Voldoet Trump aan de klassieke criteria voor leiderschap?

Leiders zijn gevaarlijk omdat de kans op hun ontsporen altijd groot is. Hoe groot is het gevaar dat Donald Trump heet? Waarin ligt zijn potentiële gevaar? Moet er een code rood voor deze presidentskandidaat worden afgegeven?

Isocrates
In onze Westerse cultuur hebben dichters, filosofen en raadgevers benadrukt dat een goede leider slechts één ambitie mag hebben. Dag en nacht moet hij gefocust zijn op de bloei van de gemeenschap die hij dient. Isocrates (436-338), een Griekse leraar van de politieke elite van zijn tijd, onderwees al dat ‘heersers de tegenspoed van de stad moeten beëindigen, de welvaart handhaven en deze groot maken als die klein is.’

Zal Trump aan dit criterium kunnen voldoen? Zou hij een hoogste dienaar van het algemene welzijn zijn? Of blijft hij de schooier die het liefst zijn eigen luizige zakken het gretigst vult? Ik gok op het eerste. Het schijnt mij toe dat zijn hebzucht niet zijn meest relevante karakterdefect is voor een diskwalificatie voor het hoogste ambt van president. Hij heeft genoeg poen en ook voor hem geldt de wet van de afnemende meeropbrengst. In tegenstelling tot Erdogan en Poetin heeft hij de staat niet nodig voor zelfverrijking.

Magna Carta
Een tweede standaard voor goed leiderschap is de bereidheid van de heerser zich te onderwerpen aan de wetten van de staat. In de 13e eeuw liet Europa het autocratische principe achter zich dat ‘wat de vorst behaagt, kracht van wet heeft.’ We weten zelfs de exacte datum! Op 15 juni 1215 ondertekenden koning John van Engeland en zijn baronnen een beroemd verdrag: de Magna Carta. De vorst beloofde alle regels van dit contract te gehoorzamen en stond toe dat als hij de regels schond, de adel een afzettingsprocedure tegen hem in werking mocht stellen. Ik denk dat Trump de laatste zal zijn om niet te willen zweren op de Amerikaanse grondwet. Hij zal de wetten niet naar zijn hand zetten en er ook de kans niet toe krijgen. Er is in zijn land nog maar één figuur die zeggen mag: ‘I am the Law!‘ Dat is de filmheld Judge Dredd.

Passies
Er is een derde benchmark voor goed leiderschap. Dit is zelfs de meest belangrijke, gemeten aan de hoeveelheid traktaten en boeken die erover is geschreven. Goed leiderschap is bovenal het onder controle houden van de passies. Een leider die zijn driften niet weet te beheersen, zal uiteindelijk ontsporen en tegenspoed veroorzaken. De oorlog om Troje, zo vertelt Homerus ons, was bijna verloren vanwege de jaloezie van Agamemnon en de koppigheid van Achilles. Deze twee krijgsheren hadden hun vermogens om rationeel te denken en te handelen door hun woekerende driften volledig verloren. Ons oudste Westerse verhaal is één grote, lange vermaning: een leider die door zijn hartstochten wordt geregeerd, is nooit in staat zijn gemeenschap wijs te besturen. Deze les, of liever, deze jammerklacht zou nog zeer vaak herhaald worden.

Razernij
En Trump? Is hij het next top model van beheerste driften? Zal hij door ons nageslacht worden herinnerd als de man, de 45e President van de Verenigde Staten, die excelleerde in de beteugeling van woede, lust, hebzucht en onrecht? Nee, de rally’s en de interviews met Trump toonden ons een man in razernij, vol minachting en arrogantie. Iedereen, die het waagde zijn diagnose van het Amerikaanse onbehagen en zijn Trumpist remedies te weerspreken, werd geconfronteerd met een excessieve irrationele woede.

Het is hierom dat de Amerikanen moeten voorkomen dat Trump ooit het hoogste ambt zal bekleden: een leider in razernij brengt een volk al snel tot wanhoop.

Over de auteur

Joep Schrijvers
Joep Schrijvers
Managementboekenschrijver, leiderschapshistoricus en veranderkundige.
Werkt op dit moment aan drie projecten:
1. Onderzoek naar Leiderschap in veranderingsprocessen (met de Kring Andragologie en de UvA).
2. Intellectuele geschiedenis: Leiderschapsadviezen in de Westerse cultuur, van Homerus tot Johan Cruijff.
3. Het boek: ‘Wijvenstreken’, het politieke spel van vrouwen in organisaties.

