De hydroxychloroquine-oorlog
Onzinnige polarisering van wetenschappelijke discussie
Foto: 
Alsof het niet genoeg is dat de politieke polarisatie wereldwijd de spuigaten uitloopt, is tijdens de coronacrisis ook de medische wetenschap hopeloos gepolariseerd geraakt. Hierbij gaat het vooral om het medicijn hydroxychloroquine, het minder toxische zusje van het in 1934 uitgevonden malariamiddel chloroquine dat jaarlijks in miljoenen doses wordt gebruikt. Vooral sinds Trump het middel als mogelijke game changer noemde op een persconferentie buitelen vóór- en tegenstanders over elkaar heen.
Laat ik dit stukje maar beginnen met een disclaimer: ik ben geen medicus, laat staan een viroloog. Ik zie mezelf ook niet direct als een populist, die hydroxychloroquine aanprijst als wondermiddel. Dat laatste is een frame dat gebruikt wordt door de ‘wetenschapsjournalist’ Maarten Keulemans van de Volkskrant, voor wie een objectief stukje schrijven over een medicijn kennelijk een te zware opgave is.
Beste @mkeulemans volgens mij is hét nieuws hier de enorme canard van The Lancet en niet het feit dat hydroxychloroquine een populistenpil (pp) zou zijn. Wat een 'interessante' invalshoek: https://t.co/1sEV7pxBUb
— Wierd Duk ܦܝܪܬ ܕܘܟ (@wierdduk) June 6, 2020
Geen antivaxxer
Wel heb ik mij de laatste tijd op Twitter tegen de zaak aan bemoeid. Niet omdat ik denk dat hydroxychloroquine een wonderpil of de ultieme game changer is. Ik ben ook niet een antivaxxer, een aluhoedje of een aanhanger van homeopathie of iets dergelijks. Als zoon en kleinzoon van twee Amsterdamse dierenartsen, waarvan één al jong doctor in de Diergeneeskunde was en de ander later hoogleraar werd, met beiden een sterke voorliefde voor praktische toepassing van de wetenschap, ben ik daar veel te nuchter voor opgevoed.
Onderzoeken
Wel ben ik er gaandeweg van overtuigd geraakt, mede op basis van een indrukwekkende lijst onderzoeken, dat hydroxychloroquine (HCQ) in combinatie met azitromycine (AZI) en zink een behandelwijze is die, mits vroeg genoeg en op de juiste wijze toegepast, bij Covid19 de sterftekans kan verminderen en bovendien de duur van hospitalisatie en de kans om op de IC te belanden kan verkleinen. Wel moet er dan strikte cardiologische monitoring plaatsvinden, aangezien de combinatie HCQ/AZI kan leiden tot hartproblemen.
Daar tegenover staan onderzoeken die zouden aantonen dat hydroxychloroquine geen effect heeft of zelfs gevaarlijk zou zijn. Tot nu toe is steeds gebleken dat die onderzoeken mogelijk frauduleus en in ieder geval oncontroleerbaar zijn (zie de big data-studie van Mehra et al in The Lancet die inmiddels is ingetrokken) en het blijkt vaak om onderzoeken te gaan waar zware Covid19-gevallen veel te laat hydroxychloroquine kregen en dan ook nog eens in enorme hoeveelheden, zoals bij de inmiddels stopgezette hydroxychloroquine tak van het Recovery onderzoek in het VK.
Gisteren is de #Hydroxychloroquine tak van #recoverytrial stopgezet vanwege onvoldoende resultaat. Team IHU Marseille gaat dit zorgvuldig bestuderen en komt volgende week met reactie. Ging om zeer zware gevallen dus niet early treatment. @wierdduk @OlifaNThttps://t.co/6TWlc06Jm2
— Jan Gajentaan (@jangajentaan) June 6, 2020
Mogelijk speelt een rol dat sommige onderzoeken gesponsord worden door grote farmaceutische bedrijven, die geen verdienmodel zien in het oude malariamiddel.
