Een democratische EU is de enige uitweg
De EU moet hervormen om te overleven, klinkt het na de Brexit. Het hoe, wat en waarom blijft doorgaans mistig, omdat de meeste politieke partijen daar geen concrete visie op lijken te hebben. Is een hervorming richting een flexibele en democratische EU wel mogelijk?
Schok
De Brexit heeft een schok teweeg gebracht. Ten eerste in het Verenigd Koninkrijk zelf waar het referendum de Conservatieve Partij, de generaties (oud-jong) en het Koninkrijk zelf heeft gespleten. De belofte van Boris Johnson dat hij een uitstekende trade deal met de EU zou sluiten blijkt op drijfzand gebaseerd. Want de EU-hotemetoten hebben nu één belang: de Britten de pijn van de Brexit laten voelen. Het spel zal slim gespeeld worden.
De paniek is groot in de EU-burelen. Juncker toonde zich een slechte verliezer door te zeggen dat de Britten nu zo snel mogelijk moeten vertrekken. Zou in Brussel het besef nu eindelijk indalen dat de Europese burgers geen Europese politieke unie willen en dat daarvoor de divergentie in cultuur, taal en economie ook veel te groot is?
Euro
Het is allemaal zo makkelijk roepen: minder EU, een flexibele EU, een hervormde EU of terug naar de EEG. Maar hoe is dat te rijmen met de positie van het gemeenschappelijk betaalmiddel de euro? De onmogelijke one-size-fits-none euro kan door de divergentie van de lidstaten nooit slagen. De gemeenschappelijke munt is in 2010 feitelijk overleden. Zij wordt kunstmatig in leven gehouden op kosten van de burgers in Duitsland, Nederland en Oostenrijk.
Spagaat
De eenheidseuro dwingt tot een gemeenschappelijk financieel, budgettair, fiscaal en sociaal-economisch beleid. Dat spoort dus niet met een “flexibele EU” waarin lidstaten zelf op een democratische wijze besluiten nemen. Het is de spagaat waarin we zitten dankzij Delors, Kok, Lubbers, Mitterrand en Kohl, de “vaders” van het Verdrag van Maastricht (1992). Dus hoe nu verder met de EU?
André ten Dam
Ik ben daarvoor te rade gegaan bij euroresearcher André ten Dam. Hij ontwikkelde in 2010 het innovatieve The Matheo Solution als alternatief voor het huidige eurostelsel. In Ten Dam’s voorstel blijven het europact en de euro als betaalmiddel in stand. Daarnaast worden landspecifieke wissel- en rentekoersen geïntroduceerd, zodat landen zich weer in hun eigen tempo en op eigen kracht kunnen ontwikkelen.
Gefaald
Ten Dam is van mening dat, nu het VK voor een Brexit heeft gekozen, duidelijk is dat niet alleen premier David Cameron, maar vooral ook ‘Brussel’ heeft gefaald. De huidige Europese Commissie heeft zijn geloofwaardigheid verloren. Zij moet daarom plaats maken voor een andersdenkende Commissie aldus Ten Dam.
Flexibele EU
Volgens Ten Dam moet deze nieuwe Europese Commissie een blauwdruk maken voor een flexibele EU op basis van de volgende uitgangspunten:
1) Soevereiniteit wordt weer nationaal – van de hardnekkig beleden ideologie van de Ever Closer Union wordt afscheid genomen.
2) Europese soevereiniteitsoverdracht gebeurt uitsluitend op gebieden waarbij dat voor ieder land evidente voordelen biedt, bijvoorbeeld de gemeenschappelijke handelsmarkt.
3) De Europese samenwerking wordt aangestuurd door een Europese Raad van Regeringsleiders, waarbij ieder lid democratisch gecontroleerd wordt en verantwoording schuldig is aan het desbetreffende nationale parlement. Het Brusselse ambtelijk apparaat moet tegelijkertijd drastisch worden ingekrompen.
Ik vind deze nuchtere en democratische EU-nieuwe stijl een prima idee van Ten Dam. Zeker als we ook het immigratiebeleid terugbrengen naar waar het hoort, namelijk in de nationale peiler. Wie weet worden de Britten dan zó enthousiast dat ze – ditmaal op goede gronden – weer willen terugkeren naar de EU. Ze zijn wat mij betreft van harte welkom!
Over de auteur

- Amsterdammer in Rotterdam, blogger, schrijver van e-books, voetbalvader, Volvo 940 rijder, in het dagelijks leven Recruitment / Human Resources Consultant.
