Kwartetten om het Franse presidentschap
Zondag vindt de eerste ronde plaats van de Franse presidentsverkiezingen; twee weken later de tweede, beslissende ronde. De verkiezingen in het zwaar door islamitische terreur geteisterde Frankrijk zijn van groot belang. Niet alleen voor Frankrijk zelf, maar ook voor Europa en de toekomst van de EU en de euro.
In hoeverre de terreur van de laatste twee jaar met honderden Franse slachtoffers geleid heeft tot de opkomst van Front National en de instorting van de Parti Socialiste is moeilijk te zeggen. Beide trends waren al vanaf 2012 zichtbaar.
Kopgroep
Volgens de laatste peilingen heeft zich een kopgroep gevormd van vier kandidaten die ieder kans maken op de eerste of tweede plaats en dus op de tweede ronde. Dat zijn de links-liberale Emmanuel Macron, Marine Le Pen van het Front National, de door schandalen geplaagde rechtse Republikein François Fillon en de radicaal-linkse Jean-Luc Mélenchon. De kandidaat van de Parti Socialiste, de grijze muis Benoît Hamon, is ver teruggevallen en wordt niet meer tot de kanshebbers gerekend.
Een peiling van het Franse onderzoeksbureau Odoxa afgelopen vrijdag geeft het volgende beeld van de uitslag van de eerste ronde:
Emmanuel Macron 24,5 % (-0,5%)
Marine Le Pen 23 % (+1%)
François Fillon 19 % (-0,5%)
Jean-Luc Mélenchon 19 % (-0,5%)
Benoît Hamon 7,5 % (+1,5%)
We zien dus een lichte verschuiving – misschien als gevolg van de aanslag afgelopen donderdag op de Champs-Elysées – ten faveure van Marine Le Pen, maar ook van Hamon als vertegenwoordiger van de zittende president. Het bekende Rally Around the Flag-effect, kort na terroristische aanslagen. Ik geloof echter niet dat aanslagen van dit type nog een grote uitwerking zullen hebben op de uitslag.
Macron – Le Pen
Het ziet er naar uit dat de tweede stemmingsronde zal gaan tussen Emmanuel Macron en Marine Le Pen, al kun je een verrassing niet uitsluiten gezien het grote aantal zwevende kiezers. De strijd tussen Macron en Le Pen zou volgens de laatste peilingen gewonnen worden door Macron met 65% tegen 35%. Le Pen lijkt dus kansloos voor de eindzege, al zijn sommige deskundigen van mening dat zij alsnog kan winnen. Dat kan gebeuren door een combinatie van een lage opkomst bij de traditionele partijen (die zich niet echt vertegenwoordigd voelen door de onafhankelijke kandidaat Macron) en een hoge opkomst van haar eigen achterban van inmiddels ca. 25% van de Franse kiesgerechtigden.
Campagne Marine Le Pen
Marine Le Pen heeft mijns inziens een interessante campagne gevoerd met een variatie aan thema’s: economie, zorg, milieu, migratie, veiligheid, anti-EU, etc. Minder monomaan dan we dat bijvoorbeeld in Nederland van Geert “Stop Islam” Wilders gewend zijn. Zeker op de thema’s immigratie en veiligheid biedt Le Pen concrete oplossingen, waar traditionele partijen uitblinken in nietszeggende frases of haar maar een beetje napraten. Ik denk daarom dat Le Pen de tweede ronde wel zal halen, maar het daar vervolgens door het cordon sanitaire moet afleggen.
Frexit
Verder denk ik dat Marine Le Pen een strategische fout heeft gemaakt door voor 100% in te zetten op de Frexit. Zo’n 75% van de Fransen is daar niet rijp voor, want wil de euro houden. Dat is begrijpelijk. Al werkt de eenheidseuro in het nadeel van de Fransen die sinds de introductie ervan hun economie zagen stagneren en de werkloosheid toenemen, er nu nog uitstappen met een hoge euroschuld is een ongewis avontuur. Het land zou dan aan kapitaalvlucht en mega-inflatie ten onder kunnen gaan. Le Pen had er beter aan gedaan om met een geloofwaardig Plan B te komen voor EU en euro, in plaats van alles op de Frexit te zetten.
