en Belgie (met steun van de Fransen). Luxemburg bleef onderdeel van Nederland tot het verkocht werd, daarom hebben ze een bijna identieke vlag. Het moderniseren van het koningshuis is wel noodzakelijk. Iets minder ver uitdeiende koninklijke familie en bijbehorende titels, iets meer ruimte bij de opvolgingskeuze, iets minder huisjesmelkers als Bernhard en golddiggers als Mabel. Een koningshuis is niet makkelijk. Het moet goed gemanaged worden. Dat mag Willem zich wel een beetje aanrekenen. Ook al doet hij het best goed. Het is allemaal niet makkelijk.
hij moet in elk geval laten zien dat hij er in crisistijd IS. Zeker voor het giga bedrag dat hij en zijn vrouw en straks ook zijn oudste kind zo maar krijgen. Waarom moet Maxima zo’n groot eigen inkomen hebben en waarom betalen ze geen belasting? Ze leren zo NOOIT de waarde van het geld. Ze kunnen alles doen wat ze willen. Iets minder zou ook meer dan genoeg zijn. Ik denk zeker dat er VEEL te veel geld naar het koningshuis gaat. Waarom krijgt Beatrix zoveel belastinggeld terwijl ze mega rijk is.?
Máxima heeft vastgoed in Argentinië, en er zal elk jaar wel een pandje bijkomen. Dat is wat ze met haar salaris doet hoogstwaarschijnlijk. Ze hebben in ieder geval een optrekje In Argentinië als de pleuris hier ooit uitbreekt want reken maar dat de vogels dan snel gevlogen zijn.
Ik las dat de familie zo’n keer per jaar op vakantie gaat. Alleen Lech en Italië wordt aan het publiek getoond. Je zou dus denken dat de koning makkelijk een vakantie kan overslaan.
Zo’n acht keer op vakantie
De realiteit betreft het feit dat er hier 5 politieke partijen zijn met potentieel 30 zetels. Dit maakt een politiek gekozen staatshoofd een wankele positie.
Daarom is een neutraal staatshoofd een noodzaak. Of dit een monarch moet zijn, of bij voorbeeld de parlementsvoorzitter valt over te discussiëren.
Het koningshuis globaliseert zichzelf weg.
Ines, mooi artikel. Maar de vergelijking die je maakt met de VS is een beetje krom, want het presidentschap kost de Amerikanen misschien nog veel meer geld dan wat de Nederlanders kwijt zijn aan het koningshuis dus veel verschil zal het niet uitmaken. Verder heeft de discussie over het koningshuis vooral te maken over hoe iemand zelf denkt over een monarchie. Ik voel me gelijkwaardig aan de koning en iemand die zich dat niet voelt of jaloers is heeft problemen met de monarchie.
Eigenlijk ben ik voorstander van een republiek met een president, maar eigenlijk hebben we die nu al, maar dan erfelijk.
Soms heb ik genoeg van de Oranjes, maar als we overgaan op een presidentstelsel krijg je te maken met het volgende:
1. elke 4 of 5 jaar het circus van verkiezingen.
2. een president komt altijd voort uit een partij en zal nooit echt boven het volk staan.
3. presidenten kunne ook corrupt zijn (Israël), enorme blunders of capriolen maken (Griekenland, Frankrijk, Duitsland)
4. Voormalige presidenten gaan zich bemoeien met de campagnes van latere (zoals bijv Obama recent nog)
5. Het beveiligen van voormalige presidenten, die ook nog recht hebben op bijv een secretaris en een auto, kost ook een smak geld.
Denk maar eens aan de mogelijkheid dat Femke Halsema of Dijkhoff of Pechtold president zou worden van Nederland.
Waarom hebben we een president perse nodig. Want waarom zouden we de koning willen veranderen. Het enige macht wat die heeft is het ondertekenen van wetten en gratie verlenen. Als we het parlement vergroten zodat het meer representatief wordt zal het door goedkeuring door het parlement wet worden. De koning zijn macht overdragen naar de staten generaal en de uitvoerende macht houden met het systeem wat we nu hebben met ministers en staatssecretarissen
De rol van president is het garanderen van de overgang van de ene regering op de andere, dus voornamelijk constitutioneel. Frankrijk en VS vormen een uitzondering hierop, omdat die landen hun president heel veel macht hebben gegeven die in andere republieken bij de minister-president ligt.
de VS… die hebben geen peperdure en blunderende koning die de buitenlandse relaties voor hen verzorgt en warm houdt. Nee, die hebben Kim Kardashan! Woehahahah….
Nee het is niet best gesteld met NL, beter een president zoals in Amerika, dán heb je tenminste stof om te praten én het is véél goedkoper, díe doet ook zo veel goeds voor hey land.
Wat men zich blijkbaar niet realiseert wat er door het koningshuis achter de schermen aan ambassadeurswerk wordt gedaan en wat dat aan goodwill en zaken voor NL oplevert.
