Check out anytime you like, but you can never leave

Na de aanvankelijke euforie bij EU-critici blijkt nu, een week na de uitslag van het referendum over het Engelse lidmaatschap van de EU, dat een Brexit nog helemaal niet vanzelfsprekend is. Het is zelfs de vraag of de uittreding überhaupt door zal gaan.

Net als ons referendum over het Associatieverdrag met Oekraïne is het Britse referendum slechts een raadgevend referendum. Natuurlijk heeft David Cameron in zijn race om het premierschap allerlei consequenties verbonden aan de uitslag. Hij stelde onder andere dat een stem voor uittreding onmiddellijk zou worden opgevolgd met het starten van aan Artikel 50 procedure. Inmiddels weten we dat die procedure nog wel even op zich kan laten wachten.

Klus
David is zijn belofte nagekomen en het volk heeft gesproken. Echter, Cameron heeft meteen na het bekend worden van de uitslag aangegeven af te zullen treden en alle overige acties over te laten aan zijn opvolger. Aangezien de verkiezingen voor een nieuwe prime minister pas in oktober zullen plaatsvinden verkeert het VK tot die tijd in een politiek limbo waarin niets gedaan wordt. De A-50 procedure zal een klus voor de nieuwe premier worden.

Uiteenvallen
Wordt het Boris Johnson? Die kans leek aanzienlijk. Vandaag heeft hij echter verklaard niet in de race te zijn voor het premierschap. Begrijpelijk, het premierschap brengt namelijk een aantal vreselijke hoofdpijnpunten met zich mee. Het was ook te voorzien: Johnson was het weekend na het referendum immers volkomen onbereikbaar. Zet de nieuwe premier de Brexit door en start hij de A-50 procedure, dan kan hij er vergif op innemen dat de buitengewoon EU-gezinde Schotten afscheid zullen nemen van het VK en zelfstandig doorgaan. Van Noord-Ierland kan wellicht hetzelfde worden verwacht. Een Brexit leidt dus zonder meer tot het uiteenvallen van het trotse Britse Koninkrijk. Geen premier die dat op zijn CV wil hebben.

Rampspoed
Het opdoeken van het VK kan een brug te ver zijn. Ook dreigt economische rampspoed: Tata Steel dreigt Engeland te verlaten; Chinese miljardeninvsteringen in London staan op losse schroeven; veel bedrijven in de financiële sector onderzoeken inmiddels hun verhuizing naar het Europese continent. Besluit de nieuwe premier om die redenen de Brexit niet door te voeren, dan betekent dat het einde van zijn politieke carrière. Door te vertrekken en niet zelf de verantwoordelijkheid te nemen om te doen wat hij beloofde te doen, heeft Cameron zijn opvolger met een levensgroot, haast onoplosbaar probleem opgezadeld.

Lagerhuis
Het referendum was, zoals gezegd, raadgevend. Weliswaar was er de belofte dat de wil van het volk gevolgd zou worden, maar de man die de belofte deed is de facto al afgetreden. De conservatieve meerderheid in Het Lagerhuis hoeft dus in principe geen rekening te houden met diens belofte en kan zelf beslissen wat te doen. Er gaan in het parlement al stemmen op om de uitslag van het referendum naast zich neer te leggen.

Done deal
Een Artikel-50 procedure leidt niet vanzelfsprekend tot een done deal. Er is voor het verlaten van de Unie toestemming nodig van de regeringsleiders van de EU met een gekwalificeerde meerderheid. Mogelijk houden de regeringsleiders – wellicht daartoe aangespoord door de opvolger van Cameron – de Brexit tegen. Is de kans groot? Geen idee. Is de kans aanwezig? Jazeker.

Het is volstrekt onduidelijk wat Engeland en de rest van de EU staat te gebeuren op politiek en economisch vlak. We weten niet wie Cameron zal opvolgen, we weten niet wat die persoon gaat beslissen. Er zijn ook diverse stoorzenders in het EU-krachtenveld die de Brexit kunnen tegenhouden. En dan hebben we ook nog de Brusselse reflex om de Europese integratie te versnellen en hervorming te ontlopen.

De EU doet me daarom denken aan een passage uit de song Hotel California:

You can check out any time you like;
But you can never leave

Over de auteur

Peter van Dijken

Man met een missie en een mening. Conservatief, liberaal. Voor alles een ras-optimist. Publiceerde eerder op Liberale Media en DDS. Ziet een mooie toekomst voor Europa zonder EU en Euro. Is te volgen op Twitter via @PetervanDijken

Recent gepubliceerd

Archief

• Politiek Nederland23 oktober 2017Het Kaartenhuiskabinet Rutte-3
• Politiek Nederland29 september 2017Forum voor Democratie gaat niet VVD, maar PVV leegvreten
• Linkse politiek8 september 2017Het begint met een lolletje
• Politiek Nederland28 juli 2017Ga op vakantie en blijf weg!