Discussie over huisarts Rob Elens
In Nederland is een discussie geweest over huisarts Rob Elens, die in zijn huisartsenpraktijk de bovengenoemde medicijnencombinatie toepaste en daarmee succes boekte. Ik vond, nadat ik het gesprek van OpinieZ collega Rutger van den Noort met Elens beluisterde, dat deze een sterk verhaal had. Omdat Elens neigt naar de orthomoleculaire kant en erg de nadruk legt op de werking van zink (HCQ ziet hij als ’transportmiddel’), is de discussie in Nederland een beetje in de ‘aluhoedjes’-hoek terecht gekomen. Ik wil hier verder niet over oordelen, maar stel voor dat we de blik richten op het gerenommeerde ziekenhuis en wetenschapscentrum IHU te Marseille.
IHU Marseille
IHU Marseille is een tamelijk groot medisch centrum, gespecialiseerd in infectieziektes. Er worden veel patiënten behandeld en er wordt op een hoog niveau wetenschap bedreven. IHU Marseille staat onder leiding van de bekende professor Didier Raoult, een wat rebelse figuur die met zijn lange manen en baard regelmatig de toorn wekt van de gevestigde orde in Parijs. Maar wie de moeite neemt de cijfers en werkwijze van IHU Marseille nader te bekijken, ziet dat hier op basis van het vroeg behandelen met bovengenoemde combinatie HCQ/AZI/Zink gewoon uitstekende resultaten zijn geboekt.
Our abstract describing the world largest published single-center cohort is online: Early diagnosis and management of COVID-19 patients: a real-life cohort study of 3,737 patients, Marseille, France.https://t.co/20MqHyLedZ pic.twitter.com/TpTZbhJxsx
— Didier Raoult (@raoult_didier) May 27, 2020
Volgens de Franse ex-minister van Gezondheid en cardioloog Philippe Douste-Blazy, was het sterftecijfer onder met Covid19 opgenomen patiënten bij IHU Marseille 10 tot 12 keer lager dan in vergelijkbare ziekenhuizen elders in Frankrijk.
Ik heb overigens de indruk dat bij de behandeling zoals toegepast door IHU Marseille, in de beginfase de antivirale middelen HCQ/AZI de grootste rol spelen en dat het toevoegen van zink vooral belangrijk is voor degenen die desondanks in een ‘cytokinestorm’ terecht komen, maar dat is maar een indruk en zal de komende tijd duidelijker worden.
Belangrijk is te beseffen dat een virusinfectie in heel verschillende stadia verloopt. In het eindstadium kan het virus zelf al op de terugtocht zijn, maar kunnen het op hol geslagen immuunsysteem of onderliggende kwalen alsnog fatale gevolgen krijgen.
Vroeg en massaal testen
Een interessant aspect is ook, dat de toegewijde en professionele medische staf van IHU Marseille erin slaagde om massaal en vroeg te testen. Iedereen die het wilde, kon zich daarvoor aanmelden en de test was gratis. In onderstaand filmpje legt de verantwoordelijke professor uit hoe dat in zijn werk ging. In Frankrijk was, net als in Nederland, geen testbeleid en ook geen testmateriaal voorhanden. Om toch te kunnen testen gingen zij in zee met een firma in veterinaire middelen, die testmateriaal kon importeren (ik meen uit China).
Dat was nog niet alles, want een groot deel van de testmachines moest vervangen of omgebouwd worden. Met dag en nacht zwoegen kregen ze het voor elkaar. Het doet denken aan de heldhaftige strijd van Alex Friedrich in Noord-Nederland, met het verschil dat Friedrich alleen het zorgpersoneel testte en IHU Marseille de hele bevolking, voor zover die klachten hadden. Een prestatie die veel respect afdwingt, maar ook duidelijk maakt hoe ernstig de autoriteiten in Parijs gefaald hebben.
Overigens niet alleen op het vlak van testen maar ook als het gaat om het tijdig leveren van mondmaskers en andere beschermingsmiddelen, waardoor tientallen artsen en ander verplegend personeel zijn overleden. Ook dit aspect was veel beter onder controle in Marseille, waar bijna niemand van het zorgpersoneel ziek werd, dankzij adequate bescherming.
