Europese eenwording gaat via migratiedossier en over rechts

27 januari 2017 - Rutger van den Noort

De afgelopen week viel mijn oog op drie nieuwsberichten. Donald Tusk, de president van de EU, wil een beschermingswal optrekken tussen Italië en Libië om zo de migratiestroom vanuit Afrika droog te leggen. Dichterbij huis ontdekken we in Nederland dat het huidige systeem van inburgering faalt. Tot slot publiceerde Staatssecretaris Dijkhoff zijn Kerncijfers Asiel en Migratie over 2016.

Zoek
Uit de Kerncijfers van 24 januari 2017 blijkt dat 48% van de afgewezen vreemdelingen uit 2016 ‘zoek zijn’. Uit ditzelfde document blijkt ook dat 22% van de criminele vreemdelingen zoek zijn. We praten dan over zo’n 2500 personen, uitgaande van 10000+ veroordelingen per jaar. Deze laatste constatering lijkt mij op zich een Kamerdebat waardig. Maar het is verkiezingstijd, zou dit bewust buiten het nieuws zijn gehouden?

Wensdenken
De overeenkomst tussen deze drie onderwerpen is helder: Europese overheden denken veel te optimistisch over de asielproblematiek. Politici wensdenken en hobbelen incrementeel van probleem naar probleem zonder boven de materie te staan en echt in te grijpen. Het gaat niet alleen om het uitdragen van een visie of het maken van beleid, maar ook de implementatie met behulp van het werkveld. En daarnaast jezelf dwingen te denken in scenario’s wat er mis kan gaan en de risico’s vervolgens afdekken. De voorbeelden van dit wensdenken blijven terugkomen in het nieuws. Gisteravond werd bekend dat er wél paspoortcontrole gaat plaatsvinden in de trein (Thalys, Eurostar), maar niét in de bus. Problemen worden verschoven, doorgerold, maar niet opgelost.

Libië
Wat je ook vindt van een beschermingswal bij Libië, het is natuurlijk extreem naïef dat er wordt gedacht dat daarmee de migratie stopt. Het is als een doucheputje. Turkije-Griekenland was de makkelijkste route, maar die ging dicht. De stroom verschoof naar Libië-Italië. Een kind kan de was doen: Marokko-Spanje wordt gewoon de volgende migratieroute. En zo moddert de EU van situatie naar situatie zonder onder ogen te zien wat de echte oorzaak is. Het echte issue is natuurlijk dat de welvaart in Europa vele malen hoger is dan de welvaart in Afrika en het Midden-Oosten. En als we het geld niet brengen, komen ze het wel halen.

Inburgering
Zo ook met de Nederlandse inburgering. In alle vrijblijvendheid verwachten we van vreemdelingen dat zij binnen drie jaar hun inburgering via marktpartijen organiseren, voorzien van een lening van de overheid. Mocht het niet lukken, dan is er nog een additionele termijn van twee jaar. Een inburgeringstermijn van vijf jaar is al langer dan de meeste opleidingen in Nederland op welk niveau dan ook. Er zit geen echte stok achter de deur voor statushouders om het inburgeren ook daadwerkelijk te doen. Er wordt namelijk bijna niemand uitgezet om het niet halen van de inburgering en van een kale kip kan je niet plukken. Kortom: inburgeren lijkt allemaal mooi op papier, maar de praktijk werkt niet.

Uitzetbeleid
Tot slot het uitzetbeleid. Onafhankelijk van de discussie of uitzettingen moreel te verantwoorden zijn, is het staande wetgeving om vreemdelingen zonder verblijfsvergunning uit te zetten. In de meerderheid van de gevallen binnen de EU lukt dit vrij goed. Maar mocht er bijvoorbeeld iemand worden uitgezet naar Tunesië, dan kan het zijn dat de Tunesische overheid niet mee wil werken en de persoon in kwestie illegaal in Nederland blijft. Mocht hij worden aangehouden, volgt een celstraf, maar zodra de celstraf is afgelopen, komt de vreemdeling in kwestie voorzien van zijn knapzak letterlijk terug op straat. Op deze manier ontstaat er dus een groep mensen in de samenleving die niet mee kan doen, maar ook niet bekend is bij overheden. Radicalisering ligt op de loer. En door het vrije verkeer van mensen kunnen deze illegalen binnen de EU overal heenreizen.

Geen visie
Verder nadenkend over de overeenkomsten tussen deze drie ontwikkelingen kan ik alleen maar concluderen dat de Europese politici geen eenduidige visie hebben op het asielbeleid. Schengen is begonnen zonder de buitengrenzen echt te installeren en versterken. We vangen wel vreemdelingen op, zonder te weten hoe we ze kunnen uitzetten. En als het onverhoopt niet lukt met inburgeren zitten we met onze handen in het haar. Het resultaat is menselijk leed.

Falen
Het is beschamend hoe de politiek faalt op het asielthema. Er wordt gedacht in maatregelen (dus vanuit de input) en niet in resultaat. Er wordt vanuit het bestaande beleid vooruitgedacht in plaats van een eindplaatje paraat te hebben. Tot slot zijn de ingrepen halfzacht en vanuit het interne perspectief totstandgekomen, waarbij het belang en de cultuur van de vreemdeling op het tweede plan komen. Dit speelt zowel in de EU als ook in Nederland.

Europe First
Het gebrek aan oplossend vermogen van de Europese politiek zorgt ervoor dat polarisatie optreedt in het asieldebat. Het is de hoogste tijd dat het wensdenken van de EU-elite wordt ingewisseld voor Realpolitiek. Dit type politici zal Europa hermetisch moeten afsluiten qua buitengrenzen om opnieuw de controle over de migratiestromen in eigen hand te krijgen. Dus geen deal met Turkije en Libië, maar zelf (zee)muren aanleggen in Zuidoost Europa. Afhankelijkheid is dodelijk: “Europe First”.

Debat
Vervolgens moet een breed Europees debat worden gevoerd in de breedte over Schengen, verdrag van Dublin, immigratie, Europees mensbeeld, visie op migranten en vluchtelingen, populatieontwikkeling, welvaart, buitengrenzen, asielquota, integratie, asielenclaves en uitzetbeleid. Daarbij mogen pas besluiten vallen wanneer alle “als dit, dan?”-vragen zijn beantwoord.

De wensdenkers hebben 70 jaar lang geprobeerd om via boterzacht beleid de EU te voltooien, maar zijn hierin niet geslaagd. Bij ieder thema wordt uitgegaan van het goede in de mens, of het nou Griekse leningen, landbouwsubsidies of migratie betreft. Het is daarom niet onlogisch om te veronderstellen dat de Europese eenwording uiteindelijk over conservatief rechts zal gaan verlopen. Vanuit pure noodzaak.

===============================================================
Foto: Rettungseinsatz 26.5.2016 by Brainbitch is licensed under CC BY 2.0
===============================================================