Hoe zit het nou met blokkerende minderheden in het Europese parlement?
Complexe stemprocedure en grillige aanwezigheid parlementariërs
Titelfoto: Europees parlement te Brussel – 
In verkiezingstijd lijkt alles geoorloofd. Op de persoon spelen, je tegenstander voor racist en fascist uitmaken of de woorden van je tegenstander verdraaien, in een verkeerde context plaatsen of brutaalweg foutief uitleggen. Dat laatste overkwam Derk Jan Eppink, de lijsttrekker van Forum voor Democratie (FvD) voor de Europese verkiezingen.
Hij zei – in een door Nieuwsuur georganiseerd lijsttrekkersdebat voor de Europese parlementsverkiezingen – dat hij met politiek gelijkgestemde partijen voor ‘blokkerende minderheden’ in dat parlement gaat zorgen. Een eurokritische samenwerking om te voorkomen dat de heilstaat van D66 en GroenLinks: de EU-superstaat, wordt gerealiseerd.
Leugens
De beroepscriticus van FvD, Chris Aalberts, ging met de term ‘blokkerende minderheden’ aan de haal. De TPO-journalist beschuldigde Eppink van het verspreiden van leugens: “Hier zien we hoe de praatjesmakers van FvD het massale gebrek aan kennis over de EU exploiteren. Het Europees parlement (EP) beslist met een gewone meerderheid en blokkerende minderheden komen alleen voor bij besluitvorming door de Europese Raad van regeringsleiders en hun onderraden.”
Forum voor Democratie wil blokkerende minderheden in het Europees Parlement maar die bestaan niet https://t.co/bhocGg23MI
— ThePostOnline (@TPOnl) May 14, 2019
Toch zit het wat anders dan Aalberts suggereert.
Het spel met blokkerende minderheden komt weliswaar in de EU-verdragen niet voor, maar maakt wel degelijk onderdeel uit van de dagelijkse parlementaire praktijk in het EP. Dit heeft enerzijds te maken met de stemprocedure, die een nogal complexe aangelegenheid is en anderzijds met de grillige aan- en afwezigheid van parlementsleden bij stemmingen.
Blokkerende minderheden
Volgens de verdragen van de EU en de reglementen van het EP is bij iedere stemming een meerderheid vereist. Dat kan – afhankelijk van het stadium waar het voorstel zich in bevindt en van de aard van het voorstel – gaan om een absolute meerderheid van alle leden, aanwezig of niet of een gewone meerderheid van de aanwezige leden.
In het huidige EP met 751 parlementsleden is de absolute meerderheid 376. Dat is de horde die bij een eerste stemming over een voorstel genomen moet worden. Als er leden afwezig zijn, wordt het moeilijker om die horde te halen. In sommige, vaak zuidelijke, landen combineren ze hun EP-mandaat regelmatig met andere functies zoals burgemeester en dergelijke. Daardoor zijn zij vaker afwezig.
Door de stelselmatige grote afwezigheid van parlementsleden bij stemmingen kan het zo zijn dat tegenstanders wel in voldoende mate aanwezig zijn om goedkeuring te verhinderen. Dan kun je terecht spreken van een blokkerende minderheid.
Voorbeeld: het rapport Corbett
Zo was er in maart dit jaar een stemming over het zogeheten rapport Corbett (VK, Labour). Tot nu toe besluiten partijen zelf over de oprichting van een eigen EU-fractie. De Britse socialist Corbett stelde voor om de fractievorming van nationale politieke partijen in het EP aan banden te leggen. Volgens Corbett en de zijnen kan een nieuwe EU-fractie met daarin bijvoorbeeld de Lega van Salvini en Rassemblement National van Le Pen alleen worden goedgekeurd door het presidium (de groep voorzitters) van het EP. Dat presidium zou ook moeten beoordelen of er voldoende onderlinge politieke affiniteit is tussen de politieke partijen van de nieuw te vormen fractie. Het doel van dit voorstel is duidelijk: Eurokritische fractievorming voorkomen.
