Ik keek naar de film ‘Cuties’

De film ‘Cuties’ over dansende kleine meisjes in onbeschaamde seksuele poses zorgt voor felle discussies links en rechts. Walgelijk om zulke jonge meisjes zo te seksualiseren, zegt de een. De ander noemt het een film voor pedofielen, schokkend. Maar is het niet eerder een aanklacht tegen een samenleving, die vrouwen in een keurslijf dwingt? Ines van Bokhoven bekeek de film en doet verslag.

🔊 Beluister dit artikel

Zo ben ik dan toch maar de film Cuties gaan kijken, of liever Mignonnes – ‘schatjes’. Met alle deining er omheen ga je je toch afvragen waar de brand nou precies is, dus ben ik er eergisteravond eens goed voor gaan zitten.

Nou, om heel eerlijk te zijn: misschien komt het omdat ik veel ‘buiten Hollywood’ kijk, en wel gewend ben aan de uitdagingen die sommige regisseurs ons willen geven, want ik zag de reden voor zóveel controverse nou ook weer niet. Wat ik wel zag, was een poging een feministische aanklacht te poneren tegen de manier waarop meisjes in verschillende culturen in een vrouwelijk, maar vooral seksueel, keurslijf worden geperst. In de verte deed de film me zelfs denken aan een jeugdverslavingsdrama als Thirteen, of nog verder terug: Christiane F.

Don’t Listen to the Outrage. ‘Cuties’ Is a Great Film | Allan Strattonhttps://t.co/mo8UT8fDYQ

— Quillette (@Quillette) September 17, 2020

Senegalese

Het verhaal draait om de Senegalese Amy, elf jaar oud, die met haar gezin van moeder, vader en twee jongere broertjes in Frankrijk woont. Het gezin is streng-islamitisch, en de vader is niet aanwezig in het verhaal: hij is in Senegal om een tweede echtgenote te halen. De moeder van Amy heeft het er, begrijpelijk, vreselijk moeilijk mee. De scène waarin ze het opgewekt over de telefoon aan een vriendin vertelt, dan plots ophangt om in tranen uit te barsten, waarna ze zichzelf kastijdt met klappen en dan terugbelt om even opgewekt te liegen dat de verbinding werd verbroken, is hartverscheurend. Vooral omdat Amy, verstopt onder het bed waarop moeder zit te bellen, getuige is van de pijn en de klappen.

Twerking

Het is een keurslijf dat Amy vreest, en als kijker kun je het haar niet kwalijk nemen. Maar dan ontmoet ze op een dag een meisje in de wasruimte van haar flatgebouw; ze is ongeveer even oud, maar draagt sexy kleren, strijkt haar lange haar glad en staat te dansen bij de wasmachines. Voor Amy is het een openbaring. Ze ontdekt dat Angelica, zo heet het meisje, lid is van een groepje jonge dansers, allemaal een jaartje of elf oud. De meisjes doen aan twerking, een dansvorm die veel uitdagende, seksueel getinte poses kent. Vanaf dat moment doet Amy er alles aan om bij dat groepje te horen. Niet alleen lukt haar dat, ze blijkt ook de meest getalenteerde te zijn. Zij is het die uiteindelijk het dansje bedenkt waarmee ze aan een wedstrijd mee willen doen: een choreografie van moves waar een stripper jaloers op zou zijn.

Controverse

En daar zit de controverse. Want als je als filmer zo’n verhaal vertelt, zal je dat dus moeten laten zien. En de meisjes die zijn gekozen voor deze rollen kunnen dansen. Ik vermoedde bij het kijken dat de dames wel ietsje ouder zijn dan elf, maar dat neemt niet weg dat het inderdaad redelijk schokkend is om zulke jonge meisjes zulke seksueel expliciete bewegingen te zien maken, in zulke uitdagende, weinig verhullende kleding. “Only thirteen and she knows how to nasty,” zong Frank Zappa ooit – en ook hij wees dat idee af als complete waanzin van een samenleving die allerlei keurslijven voor vrouwen klaar heeft staan, en die ze te gemakkelijk als lustobject ziet.

