Uw bankgegevens worden weer van u!
Een paar weken terug werd bekend dat banken straks verplicht worden om uw gegevens te verkopen. Althans als u dat wil. Dat tweede regeltje werd door de banken en vervolgens door de meeste media weggemoffeld. Vanzelfsprekend was de eerste reactie van veel mensen negatief, want het imago van banken is (vaak terecht) niet al te best.
PSD2
Wat is er aan de hand? Over anderhalf jaar treedt de nieuwe Europese betaalrichtlijn Payment Service Directive 2 (PSD2) in werking. Deze nieuwe richtlijn is ondanks de tegenwerking van banken tot stand gekomen. Dezelfde banken die eerder succesvol hebben bewerkstelligd dat het wisselen van bankrekening nog steeds heel lastig is. Dat is bijvoorbeeld de reden dat de naam van uw bank in het IBAN nummer is verwerkt en bankrekeningnummers niet – net zoals telefoonnummers – neutraal en overdraagbaar zijn: het nummer meenemen is onmogelijk geworden. Het was de huidige bancaire instituties bijna weer gelukt om een belangrijke vernieuwing te stoppen, maar gelukkig hebben de bureaucraten hun rug nu wel recht gehouden.
Delen
De belangrijkste wijziging van vanaf 1 januari 2018 is namelijk dat het straks niet meer aan de bank is met wie ze uw gegevens deelt, maar aan uzelf. De gegevens worden van u. En als u wil dat andere partijen gegevens krijgen, dan kan dat. Denk aan hypotheekverstrekkers, maar ook aan de ontwikkelaars van nieuwe applicaties die betalen gemakkelijker maken. En als u dat niet wil, dan geeft uw bank geen toegang tot uw data.
Het betekent ook dat de bank uw data niet mag delen zonder uw toestemming, dat gebeurt nu wellicht alleen heel beperkt, maar elke bank heeft de afgelopen jaren proefballontjes opgelaten over de mogelijkheden om de enorme hoeveel informatie die ze hebben te kapitaliseren.
Eigenaar
De nieuwe wetgeving leidt waarschijnlijk tot een nieuwe manier van omgaan met data: bedrijven waar u klant bent moeten soms data verzamelen (bijvoorbeeld uw banksaldo in het geval van banken), maar de gegevens blijven van u als klant. Bedrijven worden gebruikers, u blijft eigenaar. Ik hoop dat de komende jaren deze beweging zich voorzet naar zorgverzekeraars, energiebedrijven (bij netwerkbedrijven gebeurt dit al), overheden (belastingen, SVB, lokale overheden), supermarkten, online retailers, etc.
Privacy
Op deze manier helpen we de privacydiscussie een stapje verder. Het verzamelen en gebruik van data kan ons leven gemakkelijker maken, maar we moeten waakzaam zijn voor misbruik. Het argument van “privacy” is absoluut heel relevant, maar nog veel elementairder is volgens mij dat we moeten zorgen dat we het eigenaarschap van gegevens en de rechten van gebruik goed definiëren. Typisch een onderwerp waar de overheid een rol moet spelen, omdat bedrijven anders vroeg of laat allerlei mogelijkheden van het creëren van waarde door uw data te gebruiken niet zullen laten liggen. Althans tenzij u belooft dat bedrijven geen geld willen verdienen en altruïsme nastreven.
Wat mij betreft zou deze discussie nog wel een stap verder gevoerd mogen worden: data is van de “klant” is een eerste stap, maar misschien zouden we zelf moeten overwegen om beperkingen op te leggen voor bedrijven die korting geven als de data mag worden doorverkocht. Ook als het vrijwillig is. De rationale daarachter zou kunnen zijn dat privacy zich op die manier ontwikkelt tot iets dat slechts voor een kleine groep mensen betaalbaar is en de rest van Nederland zich dat niet kan veroorloven. En dat terwijl iedereen recht op privacy heeft.
Data-slavernij
De privacyvoorvechters van Bits of Freedom gebruiken hiervoor zelfs het woord “data-slavernij”: het genereren en delen van data wordt voor sommigen daardoor hun bron van inkomsten en enige manier om bijvoorbeeld nog toegang tot zorg, vervoer of internet te krijgen. Wellicht gaat dit laatste wat ver: maar we moeten met z’n allen goed nadenken over de rechten en plichten van mensen die onze data verzamelen en gebruiken.
Kortom: volgens mij maken we met de nieuwe regelgeving een goede stap in de richting het leggen van de controle rondom persoonsgevens bij personen, namelijk bij uzelf. Hulde voor de Brusselse bureaucraten die zich hier niet door de bankenklobby in de luren hebben laten leggen. Dat moet toch even gezegd worden.
===============================================================
Foto: Credit Cards 19 by NY is licensed under CC BY-SA 3.0
===============================================================
Over de auteur
- Vraagt zich vooral dingen af en verwondert zich over technologie, innovatie en samenleving. Werkt bij een overheid.