Recent gepubliceerd
Politiek Nederland2023.05.17Polarisatie politiek debat maakt meer kapot dan je lief is
EU2023.05.03Nederland moet nieuw evenwicht vinden: internationaal én zelfstandig
Politiek Nederland2023.04.21Elitair kabinet sloopt het gewone volk
Klimaat en Milieu2023.04.02Kabinet Rutte 4 hobbelt hooguit nog een paar maanden door
“Zij moet daarom plaats maken voor een andersdenkende Commissie aldus Ten Dam.”
Ik denk niet dat alleen een andersdenkende commissie voldoende zal zijn. Dat is – weliswaar een belangrijke – niet meer dan een deksel op een hele grote pot.
Het selectiebeleid van EU ambtenaren zal ook ruimte moeten gaan laten voor mensen die kritisch op de EU zijn. Die selectieprocessen zijn nu erg gericht op kennis en intellect. Krijg je het neusje van de zalm aan jonge mensen die in Brussel gaan werken. Maar – waag het niet om te zeggen dat je kritisch bent op het EU project, dan kom je er niet in. En vergeet niet, dat het ambtenaren een groot deel van het beleid “voorkookt”, dan wel sterk richting bepalend optreedt.
Dus aan 1 kant – erg eens met Ten Dam dat een andersdenkende Commissie erg nodig zou zijn. Maar dat is denk ik niet het hele verhaal. Binnen die 55000 ambtenaren moet ook een significant percentage komen van uiterst slimme mensen die in staat zijn tegengeluid, of andere meningen te laten horen/
[…] de PVV en FN willen? Of moet er eerst nog getracht worden de EU te hervormen, waarvoor ik zondag nog pleitte samen met André ten Dam op de site van […]
Liever geen democratische EU: de meerderheid van landen/inwoners/stemmen zijn immers in handen van landen die netto-ontvanger zijn c.q. arm zijn. Die zullen dus altijd stemmen voor besluiten die in ons nadeel zijn, wij mogen dan opdraaien voor hun wanbeleid dan wel onwil om te hervormen. Wat de EU wel nodig heeft: gewoon eens beginnen met het naleven van verdragen ! Dus niet 100x een land met meer dan 3% begrotingstekort en 0x een boete. Geen reprimande voor Frankrijk omdat het volgens Juncker Frankrijk is? Wel dus! 265 miljard aan Italiaanse rommelkredieten bij hun brakke banken? Dan zoals afgesproken (EU bankenunie) een bail-in, en niet zoals nu een door de ECB (=door ons) gefinancierde bad-bank waarbij uiteindelijk de rekening ook weer door ons betaald mag worden.
Heel veel zal er de komende tijd niet veranderen. Immigratie zal een splijtzwam blijven totdat iedereen het er over eens is dat er een herverdeling van de welvaart plaats zal moeten vinden. Want de medemensen die mee willen delen in de welvaart zullen blijven komen, in steeds grotere aantallen, ongeacht hoe groot de kans ook is om een overtocht niet te overleven…..
Dit is op Kattukse Vrienden voor Israël herblogd.
Geen zinnig mens kan tegen een solide Europese samenwerking zijn ook de Britten niet. Punten 1 & 2 die van Dam noemt ( flexibele EU ) zouden resulteren in een soort EU light of EEG plus. Iets wat veel burgers zal aanspreken en meer begrip kan kweken.
Punt 3 -of het ontbreken ervan- is m.i. de grootste oorzaak van de weerstand tegen de huidige EU; een ambtelijk apparaat wat aan niemand verantwoording hoeft af te leggen en ook door niemand naar huis gestuurd kan worden.
Grondig uitmesten en met een gekozen frisse ploeg een nieuwe en democratische koers inslaan.
Aardig idee van Ten Dam. Maar ik denk dat de kleine meerderheid voor Brexit vooral is ontstaan vanwege het warrige EU-immigratiebeleid én Merkels ‘welkom’. Al dan niet ‘euro’ komt op de laatste plaats.
De euro heeft een belangrijke rol gespeeld bij de Brexit. De ommekeer naar een meerderheid voor een Brexit kwam bijna een jaar geleden bij het EU-dictaat van Griekenland, zie hier: https://jalta.nl/economie/de-europese-droom-hoe-nu-verder-interview-andre-ten-dam/
Oudgediende Lord David Owen die zich bij het Brexit-kamp aansloot heeft meermaals gezegd dat het VK de EU uit miet zijn voordat het Euro Pact in elkaar stort, zie bijvoorbeeld hier: http://www.bbc.com/news/uk-politics-eu-referendum-36335122