Macron werkt zich in de nesten door #AffaireBenalla

Titelfoto: President Macron van Frankrijk legt een verklaring af over de affaire-Benalla. Screenshot door redactie OpinieZ van YouTube-video, kanaal France 24

Het tijdstip had niet slechter gekozen kunnen worden. Juist op het moment dat president Emmanuel Macron in hogere sferen verkeerde na de Franse overwinning op het WK en hij het Europese initiatief wilde terugpakken van de Oostenrijkse premier Kurz, brak op 18 juli de politieke hel los in Frankrijk.

Gewelddadig

De reden: deze publicatie van Le Monde over een veiligheidsadviseur en vertrouweling van Macron, Alexandre Benalla, die zich op 1 mei in Parijs bij een demonstratie voordeed als lid van de mobiele eenheid. Daarbij schopte hij een vrouw onderuit en vervolgens sleepte Benalla een man over de grond, die hij op het hoofd sloeg. Onderstaande beelden afkomstig van getuigen spreken boekdelen.

Het is één van de meest merkwaardige staatsaffaires ooit. Alexandre Benalla is een jonge Fransman van Marokkaanse afkomst. Omdat hij ambitieus was en overijverig om te integreren veranderde hij al jong zijn voornaam in Alexandre. Op de middelbare school identificeerde hij zich met The Bodyguard in de gelijknamige film, gespeeld door Kevin Costner. Door zijn actieve rol in de beveiliging van Macron tijdens diens verkiezingscampagne, werd hij beloond met een post in het beveiligingsteam van het Elysée (de officiële residentie van de Franse president).

Onderzoek

Op 1 mei jl. terwijl Macron op staatsbezoek in Australië vertoefde, had Benalla toestemming gevraagd en gekregen om als observant aanwezig te zijn bij een demonstratie, samen met een andere medewerker van het Elysée. Benalla ging vervolgens in uitrusting van de Franse mobiele eenheid (helm en knuppel) los op demonstranten. Hoe dat kon gebeuren is de verbijsterende vraag die het Franse parlement momenteel probeert te beantwoorden middels allerlei onderzoeken en ondervragingen. Imiddels zijn er huiszoekingen geweest in de woning van Benalla en in zijn bureau op het Elysée. Benalla heeft 48 uur vastgezeten en is in staat van beschuldiging gesteld op grond van verschillende wetsovertredingen.

Cover-up

Waar het nu om gaat in het onderzoek zijn niet alleen de merkwaardige gedragingen van Benalla en een collega tijdens de rellen op 1 mei. Het gaat ook om een cover-up ná 1 mei met Watergate-achtige proporties, mogelijk terug te voeren tot de president zelf. Zo verdwenen de officiële videobeelden van de rellen. Benalla kreeg een belachelijk lage sanctie: een schorsing van twee weken. Woordvoerders van het Elysée verstrikten zich in allerlei leugens en tegenstrijdige verklaringen terwijl Macron bleef zwijgen.

Le Monde publiceerde deze week een overzichtsartikel waarin de meest in opspraak zijnde personen in kaart worden gebracht. Het gaat om een aantal hoge functionarissen van het Elysée, van de Franse politie en van Macron’s politieke partij En Marche, waaronder meerdere naaste vertrouwelingen van Macron. Na dagen van zwijgen gaf Macron dinsdagavond voor het eerst commentaar op de #AffaireBenalla.

Warrig betoog

Macron deed dit niet voor het Franse publiek of voor het parlement (waaraan hij overigens constitutioneel geen verantwoording hoeft af te leggen), maar voor een besloten bijeenkomst van parlementariërs van zijn eigen partij. De Franse president hield een warrig betoog waarin hij stelde dat hijzelf als enige verantwoordelijk is omdat hij Benalla vertrouwde en deze hem verraden heeft. Vervolgens stelde Macron zichzelf voor als slachtoffer van een haatcampagne, waarmee hij zijn eigen woorden ontkrachtte.

Woedende oppositie

Inmiddels heeft de voorzitter van de Franse senaat, Gérard Larcher van de gematigde rechtse oppositie, vernietigend gereageerd op de toespraak van Macron voor eigen troepen. Macron moest zich verantwoorden tegenover het Franse volk en niet tegenover zijn eigen partij, meent Larcher. Volgens hem is het sprookje van “nieuwe politiek” door Macron doorbroken met deze affaire, die doet denken aan de duistere jaren van Mitterrand en zijn voorliefde voor favoritisme.