En het heeft ook iets absurds, iets idioots, om meisjes die nog moeten beginnen met menstrueren zich (letterlijk) in zulke bochten te zien wringen om het soort aandacht te krijgen dat ze onmogelijk kunnen begrijpen. Het is wrang, en wil duidelijk de vraag oproepen: wat doen we toch, generatie na generatie, cultuur na cultuur, fout met onze jonge vrouwen?

Want als kijker krijg je ook niet het gevoel dat je het kind wilt toeroepen dat ze nou maar braaf moet doen wat haar moeder zegt. Niet bepaald. Moeder staat onder het toezicht van een oude tante, een angstaanjagende vrouw die al bezig is Amy’s pad voor haar uit te stippelen en het kind te trainen in het onderdanige, traditionele en moeizame vrouwenleven dat tante zelf ziet als de weg naar Allah. Moeder heeft amper iets in de melk te brokkelen. De familie gaat voor alles.

Netflix onder vuur

Zoals te verwachten viel zijn zowel de maakster van de film, de Senegalees-Franse Maïmouna Doucouré, als Netflix stevig aangevallen om de seksualisering van de meisjes die de hoofdrol spelen. En ja, er zitten veel close ups en andere shots in de film die eerder aan een hiphopvideo doen denken dan aan een art film. Maar mijn vermoeden is dat dat bewust is gedaan. Het zijn herkenbare beelden voor de liefhebbers van dat soort video’s, stripclubs en porno. Door die beelden wordt hen (maar ook ons) vooral de vraag gesteld: “Kijk, nog maar een paar jaartjes, en dan zijn deze meisjes oud genoeg om als kijkvoer voor jou en je vrienden te dienen. Om jullie te plezieren. Lijken ze niet heel erg op je kleine zusje zo?“

No conspiracies here. Just a concerned father and Senator trying to prevent the sexualization of young children. https://t.co/XiW8676YsW

— Senator Ted Cruz (@SenTedCruz) September 16, 2020

Want waarom wordt van vrouwen verwacht dat ze bijna bovenmenselijk sexy zijn? Waarom is het beeld dat uit Hollywood komt er eentje van onnatuurlijke vrouwen, wier lichaam maar om al die implantaten en fillers heen oud moet zien te worden? Afgeschaafde neuzen, opgekrikte borsten, ingespoten lippen en billen: waarom? Hakken die zo hoog zijn dat fysiotherapeuten er met afgrijzen naar kijken en het rugletsel mogen behandelen en waar, als we eerlijk zijn, met geen mogelijkheid echt prettig op te lopen valt. Probeer het maar eens, heren.

Seksualiserend

Is het vreemd dat meisjes dat zien als een schoonheidsideaal? Het wordt zowat op ze afgevuurd, in alle media waarmee ze in contact komen. Dankzij Photoshop proberen ze ook nog eens iets te bereiken dat niet bestaat: zelfs de sterren zien er niet zo goed uit voordat ze een behandeling met computersoftware krijgen.

Maar de andere keuze die Amy heeft, het leven dat haar thuis wordt geboden, is uiteindelijk net zo erg, en net zo seksualiserend. Vrouwen zijn in de wereld van haar familie weinig meer dan slaven. Broedmachines en verzorgers die zelf maar moeten uitzoeken hoe ze zich schikken in hun lot. Haar moeder haat zichzelf omdat ze eigenlijk niet kan leven met het idee van een tweede vrouw in het huwelijk, maar wel de slaapkamer voor het nieuwe paar tot in de puntjes voorbereidt. Zichzelf slaat als ze het verdriet voelt opwellen. Zichzelf volledig ontkent en in dienst stelt van wat ze denkt dat Allah van haar wil, terwijl het de mannen zijn die haar uitleggen dat God niets meer van vrouwen verlangt dan ze kunnen dragen.

