De revolutie: populisme of realisme
Na de opstand van de Brexit, de winst van Trump en Le Pen die oproept tot een referendum is het duidelijk dat we in een revolutionair tijdperk zijn beland: 2016, het jaar van de revolutie van het realisme. De gevestigde partijen hebben een verantwoordelijkheid om deze revolutie in goede banen te leiden, maar vooralsnog hullen ze zich in een angstvallige stilte.
De laatste echte revolutie was die van ’68 in Parijs. Dit was vooral een revolutie van hoop en dromen: internationale verantwoordelijkheid, algehele gelijkheid en een idee dat de nieuwe wereld eindelijk zou kunnen arriveren. En in tegenstelling tot wat het hedendaagse algemene gedachtegoed lijkt, heeft deze revolutie ons veel van de waarden gegeven die we vandaag zo omarmen. Seksuele vrijheid, geboortecontrole, gelijkheid (in ieder geval een begin daarmee) voor de LGBT-gemeenschap en een volgende stap in de emancipatie van arbeiders en immigranten.
Realisme
De nasleep van deze revolutie, heeft echter niet helemaal beantwoord aan de hoop en dromen. De Franse auteur Michel Houellebecq heeft de donkere gevolgen van mei ‘68 als kern van zijn oeuvre gemaakt. Doorgeslagen individualisering, egoïsme, het wegvallen van morele en culturele horizonten en het individu dat niet meer beschermd wordt tegen de staat en de markt.
Nu, vijftig jaar later, bevinden we ons in een nieuwe revolutie: de revolutie van het realisme. De revolutionairen van de nieuwe tijd proberen een verbinding te zoeken tussen de winsten van ’68 en een correctie van de naïeve en negatieve gevolgen van diezelfde revolutie. Maar in hun drang tot correctie, zetten ze ook de winsten ervan op het spel.
Het spook van het realisme dat nu door de straten van ons land waart, lijkt niet te stoppen. Het establishment probeert het te negeren of af te doen als dommigheid. Zolang ze het niet serieus nemen, is het niet werkelijk aanwezig, lijken ze te denken. Maar zoals een gezegde in Groenland luidt: “Hoe langer je het spook negeert hoe groter het wordt”.
Populisme
Het is tijd dat de gevestigde partijen hun verantwoordelijkheid nemen. Niet door mee te gaan in het spel van het populisme, maar juist door het spel over te nemen en er serieus mee aan de slag te gaan, in de erkenning dat de problemen niet binnen twee seconden opgelost kunnen worden (zoals populisten stellen) en in de erkenning dat de problemen wel degelijk aanwezig zijn.
De historicus James Kennedy beschrijft de jaren ’60 in Nederland als een revolutie die smetteloos kon verlopen en zoveel kon winnen, doordat het establishment in een bepaalde mate mee bewoog met de energie die nu eenmaal aanwezig was. Juist door dit te doen, kon het in goede banen geleid worden en was er een bepaalde mate van controle over het proces mogelijk.
De handschoen ligt op straat, wachtend om opgenomen te worden. Tot nu toe is het een fluwelen handschoen geweest. Maar als de gevestigde partijen zich op blijven stellen zoals ze al decennia doen, zal de revolutie ofwel bescheiden sterven in die mooie nacht of de handschoen zal gedrenkt in bloed raken.
Spugen
De partijen kunnen ertegen zijn, ze kunnen ervoor zijn. Maar dan graag gebaseerd op argumenten waarin ze het realisme zwaar opnemen. Alleen dan is er een kans dat de winst van mei ’68 niet in gevaar komt. De houding die ze nu tentoonspreiden, is als een Russische adellijke dame die spuugt op de boeren aan de vooravond van 1917.
Het is dus wachten op de partij die de moed vindt om de handschoen op te nemen. Deze partij zou de geschiedenis in kunnen gaan als de partij die het geweld in eigen land wist te voorkomen, door het spook dat door de straten waarde serieus te nemen.
===============================================================
Foto: Umbrella Revolution Hong Kong by Bluuepanda is licensed under CC BY 2.0
===============================================================
Over de auteur
- Masterstudent filosofie en theologie