De tragiek van Fillon
Het geval François Fillon is tragisch, hoewel hij dat volledig aan zichzelf te wijten heeft. Bijna twintig jaar lang wist hij zijn echtgenote als persoonlijk assistent op de loonlijst van het Franse parlement te zetten. Penelope Fillon deed niet veel meer dan thuis de post sorteren en stukken lezen, zij vertoonde zich nooit in het parlement. Het salaris van mevrouw Fillon liep op enig moment op tot ruim 7.000 euro bruto per maand. Door deze affaire heeft de inmiddels door de rechter in staat van beschuldiging gestelde Fillon nauwelijks positief campagne kunnen voeren. Iets waar vooral de onafhankelijke kandidaat Macron (Hollande’s ex-minister van Economie, Industrie en Digitalisering) van heeft geprofiteerd. Macron voerde een positieve, Jesse Klaver-achtige campagne vol jeugdig enthousiasme. Met zijn meet-ups werd Macron the New Kid on the Block en de lieveling van de Franse media.
Consequenties voor de EU
De lotgevallen van Fillon zijn niet alleen tragisch voor traditioneel rechts in Frankrijk, maar misschien ook voor heel Europa. Want zoals in een analyse op de site van Die Welt helder wordt uiteengezet, zou het met Fillon nog iets kunnen worden met de EU. De man is fel tegen de migratiewaanzin van Merkel, wil de Franse economie en overheidapparaat Thatcheriaans hervormen en streeft naar een EU en eurozone waarin landen op eigen benen kunnen staan. Fillon en Merkel zouden samen een laatste poging kunnen wagen nog iets van de EU te maken. De Gaullist Fillon (in het verleden fel tegenstander van “Maastricht”) wil een aantal bevoegdheden, zoals bijvoorbeeld immigratie, terughalen van de EU naar het nationale niveau. Dat klinkt mij als muziek in de oren.
Macron: meer EU
Met Macron daarentegen zal Frankrijk de weg kiezen van méér EU, in plaats van een betere EU. Macron is voor een aparte eurozone, een Europese regering en parlement, verdeling van schulden (transferunie), eurobonds en nog veel meer kwalijke D66-achtige Verhofstadt-ideeën. Mocht in september ex-EP-voorzitter Martin Schulz erin slagen de Duitse bondskanselier te worden, dan zal Macron een machtige medestander vinden om de EU om te buigen in federale richting. Hierbij komt ook nog dat de EU als gevolg van de Brexit gedomineerd zal worden door de Latijnse landen en niet door meer liberale landen als Duitsland en Nederland.
Chavismo in Frankrijk?
Zo mogelijk een nog groter rampscenario voor de Franse presidentsverkiezingen doemt op als Jean-Luc Mélenchon weet door te dringen tot de tweede ronde. Deze Franse kruising van Jeremy Corbyn en Bernie Sanders is een Chavist (aanhanger van de populistische linkse Venezolaanse president Hugo Chavez) en wil Frankrijk dolgraag mee laten doen in wijlen Chávez’ extreem-linkse ALBA-alliantie. Hij zal waarschijnlijk ook aansluiting zoeken bij radicale bewegingen als Syriza in Griekenland en Podemos in Spanje. Een succes van Mélenchon is echter niet waarschijnlijk.
Fillon of Macron
Al met al denk ik dat de hervormingsgezinde Fillon voor de toekomst van de Fransen zelf de beste president zou zijn. Maar door de financiële schandalen van Fillon’s echtgenote en kinderen (die ook enige tijd een parlementsbaantje hadden) acht ik zijn kansen niet groot. Ik denk dat we ons dus maar moeten opmaken voor president Macron. Voor Marine Le Pen wacht een rol in de oppositie. Wellicht dat zij bij de presidentsverkiezingen in 2022 wellicht alsnog haar slag kan slaan. In 2017 zie ik dat nog niet gebeuren.
===============================================================
Titelfoto: Présentation du programme d’Emmanuel Macron, Andelnans, 31 Mar 2017 by Thomas Bresson is licensed under CC BY 2.0
===============================================================
Over de auteur
- Amsterdammer in Rotterdam, blogger, schrijver van e-books, voetbalvader, Volvo 940 rijder, in het dagelijks leven Recruitment / Human Resources Consultant.
