Religieuze symbolen op de werkvloer

Titelfoto: Anne Frank Huis – Massimo Catarinella – CC BY-SA 3.0

Op de website van het Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW) las ik een artikel over de zaak van een werknemer van het Anne Frank Huis, Barry Vingerling geheten, die dankzij steun van het NIW voor elkaar heeft gekregen dat hij bij zijn werk in het Anne Frank Huis een keppeltje mag dragen. Een kwestie, die mij met wat vraagtekens liet zitten.

Morele overwinning?

Het artikel van Esther Voet hierover leest, alsof er een grote morele overwinning is behaald dankzij NIW nu Barry op het werk zijn keppeltje mag dragen. Een kwestie die voor hem kennelijk van groot belang was, hoewel hij het tijdens zijn sollicitatie niet had vermeld. De orthodox-joodse Barry is blij met deze uitkomst en hoopt dat mensen van andere religies nu ook vrij zijn om bij het Anne Frank Huis religieuze symbolen te dragen, ook in functies waar publiek contact veel voorkomt. Hij noemt dit inclusiviteit.

De naam Barry Vingerling komt mij bij voorbaat sympathiek voor – het deed me denken aan het prachtige jeugdboek De ongelooflijke avonturen van Bram Vingerling van Leonard Roggeveen, het boek dat Harry Mulisch in zijn jeugd de idee gaf om schrijver te worden. Maar in dit geval had ik dus bedenkingen en hoewel ik het in negen van de tien gevallen eens ben met Esther Voet, was ik dat in dit geval toch niet helemaal.

Joodse identiteit

Op emotionele gronden begrijp ik het besluit van het Anne Frank Huis. Anne Frank is immers vermoord vanwege haar Joodse identiteit. Vreemd genoeg worden Joodse symbolen al jaren geweerd uit het Anne Frank Huis. Zelfs de Israëlische vlag op een folder en gidskaartjes en verklarende teksten in het Hebreeuws (nota bene de belangrijkste doelgroep) werden tot voor kort geweerd. De Anne Frank stichting wil de Jodenvervolging onder de aandacht brengen maar censureert alle Joodse zaken in het museum, vanuit de drang om politiek-correct te zijn. Dat is vreemd.

Keppeltje

In dat kader voelt het slecht aan om iemand te verbieden zijn keppeltje te dragen als uiting van die Joodse identiteit. In die zin begrijp ik de steun van het NIW voor Barry Vingerling en zijn wens om op het werk zijn keppeltje te dragen. Toch denk ik dat we onderscheid moeten maken tussen Joodse symbolen in het Anne Frank Huis, waartegen ik geen enkel bezwaar kan bedenken, en het dragen van religieuze symbolen door het personeel. Dat laatste is een punt dat onder het Human Resources beleid valt. Het verbaast me dat hiervoor kennelijk niets was opgeschreven in het personeelsreglement.

Gelijkheidsbeginsel

Als Human Resources professional weet ik maar al te goed dat je te maken hebt met de geldende wetgeving en met het gelijkheidsbeginsel. Voor functies waarbij veel contact met het publiek is mag een werkgever religieuze symbolen verbieden, dat is onlangs nog bevestigd door het Europese Hof.  Eén en ander moet dan duidelijk vastgelegd zijn in een personeelsreglement. Ook hier geldt het gelijkheidsbeginsel. De spreuk gelijke monniken, gelijke kappen, is in dit geval wel heel erg letterlijk van toepassing!

Misschien is het mogelijk voor het Anne Frank Huis om een uitzondering te maken voor keppeltjes vanwege de Joodse identiteit van Anne Frank. Dat is een vraag voor juristen. Als dit niet mogelijk is, dan zal het Anne Frank Huis op basis van het gelijkheidsbeginsel verplicht zijn om andere religieuze symbolen zoals hoofddoeken,  christelijke kruizen, tulbanden etc. eveneens toe te staan, nu zij eenmaal het besluit hebben genomen om het keppeltje ook toe te staan.

Inclusief

Meer religieuze symbolen is iets waarover de streng religieuze Barry zich kennelijk verheugt, maar zijn idee over inclusiviteit lijkt mij naïef. Zo zal niet iedereen een fijn gevoel hebben wanneer zij door iemand met een hoofddoek worden rondgeleid in het Anne Frank Huis, gezien de dubieuze rol die sommige vertegenwoordigers van de islam speelden bij de Holocaust. Ook met het oog op de constante islamitische terreur in Israël.

Christelijke smetten

Uiteraard is ook het christendom niet vrij van smetten als het over antisemitisme gaat, integendeel. Er is terecht grote kritiek geweest op bijvoorbeeld de Katholieke Kerk en hun stilzwijgen tijdens de Holocaust. Rekening houdend met de uiterst sensitieve materie van Anne Frank, die door haar beroemde dagboek een symbool is geworden voor de meer dan zes miljoen Joodse slachtoffers van de Holocaust, lijkt het mij verstandig om terughoudend te zijn wat betreft het (laten) dragen van religieuze symbolen in publieksfuncties in het Anne Frank Huis.

Mensen die daar komen om te herdenken, hebben misschien geen behoefte aan niet-Joodse religieuze symbolen van degenen die daar op dat moment te werk zijn gesteld. Of er een uitzondering kan worden gemaakt voor de Joodse religie moet dan juridisch in het juiste vat worden gegoten. Voor zover het al mogelijk is.

Heldere regels

Als ik HR Manager was van het Anne Frank Huis, zou ik als een speer aan het werk gaan en zorgen dat er in ieder geval een duidelijk personeelsreglement komt met heldere regels over het wel of niet dragen van religieuze symbolen door personeel in functies met veel publiekscontact. Hoe dat beleid er precies uit moet zien zal afgestemd moeten worden met de belangrijkste stakeholders van het museum.

Een neutraal uiterlijk voor werknemers met een publieksfunctie lijkt me verstandig. Ik heb daarom wel begrip voor de precaire positie van de directie van het Anne Frank Huis.

Over de auteur

Jan Gajentaan

Amsterdammer in Rotterdam, blogger, schrijver van e-books, voetbalvader, Volvo 940 rijder, in het dagelijks leven Recruitment / Human Resources Consultant.

Recent gepubliceerd

Archief

• EU8 april 2024Het onzinnige open grenzendogma van de EU
• Politiek Nederland1 maart 2024Nederland heeft realistische regering nodig
• Politiek Nederland1 februari 2024Laat Mona Keijzer premier worden van een realorechts kabinet
• Linkse politiek27 januari 2024Rob Jetten, kijk eens in de spiegel!