Ik begrijp de Syriëgangers wel

27 mei 2015 - Frank Berkemeier

Kunt u zich de volkswoede van 2014 nog herinneren tegen Generaal b.d. Peter van Uhm? Van Uhm waagde het namelijk respect te hebben voor de idealen van jongens en meisjes die naar Syrië afreisden om daar mee te vechten tegen het kwaad dat Assad heet. Het wereldbeeld van deze Syriëgangers steunde Van Uhm niet, maar het volk was doof voor die nuance en hoon was zijn deel.

Toch heeft van Uhm een punt met zijn respect voor de idealen van deze Syriëgangers. Als het bloed voor uw ogen is verdwenen en de adrenaline tot normale waarde gedaald is wil ik het graag even uitleggen. Persoonlijk kan ik begrijpen dat Nedermoslims afreizen naar Syrië om te knokken, maar ik kan geen begrip voor hun standpunten opbrengen. Twee soorten van begrip die hetzelfde lijken, maar een wereld van verschil uitmaken.

Alles is een kwestie van perspectief. Wat voor de één een terrorist is, is voor de ander een vrijheidsstrijder. Vanuit mijn perspectief zijn IS-strijders compleet van Allah los, maar volgens de IS-ideologie handelen zij naar de wil van Allah en Mohammed. Dit toont overigens haarfijn aan dat de islam niet verenigbaar is met het Westerse gedachtengoed.

De redenen voor Nedermoslims om op jihad te gaan zijn legio. Religie is de belangrijkste drijfveer, maar ook beroerde sociaaleconomische omstandigheden zullen meespelen. Daarmee zeg ik niet dat het de schuld is van de boze blanke man, maar het is een constatering die dubbelzijdig hout snijdt. Door de onverenigbaarheid van Islam en het Westerse gedachtengoed zullen deze jihadjongeren nooit een plek vinden in onze maatschappij. Verder zijn hang naar avontuur en jeugdige onbezonnenheid factoren die maken dat zij graag naar Syrië willen om de jihad te voeren.

Er zijn dus aantoonbare redenen waarom jonge Nedermoslims kiezen voor een leven en een omgeving waarin zij zich thuis voelen. Het komt neer op een hang naar saamhorigheid en een gemeenschappelijk streven hun versie van de islam te verdedigen. Vanuit hun perspectief begrijp ik die Syriëgangers wel. Wat ik niet begrijp is de Syriëganger die ook weer terugkomt. Met nog meer haat voor het Westen (was dan lekker daar gebleven, zeg ik dan) of omdat het allemaal toch meer islam bleek te zijn dan verwacht. Niet roken, geen smartphone, vijf keer per dag verplicht bidden, enzovoorts. Deze terugkeerlingen begrijp ik dus niet. Of zijn het gewoon moslims die de geneugten van het Westen toch net iets belangrijker vinden dan de roep van de ware islam.

Onbegrip heb ik ook voor de ouders van deze jihadisten die de Nederlandse samenleving en autoriteiten de schuld geven voor iets waar zij als ouders keihard in hebben gefaald: een fatsoenlijke opvoeding en integratie in de Nederlandse samenleving. Begrip daarentegen heb ik wel voor onze minister-president die vindt dat Syriëgangers beter kunnen sterven in Syrië en Irak dan terugkeren. Begrip heb ik ook voor Geert Wilders die vindt dat zij moeten blijven in Jihadistan en nooit meer mogen terugkomen. Iets met acties en consequenties.

Van Uhm had dus een valide punt met zijn opmerking respect te hebben voor de idealen van jihadisten. Het publieke rumoer dat zijn statement veroorzaakte was waarschijnlijk een Pavlovreactie. De gebruikelijke reflex van Nederlanders die geen idealen hebben, maar alleen een comfortzone met afgebakende grenzen. Respect voor idealen is wat anders dan eens zijn met idealen.