Reacties worden gemodereerd. Let op uw taalgebruik. Schelden en tieren is niet toegestaan. > Lees hier onze spelregels < Reacties die onze regels schenden worden verwijderd. Herhaalde overtredingen, oproepen tot geweld, beledigingen, Holocaust-vergelijkingen en antisemitisme leiden tot een permanente ban. De redactie treedt niet in discussie over de reden voor verwijdering van een reactie, noch over een ban. Ongeldige e-mail-accounts worden geblokkeerd.

Abonneren op reactie(s)
Abonneren op
guest
10 Reacties
Meeste stemmen
Nieuwste Oudste
Inline Feedbacks
Bekijk alle reacties
Vrije Nator
7 jaren geleden

Slecht artikel. Zeker gezien de man die de komende president voorging. Ik durf er geld op in te zetten dat deze schrijver Obama helemaal bejubelde, terwijl hij in werkelijkheid een van de slechtste presidenten qua buitenland beleid was.

Rob
Rob
7 jaren geleden

Volgens Joep valt uit talloze traktaten en boeken af te leiden dat een goed leider zijn passies en driften moet kunnen beheersen. Joep is op dit gebied een autoriteit en daar wil ik niets aan afdoen. Er is echter een boekje dat leiders expliciet aanbeveelt toch vooral een beroep te doen op passie in plaats van op de rede, op het verstand. En dat is volgens mij precies wat Trump doet: hij doet een beroep op.

Het boekje: Il Principe van Niccolò Machiavelli (over benchmarks gesproken)

Ps: Ook Ronald Reagan werd – met name in Europa – weggehoond, destijds. Tot duidelijk werd dat hij één van de beste Amerikaanse presidenten ooit was geweest. Hetzelfde geldt voor Margaret Thatcher (maar dan als PM in het VK) en één van haar illustere voorgangers, Winston Churchill, die uitsluitend uit passie en driften leek te bestaan. ‘Leek’ te bestaan.

Cool Pete
Cool Pete
7 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Rob

Ronald Reagan bleek een van de beste Amerikaanse presidenten te zijn geworden.
Donald Trump is wereld-wijs en heeft een sterk verstand; met een goed team van ministers, adviseurs en
verdere ‘administration’, moet hij belangrijke dingen kunnen doen,
om de, vooral door het “socialistische” + islamistische warhoofd Barack Hussein Obama veroorzaakte wereldwijde, ongehoorde puinhopen, hopelijk voldoende, op te ruimen.

nomenestomen
7 jaren geleden

Hoe levensgroot is het gevaar dat “Angel” Merkel en “Sultan” Erdogan al zijn ontspoord?
Er moet zo spoedig mogelijk een code BLOEDROOD voor hun wanbeleid worden afgegeven.
Kunnen Merkel en Erdogan aan het criterium van hoogste dienaren van het algemene welzijn voldoen?
Of blijft Erdogan de schooier die het liefst zijn eigen luizige zakken het gretigst vult? Het schijnt dat zijn hebzucht
zijn meest relevante karakterdefect is voor een diskwalificatie van het hoogste ambt van president.
In tegenstelling tot Poetin heeft hij slechts één ambitie : De staat het hardst nodig voor zelfverrijking.
Iedereen, die Erdogans diagnose van het Turkse welbehagen en zijn remedies weersprak,
werd geconfronteerd met excessieve irrationele woede ,sluiting van de vrije pers,gevangenisstraf en ontslag.
Europeanen moeten voorkomen dat Merkel en Erdogan ooit nog het hoogste ambt kunnen bekleden.
Immers, irrationele Leiders in razernij brengen volkeren tot grote wanhoop.
Ons oudste Westerse verhaal (dus gelukkig niet universeel – Putin ;>) is één grote, lange vermaning :
Leiders die door hun hartstochten worden geregeerd,zijn nooit in staat hun gemeenschappen
wijs te besturen.