A l'IHU Méditerranée Infection, nous avons réalisé plus de 136 000 tests PCR pour diagnostiquer le COVID-19. Le Professeur Pierre-Edouard Fournier est le responsable du laboratoire de diagnostic de l'IHU.https://t.co/uHb1rjTW6u
— Didier Raoult (@raoult_didier) June 4, 2020
Randomised Controlled Trials
Er is dus m.i. voldoende reden om het gebruik van hydroxychloroquine, in de genoemde combinatie en vroeg ingezet, niet langer te verbieden. Dat kan ook in de eerste lijn mits goed gecontroleerd, aldus de specialisten in Marseille. Zeker zolang we geen ander werkend medicijn of vaccin hebben. Nogmaals, HCQ is geen wonderpil, maar zolang er niets beters is kun je ermee werken, mits dat op de juiste wijze gebeurt.
Nu we dan eindelijk in Nederland sinds 1 juni wel vroeg gaan testen, zou dat kunnen leiden tot een heroverweging van het inzetten van hydroxychloroquine. Dat in de eerste lijn nu niet voorgeschreven mag worden en in de ziekenhuizen sinds 1 mei wordt afgeraden. Nu er vroeger getest wordt (ik vermoed te danken aan de inzet van Alex Friedrich in het OMT) kan er ook vroeger behandeld worden. Bezwaar dat we hiertegen veel horen, ook van het RIVM, is dat er geen grote RCT’s zijn (Randomised Controlled Trials) die het nuttig effect van hydroxychloroquine aantonen.
Hier valt een hoop op te zeggen. Circa 90% van de medicijnen die bij infectieziekten worden toegepast zijn nooit onderworpen aan RCT’s. Bij IHU Marseille wijzen ze erop dat ze, in een voortwoedende pandemie met dodelijke gevolgen, een grote RCT ethisch onverantwoord vinden. Je zou dan volgens de RCT-vereisten honderden of zelfs duizenden patiënten een effectieve behandeling moeten ontzeggen omdat zij placebo’s krijgen of medicijnen, waarvan deskundigen al weten dat ze geen effect sorteren. Vanochtend las ik dat er inmiddels wereldwijd toch vier RCT’s zijn geweest en dat drie daarvan duiden op een gunstig effect van hydroxychloroquine.
Meta-analyse IHU Marseille #Covid19:
— Jan Gajentaan (@jangajentaan) June 8, 2020
"a meta-analysis of publicly available clinical reports demonstrates that #chloroquine derivatives are effective to improve clinical and virological outcomes but, more importantly, it reduces mortality by a factor 3"https://t.co/cIyLjFNrmn
Stop met polariseren van de wetenschap!
Dit ontbreken van voldoende RCT’s is een dilemma, waar ik ook zo snel niet een oplossing voor weet. In ieder geval zou ik alle journalisten willen oproepen het kinderachtige gepolariseer en framen te staken. Kijk gewoon nuchter naar de voor- en nadelen van hydroxychloroquine zoals toegepast volgens het protocol van IHU Marseille, in plaats van flauw te bashen over de ‘wonderpil van de populisten’.
Ongetwijfeld zal er de komende tijd meer onderzoek gepubliceerd worden, hopelijk van betere kwaliteit dan veel van hetgeen we tot nu toe gezien hebben. Tot het zover is, zullen we moeten roeien met de riemen die we hebben. Vermoedelijk hadden veel levens gered kunnen worden als overal, ook in Nederland, bij de bestrijding van Covid19 het protocol van IHU Marseille was toegepast: vroeg testen én vroeg behandelen.
Ce que nous avons appris du COVID : des morts qui auraient pu être évitées ? Avec le Professeur Philippe Parola.https://t.co/AlhrZRF8au
— Didier Raoult (@raoult_didier) June 5, 2020
Over de auteur
- Amsterdammer in Rotterdam, blogger, schrijver van e-books, voetbalvader, Volvo 940 rijder, in het dagelijks leven Recruitment / Human Resources Consultant.
Polarisatie komt over het algemeen uit linkse hoek en dat begint tegenwoordig bij Rutte. Alleen mensen als Wiegel (en Trump en Johnson) zijn in staat tegengas te geven tegen systematische polarisatie van debat en maatschappij door links. De wetenschap zou er boven moeten staan. Het bedrijfsleven zou er niet in mee moeten gaan. De politiek, zeker als ze aan de macht is, zou binnen de grenzen van de redelijkheid (feiten + logica + goede methodes) moeten blijven en zich niet zo walgelijk willen verschuilen achter parlementaire meerderheden. Alles raakt erdoor besmet, ook de wetenschap en het geloof erin. Het is vele malen erger dan corona. Het vertrouwen is weg, behalve bij goedgelovigen. Ik zie niet in waarom je als premier of als vice-premier of als wetenschapper die goedgelovigen zou willen manipuleren. Je komt er wel mee weg, zo lijkt het. Dat is betreurenswaardig. Met dank aan de MSM natuurlijk.
