Stop met lachen, Mark: de waarheid wordt weer hot!

20 november 2016 - Rutger van den Noort

Door de hoge postmoderne golven van liberalisatie en secularisatie die de afgelopen vijftig jaar op de duinen van de Westerse wereld sloegen, kalfde de waarheid af. Alles is relatief geworden. Iedereen verzint zijn eigen waarheid. Vrijblijvend lekker van je aftetteren is de norm geworden. Als het maar goed voelt.

Neo-hippies bij Pauw vinden vaccinaties onnodig, het Openbaar Ministerie noemt Marokkanen een ras, Frans Timmermans ontwikkelt zijn mening over de Turkse coup tijdens het wegknagen van een borrelhapje in Brussel en in Amerika schrijft een journalist van de Washington Post voor 10.000 dollar per maand gewoon nepnieuws. Ze hebben alle vier spijt of krijgen dat spoedig. Maar wat kopen we ervoor? Het leed is geschied, het lijkt wel of er wekelijks meer controle op de waarheid nodig is. Deze trend wordt ook onderkend door Facebook. Zij overwegen zelfs om voor nepnieuws te gaan waarschuwen.

Kentering
Mijn sterke gevoel is dat de verfrissende wind die nu door de Westerse wereld waait een waarheids-renaissance gaat brengen. Mensen willen gewoon weten hoe dingen zitten zonder zelf allerlei zoektochten te moeten ondernemen om te achterhalen wat er echt aan de hand is. De tijd van eenzijdige berichtgeving, liegende politici, ondoorzichtige multinationals en instituten waarvan de echte belangen niet helemaal duidelijk zijn is voorbij. Het politiek correcte lekker-met-meel-in-je-mond-praten zal verdwijnen, de (harde) waarheid gaat weer worden gesproken. Grijs is ook een kleur naast zwart en wit, maar geeft dan exact aan welke van de vijftig tinten je bedoelt. Ook als het mensen raakt of groepen wegzet. Is eerlijkheid echt te veel gevraagd?

Informatie
De dieperliggende oorzaak van deze trend is een tegenbeweging op globalisering, schaalvergroting en een oneindig informatieaanbod. Er is een grote latente behoefte aan eigenheid, overzichtelijkheid en waarheid. Doordat we alle informatie online kunnen vinden is het onmogelijk om vast te stellen wat precies waar is en wat niet. En dat steekt. We willen een breed aanbod hebben van informatie, maar we willen ook vast kunnen stellen wat waar is en wat klinklare onzin is. En aangezien zelfs experts niet meer te vertrouwen zijn, komt het uiteindelijk aan op de integriteit van de boodschapper.

Rutte
Het feit dat politici een ambt vervullen waar een verantwoordelijkheid bijhoort, weerhield Rutte er niet van om 1000 euro te beloven en niet na te komen. Ditzelfde geldt voor zijn uitstelgedrag ten aanzien van de zogenaamde intrekkingswet van 1 november. In plaats van op te stappen en daarmee de autoriteit van het ambt van premier te waarborgen, kwam er een berekenend “sorry”. Het gevolg: het vertrouwen in politici is opnieuw geschaad en alles wat Rutte ooit nog zegt moet met een korrel zout worden genomen.

Ik vind dit soort gedrag onacceptabel voor een premier. Rutte had moeten accepteren dat zijn tijd is geweest en het stokje moeten doorgeven. Nu gaat de kiezer dit aan hem duidelijk maken, waarbij de VVD schade oploopt. Dit allemaal door het ontbreken van een moreel kompas bij onze premier.

Factchecking
Tijdens de Amerikaanse verkiezingen waren er tientallen factcheck-kantoren actief. Daarnaast speelden Wikileaks-onthullingen een grote rol bij het naar boven halen van de waarheid over de onethische campagnetechnieken van het Hillary-team. Ook zie je innovatieve concepten als WESEARCHR ontstaan. Op dit vraag-en-aanbodplatform werd bijvoorbeeld door vier donateurs $100.000 bijeengebracht om de medische records van Hillary Clinton openbaar te krijgen. In plaats van te blijven klagen over alle leugens, stappen Amerikaanse ondernemers in dit gat in de markt. Welke ondernemer gaat dit doen in Nederland? Persoonlijke integriteit en het bijbehorende vertrouwen is mooi, maar er moet een handrem worden ingericht.

Onderwerpen
De verkiezingen in Nederland komen eraan en door politieke partijen wordt er alles aan gedaan om de vuile was binnen te houden. Maar wat is precies besproken in de privéjet tussen Alexander Pechtold en Frans Lavooij over Oekraine?

Veel belangrijker is natuurlijk de waarheid over MH17, de geheime agenda van het OM in het Wildersproces en de afspraken die door de VVD en D66 zijn gemaakt over het komende kabinet in ruil voor de steun in de referendumdiscussie. En laat ik er heel duidelijk over zijn: ik wil dit allemaal gewoon weten voordat ik ga stemmen.

Het volk
De meeste volksvertegenwoordigers gaan veel te lichtzinnig om met de verantwoordelijkheid die zij dragen. De overdracht van de macht van 17 miljoen Nederlanders naar 150 Kamerleden is nogal wat. Deze Kamerleden besluiten over de complete publieke sector en 250 miljard aan uitgaven. Iedere leugen zou automatisch ontslag moeten betekenen voor zowel parlementsleden als ook kabinetsleden. Dit moet ook gelden voor journalisten die met ongecontroleerde verhalen aan komen zetten.

Het moet maar eens een keer afgelopen zijn met het gedraai en de vrijblijvendheid in het openbare domein. De waarheid en niets dan de waarheid graag.

Juist voor jou, Mark!

===============================================================
Foto: by Geralt, licensed under CC0 1.0 Universal
===============================================================