Jurk

Ik kreeg er kromme tenen van. Want dit is natuurlijk niet exclusief aan de islam: dit is in de geschiedenis of het heden van vrijwel alle culturen terug te vinden, en zeker in religies. De blauwe jurk die Amy’s vader vanuit Senegal vooruit stuurt, met de bedoeling dat ze die op de bruiloft draagt als hij terugkomt, hangt in haar kast en laat haar niet met rust. Ze haat die jurk en alles waar het afzichtelijke rotding voor staat. En da’s nog maar een jurk.

Tijdens het kijken vroeg ik me af hoe lang het zou duren voordat ze zou worden uitgehuwelijkt aan een man die haar een boerka in zou dwingen: het ultieme seksualiserings-kledingstuk.

Want waar een ‘goedkope slet’ misschien misleid is door het idee dat ze aandacht van grijpgrage mannen nodig heeft, en de keuze maakt voor een kort rokje als de snelste manier om die aandacht te krijgen, hebben vrouwen die een boerka moeten dragen die keuze in de meeste gevallen niet eens. Hun man, wiens eigendom ze zijn omdat ze een vrouw zijn, heeft dat beslist voor ze. Noem dat maar eens geen ‘seksualisering’. Je wordt als vrouw gereduceerd tot het zijn van een voortplantingsorgaan met een lijf eraan dat anderen kan behagen en verzorgen. Maar verder doe je er niet toe. Niet buitenshuis, in de rest van de wereld, in elk geval.

Aanklacht

Mij is de aanklacht van deze film wel duidelijk: het maakt niet uit wat je doet, je hebt een vagina en voor veel mannen is dat het belangrijkste onderdeel van je dat bepaalt wie je bent. Wat je bent. Of je nou in een strak, kort rokje ronddartelt, of je hult in een ouderwetse nylon jurk die knalblauw is en tot over je voeten valt. Of je je nou verzet, of overgeeft aan wat de wereld van je verwacht. Het maakt niet uit: elke vrouw weet dat je er vroeg of laat tegenaan loopt. En helaas meestal veel te vroeg, en veel te vaak.

Netflix Adds Warning Before 'Cuties' That It Is A Product Of Its Time When People Didn't Know Any Better https://t.co/IvrsH2R7qg

— The Babylon Bee (@TheBabylonBee) September 16, 2020

Netflix heeft zich officieel verontschuldigd – hoe kon het anders. Maar tot nu toe heeft men geen gehoor gegeven aan de oproep de film offline te halen, ook al voegde Christine Pelosi, de dochter van Nancy, zich bij die stemmen.

Maar is de film dan ook werkelijk voer voor pedofielen? Dat zou heel erg goed kunnen, gezien de dansscènes en zo nog een paar zaken. Maar alles kan voer voor pedofielen zijn, zelfs de kinderen in de HEMA-brochure. Als je zo gaat denken kun je geen kind meer op straat laten, laat staan gebruiken voor wat voor openbare gebeurtenis dan ook. Dan moeten we onze kinderen weghouden uit de wereld.

Is het bedoeld als voer voor pedofielen? Nee, dat is het niet, dat is te zien als je er onbevooroordeeld naar kijkt. Het is bedoeld om een vergelijk te maken tussen hoe twee culturen hun jonge vrouwen in een keurslijf dwingen, en hoe fout allebei die keurslijven zijn. Of dat gelukt is mag de kijker zelf beoordelen.

En hoe het afloopt met Amy? Kijk de film maar.

Over de auteur

Ines van Bokhoven

Schrijfster van historische romans, vrouw met een mening en liefhebber van 'common sense’.

Recent gepubliceerd

Archief

• Politiek Nederland23 september 2023De koning werd uitgefloten op Prinsjesdag. Wat zegt dat?
• Klimaat en Milieu10 september 2023Wonen in een hel vanwege Windpark N33
• Diversiteit5 september 2023De ontbrekende meerwaarde van voorlezende drag queens
• Cultuur30 augustus 2023Disney haalt Sneeuwwitje door de activistische Woke-molen