Het word met de dag gekker.
Ik snap het niet meer.
Trouwens ze kunnen doen en laten wat ze willen geen pillen en zeker geen vaccinatie.
Ze blijven van mijn lijf af.
@ Hans verbiest.
Met u eens.
Niemand, écht niemand stop ongevraagd een naald in mijn lijf; en op mijn iphone komt , hoe dan ook, géén corona-app !!
Het wordt inderdaad elke dag gekker, ik vraag me wel eens af : hoeveel fantasie hebben “onze politici” toch wel ?
Het liegen en bedriegen heeft ongekende vormen aangenomen.
(ik zie dat de één of andere dombo u een “minnetje”heeft gegeven, das één van de z.g. Gutmenschen die niet meer weet hoe ’t in elkaar steekt !)
Ja ik zag het dat iemand mij een duimpje naar beneden heeft gegeven.
Als we hier aan toegeven om ons maar van alles in ons lichaam laten spuiten.
Ze weten er zelf ook niks van.
Maar er moet weer grof geld aan verdiend worden.
Of de mensen er nou beter of juist niet beter van worden.
Dat noem ik maffia praktijken
Goed onderbouwd artikel. Er blijkt eens te meer uit dat de commerciële belangen van de Big Pharma niet alleen staan, maar soms parallel lopen met de belangen van politiek en media.
Politiek heeft er belang bij om de bevolking in een angstmodus te houden, want dan zullen ze zich gedwee en volgzaam opstellen. De angstmodus zou verdwijnen als er een medicijn als hydroxychoroquine beschikbaar zou komen. Want goedkoop en makkelijk toe te dienen. Media spelen het spel mee omdat ze dan weer weken lang vulling hebben voor al die waardeloze praatprogramma’s.
Maar ook drie maanden geleden wisten we al hydroxychloquine kan veel levens redden, mits oordeelkundig toegepast en het is geen wondermiddel.
Bedankt heer Gajentaan. Voor deze heldere analyse en feiten onderzoek. Objectief weergegeven. Journalistiek van de bovenste plank.
Farmaceutische bedrijven zijn een beetje in paniek. Vroeger nam het volk klakkeloos aan dat vaccinaties werden toegepast op kinderen en volwassenen. En dat het dan goed kwam. Nu wordt er nagedacht over het effect ervan en de bijwerkingen. Dat is ook met het griepvaccin. Dit betekent minder inkomen.
Dus alles gaat weer over geld.
Ordinair over geld, geld geld.
Ik kreeg de indruk dat die ‘polarisatie van de wetenschap’ in dit geval een directe negatieve reactie was van ’tout’ ultra-links/links/midden etc. op het feit dat het Trump was die zei dit middel te gebruiken. En Trump, ja, die werkt als een rode lap op dit soort lieden. Maakt niet uit of het wel of niet zinnig is wat hij roeptoetert.
Als je zoals ik enige tijd hebt rondgelopen in het wetenschappelijk concours (verschillende Nederlandse universiteiten) weet je dat die polarisatie al plaats vindt sinds de 70’er jaren. Geen hond die daar laat blijken dat ‘ie VVD of SP stemt, laat staan PVV of FvD. Vergeet niet dat universitaire wetenschappers ambtenaren zijn. In dienst van veelal PvdA/D66 baasjes aan de top van hun wetenschappelijke instituten.
Onpartijdige wetenschap in Nederland kun je in enige mate alleen nog vinden aan Technische universiteiten (niet voor niets beta, en de uitkomsten zijn dus niet makkelijk manipuleerbaar) en een enkele vakgroep van de rechtenfaculteit UvL (juist ja, de kweekvijver van FvD).
Inderdaad vroeg testen en behandelen.
Meten is weten.
Maar de L.L.C. onder aanvoering van Rutte, doet daar niet aan.