Stenkel
Stenkel
7 jaren geleden

Een moeizaam en tendentieus topic. De huidige tijd vraagt kennelijk om een overdreven vorm van profilering. Rationele- en irrationele emotie heeft nooit eerder een sterkere rol gespeeld in de keuze voor een politiek leider, dan nu.
Kijk naar Obama. Niemand heeft kunnen voorzien dat hij desastreus is geweest voor de wereldpolitiek en -economie. Een man zonder visie en met een twijfelachtig optreden richting het Midden-Oosten.
Kijk naar Rutte-Samsom. Rampzalige politiek vol leugens en bedrog; een democratische aanfluiting.
Waren zij salon- en politiekfähig? Het establishment en electoraat vond dat wel.
En dan nu Trump. Het zou van arrogantie en lichtvaardigheid getuigen om vooraf vast te stellen dat hij een gevaar zou betekenen. Daarvoor is de steun van alle teleurgestelden in salonfähigkeit te groot.

Dicksy
Dicksy
7 jaren geleden

Obama was naar de buitenwereld toe de kalmte zelf, alles onder controle. Wat heeft hij ervan terecht gebracht ? Als Trump tijdens zijn campagne tekenen van razernij vertoont is het misschien een voorbode op een goed presidentschap in tegenstelling tot Obama.

Maarten Vasbinder
Maarten Vasbinder
7 jaren geleden

Theatraal reageren is iets anders dan razernij. Veel gevaarlijker dan de ongevaarlijke Trump is Ted Cruz, die door zijn vader is uitgeroepen tot de nieuwe messias en daar zelf in gelooft. Zie alleen maar de devotie van zijn aanhangers. Met zijn nicht getrouwd past in zijn idee van Amerika een theocratie te maken met een vorm van christelijke “sharia”, maar dan met de bijbel in de hand. Voor hem is het hebben van bijvrouwen, die ook in devotie naar hem opkijken, een zaak die mag en volgens de bijbel (Abraham, Salomo) tot de gewoonste zaak van de wereld behoort.
In onze wereld noemen we Cruz een psychoot met charisma. Dat komt helaas meer voor.
Trump daarentegen vertegenwoordigt de Amerikaanse droom, weliswaar met een droom van een start, maar veel amerikanen vertrouwen hem onder andere, omdat hij niet dogmatisch is en zijn mening verandert als blijkt dat hij ongelijk heeft, iets wat bij politici onbestaanbaar is. Dat is ook de reden dat de GOP (lees: establishment) als de dood voor hem is. Bovendien is hij moeilijk chantabel, omdat hij de campagne uit eigen zak betaalt. Daarbij is George Soros, een oud nazi-vriend één van zijn grootste tegenstanders, hetgeen een groot pluspunt is.
Een klein inkijkje in de Cruz-familie en de sektarische opvoeding, waaraan zijn kinderen zijn blootgesteld.
http://www.alternet.org/election-2016/ted-cruzs-father-claims-ted-has-been-called-anointed-god-be-next-president

Maarten vasbinder
Maarten vasbinder
7 jaren geleden

Theatraal reageren is iets anders dan razernij. Veel gevaarlijker is Cruz, die door zijn vader is uitgeroepen tot Messias en van plan is een theocratie van Amerika te maken. Cruz is wel policor uiteraard. Getrouwd met zijn nicht en op weg naar een christelijke “sharia”.
http://www.alternet.org/election-2016/ted-cruzs-father-claims-ted-has-been-called-anointed-god-be-next-president en veel meer.

Victor Onrust
7 jaren geleden

Zou het misschien meevallen met de razernij? In zaken is dat meestal een slechte raadgever. Daarnaast zal er zonder enige aandrift weinig veranderen. Die congresmannen moeten wel een beetje bang voor hem zijn.

Rob
Rob
7 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Victor Onrust

Tijdens zakelijke – en ik vermoed ook politieke – onderhandelingen is razernij (veinzen) een beproefde methode om toch al sterke posities nog mee te verbeteren.

Je kunt je overigens afvragen of passie en driften te beteugelen zijn. Het zijn tenslotte sterke emoties. Leiders blijken, in tegenstelling tot managers, maar al te vaak gepassioneerde types waarvan de stoppen af en toe kunnen doorslaan. De ene emotie lokt de andere uit.

Rest de vraag of men gepassioneerde driftkikkers op belangrijke posities in samenlevingen wenst of zelfs maar accepteren wil.

Maar dat zal een ‘echte’ leider worst wezen.

10
0
We zijn benieuwd naar uw reactiex
()
x