Volgens de voorzitter van de Franse Senaat is er met de #AffaireBenalla een einde gekomen aan de illusie van nieuwe politiek van Macron. 'We zijn terug in de duistere jaren van Mitterrand'. https://t.co/Za7ORArt7d

— Jan Gajentaan (@jangajentaan) July 25, 2018

Vele vragen

Intussen buitelen de Franse media en politiek over allerlei vragen zoals hoe het kon dat Benalla ook tijdens zijn schorsing en vlak daarna telkens opdook in nabijheid van de president en een belangrijke rol bleef spelen in diens beveiliging. Zelfs bij de huldiging van Les Bleus speelde Benalla een belangrijke en omstreden rol. Ook zijn er allerlei verhalen over hoge salarissen van Benalla, een extra appartement dat hij van staatswege kreeg toegewezen en een plotselinge promotie van de beveiliger met de losse handjes. Deze verhalen zijn deels overdreven en deels waar, dus zullen uitgezocht moeten worden.

#AffaireBenalla

🎙️ @GLarrive, co-rapporteur de la commission d’enquête à l’Assemblée nationale, se pose des questions : "Je suis fils de Colonel, je sais qu'on ne passe pas de brigadier chef à Colonel en quelques mois"#BourdinDirect 📻 https://t.co/fwhxlzpwks pic.twitter.com/hAEWvBELSZ

— RMC (@RMCinfo) July 26, 2018

Koppen zullen rollen

De Franse politiek zal vermoedelijk nog maanden gedomineerd worden door de #AffaireBenalla met al haar vertakkingen. Meerdere koppen zullen rollen en Macron zal op zijn minst genoodzaakt zijn om zijn stafbureau op het Elysée drastisch te reorganiseren. Mogelijk zal hij een nieuwe regering benoemen. Hoe dit precies zal eindigen weet niemand, daarvoor zullen we de verschillende parlementaire en juridische onderzoeken moeten afwachten en dat kan nog maanden duren.

Zal Macron aftreden?

Zelf verwacht ik niet dat Macron zal aftreden, zoals Richard Nixon moest doen naar aanleiding van de Watergate-affaire. Zeker is wel dat de reputatie van Macron ernstig beschadigd is, juist op een moment dat hij druk doende is met de implementatie van een omvangrijk programma van hervormingen in eigen land waartegen veel verzet is. Zoals ik steeds gesteld heb op OpinieZ zijn sommige van die hervormingen, zoals het vrijer maken van de Franse arbeidsmarkt of het verkleinen van het absurd hoge aantal Franse parlementariërs, nuttige hervormingen. Macron verdient ook wel enige lof dat hij deze zaken energiek aanpakt, waar zijn voorganger Hollande bleef steken in vage verhalen.

Europese consequenties

Als het gaat om de Europese plannen van Macron die een eurozone-regering wil met een eigen budget welke de facto zal uitlopen op een transferunie, denk ik niet dat het Nederlandse belang hiermee gediend is. Gelukkig heeft onze minister van Financiën Wopke Hoekstra hier ferm stelling tegen genomen in een open brief en wordt hij daarin gesteund door 12 EU-landen.

Nederland lijkt meer te kunnen winnen bij de plannen van de Oostenrijkse premier Sebastian Kurz, die de komende maanden wil inzetten op een Europees Sovereign Borders programma.

Spaak in eigen wielen

Zo bezien komt het niet slecht uit dat Macron nu een spaak in zijn eigen wielen heeft gestoken door de #AffaireBenalla. Het vermindert de politieke slagkracht van Macron en maakt de kans op zijn gedroomde eurozone-regering nóg kleiner. Nederland zou er goed aan doen Macron maar even in zijn eigen sop gaar te laten koken en Sebastian Kurz volledig te steunen bij diens realistische plannen voor Europa.

Over de auteur

Jan Gajentaan

Amsterdammer in Rotterdam, blogger, schrijver van e-books, voetbalvader, Volvo 940 rijder, in het dagelijks leven Recruitment / Human Resources Consultant.

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie27 september 2023Is Nederland op weg naar een gezond verstand-walhalla?
• Politiek Nederland21 augustus 2023Is Pieter Omtzigt nu echt de langverwachte Verlosser?
• Politiek Nederland18 juli 2023Op weg naar centrumrechtse gezond verstand-coalitie?
• Migratie8 juli 2023Val Rutte-4 over asielbeleid is bewuste strategie VVD