Bij de stemming over Corbett’s ‘amendement 86’ stemden 354 leden voor en 267 tegen. De drempel is: 376. Het amendement werd afgewezen, hoewel de meerderheid van de aanwezigen voor was. De minderheid kon dit voorstel blokkeren omdat veel leden elders andere bezigheden hadden.
Voorbeeld: het rapport Sargentini
In januari werd het rapport Sargentini over de vermeende schending van EU-waarden door de regering Orbán in Hongarije gepresenteerd. De aanklacht van de Nederlandse vertegenwoordigster van de Groenen in het EP, Judith Sargentini, betrof een vermeend gebrek aan persvrijheid en het sluiten van een door de wereldverbeteraar George Soros gesponsorde universiteit.
Om een artikel 7-procedure te starten zijn twee zaken vereist: een absolute meerderheid van de parlementsleden van het EP (de helft plus 1) moet aanwezig zijn bij het besluit en een tweederde meerderheid van de aanwezige parlementsleden moet ervoor stemmen.
Bij de stemming over het rapport werd weliswaar de vereiste absolute meerderheid van 376 leden behaald, maar het presidium paste een truc toe: het telde de onthoudingen niet mee. De 48 aanwezige onthouders werden als afwezig beschouwd. Alleen door deze kunstgreep kon aan de tweede eis, een tweederde meerderheid van de aanwezigen, worden voldaan. Hierover loopt inmiddels een door Hongarije aangespannen procedure bij het Hof van Justitie in Luxemburg.
Het nieuwe Europees parlement
Na de verkiezingen zullen de machtsverhoudingen in het EP waarschijnlijk sterk veranderen. En komen hoe dan ook meer eurosceptici en eurocritici. Dat biedt in de praktijk – vanwege het grillige aanwezigheidsgedrag van parlementsleden en de complexe stemprocedure – meer kansen op blokkerende minderheden. Het nieuwe parlement zal onder meer een nieuwe Europese Commissie moeten benoemen. De Europese Raad van regeringsleiders mag voorstellen doen, maar het EP moet die voorstellen dan alsnog goedkeuren.
Het is nog lang geen uitgemaakte zaak dat de benoeming van de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie er zo maar even wordt doorgedrukt. Hoewel een van de kandidaten daar vast anders over denkt.
Good morning Europe!
— Frans Timmermans (@TimmermansEU) May 16, 2019
In case you didn’t see the debate last night between the candidates to be the next @EU_Commission President, here is my final message.#EurovisionDebate#ItsTime @EUDebate @PES_PSE @PvdA @Europarl_EN pic.twitter.com/WHrxPXkyCp
Over de auteur
Timmermans in z’n laatste tweet : “Here is my final message !”
Ik hoopt het inderdaad van harte !
En dat we maar nóóit meer iets van hem mogen horen, onnuttige kwallenbak.
Beter nog om heel de EU op te doeken. Weinigen snappen het nog, waardoor we op mensen moeten vertrouwen die al geruime tijd laten zien waarom we ze niet kunnen vertrouwen. Pro-EU-ers leiden aan een vorm van stockholmsyndroom imho.
Laten we alleen voor we het lidmaatschap opzeggen even inventariseren waar EU wel nuttig was en er iets op verzinnen hoe we dat weer zelf kunnen oppakken. Dat kunnen we verkopen aan onze politiek als “de participatiepolitiek”. Liever regionaal regelen dan centraal.
Timmermans is het absolute toonbeeld van de losgeslagenheid van de EU. Geen enkel gevoel voor realiteit. Grootheidswaanzin. En we weten waar grootheidswaanzin toe kan leiden. Er is zoveel over te zeggen en zoveel dat al gezegd is.
Ik hoop alleen maar dat Euro kritische partijen oprecht een vuist kunnen gaan maken. En dan niet met een minderheid, maar zo langzamerhand door een meerderheid.