Een van de beste boeken die ik ooit gelezen heb is ‘Democracy, the God that failed’ van Hans Hermann Hoppe. Hij vergelijkt democratie met een monarchie en concludeert dat de monarchie een betere staatsvorm is. Dit omdat een monarch het land als zijn eigendom ziet en het volk als zijn onderdanen. Hij heeft er belang bij het land deugdelijk te besturen en bij voorkeur in iets betere staat door te geven aan zijn nageslacht. Dit in tegenstelling tot de passanten van de democratie die voortdurend bezig zijn hun eigen toekomst veilig te stellen, wat hen chantabel maakt.
het zou prima zijn als we een koning met beschaving zouden hebben, zoals prins Constantijn die heeft.
Ja, helemaal mee eens. Daarom verlang ik niet terug naar de monarchie. Er is domweg te veel risico als de monarch een paardevijg blijkt te zijn. Helaas is de democratie niet de oplossing die we gehoopt hadden het te zijn. Fukuyama’s ‘The end of history ‘ hebben we nog niet bereikt.
De Republikeinen hebben het er deze dagen maar druk mee. Ze doen hun best om dit nu zo lang mogelijk in het nieuws te houden. Grappig om te lezen hoe ze hun best doen om elkaar te overtuigen.
U overtuigt in ieder geval niet.
Inhoudelijk zeker niet.
In één van de peilingen eerder dit jaar kwam onze Koning met een populariteitscijfer van 81% uit de bus. Kent u één politicus die dezelfde steun van het volk geniet?
Kijk eens op Koningdag in de straten. Geen enkel evenement, zelfs het nationale voetbal niet, toch één van de grootste religies in dit land, is in staat om het volk meer te binden dan ons Koningshuis.
Een Monarch opent in het buitenland in éen reis zoveel meer deuren dan een politicus in zijn hele carrière kan doen. Waarom? Omdat een Monarch boven de partijen staat en dus ruimte biedt aan iedereen. Als er iets de diversiteit en verbinding bevordert, dan is het wel een Koningshuis. Politiek verdeelt alleen maar.
Met een President besparen we misschien in totaal de helft aan kosten, maar het weegt nooit op tegen de immateriële voordelen van een Monarchie. En als we dan persé kosten willen besparen, stop dan eens met Sinterklaas spelen met ons belastinggeld aan het buitenland. Van het geld dat we daarmee besparen kan elke provincie een eigen Koningshuis krijgen en dan nog houden we geld over om alle sociale voorzieningen op een humaan peil terug te krijgen.
Dat open van deuren schijnt ook maar een sprookje te zijn. Duitsland bijvoorbeeld heeft geen koningshuis maar heeft de sterkste economie van Europa
Een onzinnig artikel, het koningshuis maakt af en toe een fout net als en net als alle andere Nederlanders. Ik moet er niet aan denken dat ik ( dus Nederlsnd ) in de grote mensenwereld vetegenwoordigt zou worden door president Klaver, Kaag of Rosenmuller, dan zou ik mij doodschamen. Ik heb 2x een buitends bezoek mogen meemaken met een delegatie van grote bedrijven. U heeft geen idee wat het verschil is als daar de koning of koningin bij aanwezig is, ook al is het voorwerk dan al gedaan en gaat het nog slechts om de handtekening en de foto. Die 2x waren er ook kamerleden bij van ( ultra ) linkse partijen, dan praten zij ook ineens anders en doen er alles aan op de foto te komen…. nederland mag trots zijn op dit koningshuis, zoals de koning zelf al zei : zij zijn niet onfeilbaar….. ik wens u alvast sterkte met president Klaver of Kaag…..de miljarden gaan dan naar de palestijnen….
Een nachtmerrie oproepend dilemma.
Helemaal mee eens. Een gekozen president zorgt waarschijnlijk voor veel meer problemen en zal zeker niet goedkoper zijn. Politici zijn niet gewend aan de ‘standing’ van president zijn en gaan rare dingen doen. Denk aan een Tjibbe Joustra die destijds meteen overal hardhout en roze marmer wilde op zijn nieuwe hoofdkantoor. En een eventuele opvolger wil natuurlijk groen marmer dus alles weer vervangen. De continuïteit van een koning is ook belangrijk. En wat had u twintig jaar geleden van Pim Fortuyn als staatshoofd gedacht? Of nu Trump als Nederlandse president? Dan kies ik toch maar voor ons koningshuis.
Pim Fortuyn zou wel gekund hebben, die man was eerlijk.
begrijp ik nu dat die beetje dommige jongen die nauwelijks fatsoenkijk van een briefje kan voorlezen in feite een uitgekookte onderhandelaar is, waar ons bedrijfsleven -en wij ook- maar wat blij mee moeten zijn? Ik kijk met medelijden naar z’n optredens; zit niet lekker in z’n vel.
U geeft zelf de ontkrachting van uw betoog aan door de opmerking dat het voorwerk al is gedaan. Theater dus en gewoon een uitje voor de koning op kosten van de belastingbetaler en reden voor de deelnemers aan zo’n missie om eens een bruine arm te halen. U maakt uzelf belachelijk.