Onafhankelijke koers Visegrád-landen wint terrein binnen EU

Titelfoto: de Tsjechische premier Babiš en Oostenrijkse Bundeskanzler Kurz – 18 mei 2018. Bron: video Oostenrijks ministerie van BZ

Je zou het bijna vergeten als je alleen af moet gaan op de berichtgeving en de analyses in de Nederlandse media, maar de Visegrád-landen maken school.

Juichten de EU-adepten opgelucht na de – overigens nipte – overwinning van Van der Bellen (Groen) bij de presidentsverkiezingen in Oostenrijk, hieven ze het glas bij de (geflatteerde) zege van Macron in Frankrijk, slaakten ze een zucht van verlichting bij de tegenvallende resultaten van de PVV in Nederland, de opkomst van de AfD in Duitsland was toch een teken aan de wand. Het ‘populisme’ was nog niet verslagen en ‘Rechts’ was niet op z’n retour.

Kurz

Het is bijna aandoenlijk hoe EU-vereerder Caroline de Gruyter zich in haar columns in de NRC moed in probeert te spreken. Want ga maar na: hoe ziet dat politieke landschap er nu uit? Na de parlementsverkiezingen in Oostenrijk laten de uitslagen van de recente verkiezingen in Italië en Slovenië ook al een overwinning van Eurosceptische partijen zien. Ondertussen is het gezucht en gekreun in de media, in Brussel en in Den Haag bijna hoorbaar.

Het zijn immers allang niet meer die halsstarrige nationalisten in de voormalige Oostbloklanden die zich verzetten tegen de dictaten en de regelzucht vanuit Brussel. Een nieuwe groep Eurokritische leiders laat steeds meer van zich horen, waarbij de jonge Oostenrijkse Bondskanselier Sebastian Kurz de show steelt. Binnenkort is Oostenrijk voorzitter van de Raad van Ministers van de Europese Unie. Dat vooruitzicht weerhoudt Kurz niet van het nemen van ferme beleidsbeslissingen: hij zegde de politieke islam de wacht aan met het voornemen tot sluiting van moskeeën en het terugzenden van imams, ondanks woedende reacties uit Ankara.

Macron-Merkel

Het tandem Macron – Merkel, dat de EU een nieuwe dynamische impuls zou geven, lijkt zich vooral nog te bekwamen in een sur-place. Of die sprint nog wordt hervat en glorieus de finish bereikt, moet nog maar worden afgewacht. Na de maandenlange coalitieonderhandelingen in Berlijn is alle glans er bij Merkel voorlopig af. De droom van Wir schaffen das lijkt meer en meer de gedaante van een nachtmerrie aan te nemen.

Moord Wiesbaden

Commentaar Volkskrant na moord Wiesbaden

Zelfs al die correspondenten en analisten, die zich hebben uitgeput in bewondering en alle kritische geluiden onder het tapijt veegden, moeten na onthullingen over fraude en corruptie rond de asielverlening, de moeizame integratie van vluchtelingen en huiveringwekkende berichten over verkrachtingen en moord door al dan niet toegelaten, maar nooit uitgewezen asielzoekers, schoorvoetend en soms met waarneembare weerzin toegeven dat er toch heel wat problemen zijn met de massa-immigratie. Het is beschamend – maar wellicht ook tekenend(!) – dat de Volkskrant in een bericht over brute verkrachting en moord op het joodse meisje in Wiesbaden meende te moeten afsluiten met een hufterig commentaar.

Verkeerde keelgat

Merkel’s idee dat landen die de vluchtelingenquota afwijzen dat financieel moeten compenseren, viel bij de Visegradlanden (maar niet alleen daar), in het verkeerde keelgat. De Tsjechische premier Babiš verklaarde onlangs nog maar eens dat hij geen enkele reden ziet voor zo’n vorm van ‘verplichte compensatie’: “het Tsjechische volk en het Tsjechische bedrijfsleven maken zelf wel uit wie in hun land kunnen leven en werken.”

En met zijn nieuwe Slowaakse ambtgenoot Pellegrini, in Praag op bezoek, bevestigde de in Slowakije geboren Babiš de gezamenlijke Visegradlijn met betrekking tot migratie en de EU-begroting. Praag en Bratislava willen meer besluitvorming in handen van de nationale overheden en minder richtlijnen vanuit Brussel. In hun ogen kan verdere fragmentatie van de EU alleen worden voorkomen als meer gevoel, begrip en respect getoond wordt voor de nationale belangen van de landen.

Overigens is de positie van Babiš nogal bijzonder. Als de grote overwinnaar van de verkiezingen in het afgelopen najaar gaf hij tot nu toe leiding aan een tijdelijke minderheidsregering.

MInderheidskabinet

Afgelopen woensdag, 6 juni, kreeg hij van president Zeman de opdracht om een regering te vormen die op voldoende steun in het parlement kan rekenen. Zeman koerst aan op een minderheidskabinet met de sociaaldemocraten, die bij de laatste verkiezingen een flinke dreun kregen. Maar opgeteld bij de 78 zetels van ANO, de partij van Babiš, leveren de schamele 15 sociaaldemocratische zetels nog geen werkbare meerderheid op in het 200 zetels tellende Tsjechische parlement. Daarom wordt ook nog gezocht naar gedoogsteun van …jawel(!) de communisten, die bij die laatste verkiezingen ook al een flinke veer moesten laten. De sociaaldemocraten en de communisten vragen een hoge prijs en Babiš wil hen daarin ver tegemoet komen.

Gesjoemel

Het is nog niet zeker of dat tweede kabinet Babiš er komt: de sociaaldemocraten maken een punt van de beschuldiging van gesjoemel met EU-subsidies door één van de bedrijven van het grote agrarische conglomeraat Agrofert van miljardair Babiš. In de wachtkamer zit nog de anti-immigratiepartij SPD (22 zetels) van de Tsjechische Japanner Tomio Okamura, maar dat wordt in Tsjechië als een doemscenario gezien.

Spannende dagen dus, in Praag.

Over de auteur

Freek van Beetz

Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).

Recent gepubliceerd

Archief

• Antisemitisme6 november 2023Huiveringwekkend: antisemitisme is weer volop aanwezig
• Islam/Moslims13 oktober 2023Moreel kompas is afwezig bij verslaggeving over Israël
• Media9 september 2023Media meer dan ooit doorgeefluik van activisten en belangengroepen
• Politiek Nederland8 augustus 2023Verkiezingen 2023: een haast onvoorspelbare omwenteling