Ga stemmen, ga stemmen…..
ja, het filmpje van de SP was de spijker op de kop. Ze hadden het niet treffender in beeld kunnen brengen.
De stemmingen in het EP zijn beïnvloedbaar omdat er niet geëist wordt dat iedereen verplicht moet stemmen. Op zich al een ongelooflijke mankement want waar zijn die parlementsleden eigenlijk voor? Door nu te gaan stemmen of zich juist te onthouden worden stemmingen beïnvloed. Als de parlement iemand wil aanpakken dan zijn ze ineens allemaal bij elkaar te vinden maar in andere gevallen juist niet. Beinvloedbare minderheden of meerderheden, daar draait het om. Toen b.v. Orban veroordeeld moest worden was ineens iedereen aanwezig maar in geval van een andere persoon zouden de parlementariërs niet een voor langskomen. Wij moeten geen EP hebben zeker niet in deze vorm. Die kunnen zij nog vandaag naar huis sturen. Het is een overbodige wespennest vol politiek gekonkel waar de burger niets aan heeft. Een bende vol zichzelf rijk makende tweederangs politici.
Goed artikel! Met een glimlach kijk ik naar het gekrakeel op links en rechts. Na 32 jaar VVD werd ik mij in 2016 in kleine stapjes bewust dat rutte steeds voor een verkiezing een rechtse belofte deed en na de verkiezing het groen links standpunt uitvoerde. Rutte weet wat een prachtig luxe leven hij op kosten van de belasting betaler in Brussel kan leiden. Hij heeft dus al zijn lakeien opdracht gegeven FvD (waar hij naar mijn mening stevig van geschrokken is, voor het eerst in jaren) koste wat kost te demoniseren. Ik denk niet dat FvD veel schade oploopt doordat de correcte officieus bedoelde observatie over blokkerende minderheden van Derk Jan Eppink zeer formeel werd aangevallen.
Voorlopig houd ik optimisme dat in de loop van de komende jaren euro-kritische partijen een weg vinden samen te werken.
1 Antwoord zoek ik nog node: Zal FvD bij de conservatieve fractie worden geblokkeerd doordat CU (en helaas SGP meegezogen) tegen wil stemmen op het toetreden van FvD.
De uitspraken van Gert Jan Segers zijn stuitend. Hij doet net of FvD een rare partij is. Echt door het ijs gezakt, die Segers.
Segers wil duidelijk NIET het beste voor de Nederlandse burger en hij kan duidelijk ook NIET inhoudelijk luisteren. Wat een stomme uitspraak deed hij gisteren in het journaal. Het lijkt wel een kleuter. ‘ik wil niet met jou spelen’ . Forum is een normale democratisch gekozen partij vol met keurige mensen. Gert Jan Segers wil dan zo christelijk zijn, maar hij doet net of Forum de vijand is, terwijl DIE juist de criminaliteit aan wil pakken door migratie wat te reguleren en controleren. Waarom is Segers daar tegen? Wil hij graag criminele bendes en clans zoals in Duitse deelstaat grenzend aan Nederland het geval is? Laat hij het boek lezen van Tania Kambouri, duitse politie agente.
@ Marien.
Mogelijk is Segers tégen het FvD omdat laatstgenoemde partij de criminaliteit eindelijk wil gaan aanpakken waardoor de criminele activiteiten van Segers partij bekend worden; christelijke mensen vertonen lang niet altijd christelijk gedrag !!!!
Segers zou het boek van de Duitse agente niet hoeven lezen als hij z’n oren te luister zou leggen bij de NL-politie.
Ik zou hem diverse voorvallen kunnen noemen van gebeurtenissen die bekend zijn bij de politie maar om één en ander niet te laten escaleren krijgen veel politie-agenten een spreekverbod opgelegd.
Dat is “democratie” in Nederland, het Nederland dat óók van Segers zou moeten zijn.
Het is dus een willekeurige bende daar. Als je gekozen bent, dien je DAAR aanwezig te zijn en als er gestemd moet worden, stem je.