Zij hebben Nederland gemaakt, tot een bananen koninkrijk.
Waar een vertegenwoordiger in deze Coronatijd, een bootje heeft gekocht, kostprijs ca 2 Miljoen.
@ H.J.
Dat zal toch niet “ons aller” Willempie zijn ? Ik heb daar nog niets over gehoord, over dat bootje bedoel ik.
Zal wel een speedbootje zijn voor een eventuele snelle vlucht !
H.J.@ Dit bootje van twee miljoen is volgens de bouwer van die boot een bijboot voor de meeste van hun klanten. Met andere worden wat hebben wij toch een goedkope koning die op de portemonnee let.
Is dat zo, vlgs de kassier van Rutte 3 ontvangt Willem 4,7 Miljoen Euro.
De gehele bubs kost tussen de 42 en 350 Miljoen Euro.
H.J.@ dan is toch een aanschaf van een plezierboot voor twee miljoen peanuts in het geheel. Maakt de rest niet echt goed maar toch sympathieke woorden van de bouwer in een poging om de zuinigheid van de koning te benadrukken. Of een aanschaf van een dure plezierboot in deze tijd zo handig is, dat is een anderen vraag.
De corona crisis is inmiddels gekaapt door raciale onrusten en straks gaat zich nog de economische crisis manifesteren in haar volle kracht. Wat gaan wij eigenlijk als eerste bestrijden? De roep om het vaccin lijkt op de achtergrond te raken.
Ik heb een sterk vermoeden dat die protestacties geregisseerd worden door instituten die er veel belang bij hebben dat de corona crisis ongehinderd kan voortduren. Daardoor kunnen we als burger in bedwang worden gehouden (1,5 meter-“nood”maatregel, oudere mensen blijvend in quarantaine, aanpraten van smetvrees) totdat er een vaccin is ontwikkeld en we verlichting tot inenting krijgen.
Bij de onlusten in Amerika werden bijvoorbeeld stapels stenen gesignaleerd, die gereed stonden op het moment dat de acties plaatsvonden!
Kees @ In ieder geval maken de slinkse organisatoren misbruik van de coronacrisis om de ernst van hun zaak te benadrukken. Zij riskeren vele levens om een punt te maken en maken misbruik van een losgeslagen kudde met al haar kenmerken. En met een activistische burgemeester die het belangrijker vond dan het gevaar van de besmetting voor velen is de zaak duidelijk.
Polarisatie van de wetenschap is niet het probleem. Er zijn tijden geweest dat ik veel eerbied had voor de ideale wetenschap van Karl Popper. Langzaam begon ik mij steeds meer te realiseren dat wetenschap alles behalve ideaal was en raakte ik steeds meer geïnspireerd door Bruno Latour. Weer later dacht ik laat ik het probleem verder problematiseren en de wetenschappelijke consensus eens leggen langs de evolutionaire ladder van Darwin. Het punt is wanneer hebben we te maken met wat Latour noemt wetenschap in actie en wanneer worden de zwarte dozen gesloten en kunnen we kennis voor redelijk vaststaand aannemen. Regel is denk ik dat een theorie een goede omschrijving geeft van de verschijnselen waaruit voorspellingen gedaan kunnen worden omtrent toekomstig gedrag van materie (daar bedoel ik alles mee wat zich in het universum bevindt, onderscheid van lichaam geest ken ik niet).
We voeren een strijd om het bestaan van de betekenis in het stadium van wetenschap in actie waarin zwarte dozen niet gesloten zijn. Omdat de zwarte dozen nog niet gesloten zijn speelt logica in het proces maar een heel beperkte rol. Wat wel een grote rol speelt is wat de evolutiebioloog noemt dominantie. Links idealisme met neoliberalisme (farmaceutische) industrie is dominant. ‘De Open Vrije Samenleving’ wordt van binnenuit om zeep geholpen door principes van uitsluiting en marginaliseren van opvattingen die je niet aanstaan. Dat is jammer genoeg natuurlijk menselijk gedrag. Het is ook natuurlijk gedrag dat men die dominantie wil versterken, Ollongren zegt dat het wel wat minder kan met de democratie en informatie is een staatsaangelegenheid. Ik heb nog steeds eerbied voor de ideale wetenschap van Popper, maar dat werkt alleen als we het menselijk gedrag beter leren begrijpen.
Goed artikel. Uit de uitzending van Op1 gisteravond bleek dat de onderzoekers van de RadboudUMC die naar Hydroxychloroquine hebben gekeken al het onderzoek naar HCQ dat niet via RCT is verlopen afdoen als ‘anekdotisch’, ofwel niet naar kijken. Raphael Duivenvoorden gebruikte zelfs de woorden ‘ze doen maar wat’. Wat ze lijken te vergeten is dat bij COVID-19 geen enkel medicijn na RCT wordt toegepast. Bovendien is het neerkijken op positieve ervaringen met praktijktesten door deze wetenschappers erg stuitend. En is het gewoon misleidend om met een onderzoek naar de werking van HCQ (zonder zink, in ziekenhuizen) te stellen dat HCQ niet werkt om de ziekte te bestrijden. Het werkt nl. wel, niet via directe versterking van het immuunsysteem, maar via de katalyserende werking om Zink in staat te stellen het immuunsysteem te versterken. Ontluisterend.
Hallo,
Ik neem al 10 jaar plaquenil. Dank zij dit middel is mijn immuunsysteem onder controle en kan ik met draagbare pijn een normaal leven leiden. Ervoor kon ik sommige dagen bijna niet bewegen. Ja ik moet extra controles laten doen, maar heb geen last van bijwerkingen. Dus…
Dat regeringen wereldwijd eensgezind voor de lockdown en Bill de vaccinespuiter kiezen, geeft ondubbelzinnig aan waar de belangen liggen, en dat is het grote geld.
Combineert dat met een gelegenheid iedereen een reisausweiss te verplichten en Big Brother is weer een stap gezet. Het ontbreken van enig significant politiek verzet is ronduit beangstigend. Zijn we nu allemaal zo gedwee? Het is verbijsterend.
Testen heeft geen zin bij een lage infectiegraad van de groep bij wie je de test afneemt. Prof Haditsch legt dat prima uit op het internet. Het aantal false-positive is dan enorm groot. Het malariamiddel is natuurlijk een prima middel. Wanneer en hoe is nu wel klaar. Het moet alleen nog wetenschappelijk bewezen worden. Het probleem met dit medicijn is dat het levensgevaarlijk is voor mensen met een G6PD deficiëntie. 10-20% van de mensen rond de evenaar hebben een gendefect die dit veroorzaakt. Maar dat is eenvoudig te testen.
Binnen de discussie wat wel en niet zou kunnen werken zijn er teveel egootjes aan het woord die niet vanuit empathie, vanuit gevoel kijken naar oplossingen. De menselijkheid is verdwenen en alleen zichtbaar bij mensen die vanuit liefde, passie en hun specialisme/ vakkennis proberen op een zinnige manier bij te dragen aan het debat. De uitkomst is dat we wereldwijd straks allemaal vaccinaties opgedrongen krijgen van mensen die vooral een winst motief hebben.
Hydroxychloroquine (HCQ) zorgt ervoor dat het echte geneesmiddel, zink, gemakkelijk de cellen binnen kan dringen waar het de vermenigvuldiging van het virus stopt. In het geval van Covid-19 is het niet zozeer een geneesmiddel maar eerder een transportmiddel. Gelukkig zijn er naast HCQ ook andere zogenaamde zink ionoforen beschikbaar zoals vitamine D.
D is geen zink ionofoor. Quercetine en kinine (uit tonic) wel.
De anti-lobby tegen dit middel baseerde zich voornamelijk op een onderzoek, wat nu teruggetrokken is wegens onverifieerbaarheid van brondata. Toch zorgde dit onderzoek ervoor dat de WHO stopte met research betalen naar inzet van dit middel.
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)31324-6/fulltext
Hoeveel mensen hebben nodeloos geleden of zijn gestorven door dit soort politicering van wetenschap?
Ook in newsweek een artikel van prof A Risch, zo te lezen niet de eerste de beste.
newsweek.com/key-defeating-covid-19-already-exists-we-need-start-using-it-opinion-1519535
[…] reeds bestaande medicatie, zoals bijvoorbeeld hydroxychloroquine (HCQ) […]