Het eeuwige keukentrapje na een aanslag

Na elke aanslag kun je er op wachten dat ergens iemand in een talkshow op gezaghebbende toon stelt dat de kans dat je slachtoffer wordt van een aanslag niet moet worden overdreven. Ja, natuurlijk is de kans op een val van een keukentrapje véél groter. Als deze standaard rituele bezwering eenmaal is uitgesproken, valt er een stilte in de studio, instemmend geknik.

Dus eigenlijk: het valt wel mee met de aanslagen. Dus eigenlijk: het valt wel mee met – onuitgesproken natuurlijk – islamitische aanslagen. De mantra van bijvoorbeeld “allesdeskundige” Peter R. De Vries, eergisteravond bij RTL Late Night.

Onderliggende boodschap: best wel een beetje onnozel om je druk te maken over aanslagen, het komt minder vaak voor dan een val van zo’n lullig keukentrapje.

Geruststelling
Het verbaast elke keer weer hoe uitsprekers van de keukentrapjesmantra er zonder weerwoord mee wegkomen. Hun ‘product’ voorziet kennelijk in een behoefte. Voor goedbedoelende mensen de behoefte aan geruststelling: het is ook weer niet zó erg. En als ’t niet zo erg is, hoeven we ook niet te diep in die ene oorzaak te duiken die eigenlijk iedereen wel kent: de gewelddadige ideologie van de islam. Deze ideologie wordt andermaal uit de guur-rechtse wind gehouden. En zo blijven we ‘vrede’ kopen.

Bizarre vergelijking
De vergelijking van het risico van keukentrapjes met aanslagen is echter bizar. Want:

1.
Je kunt er zelf van alles aan doen om niet van een keukentrapje te vallen: zorgen dat je een goed trapje hebt, het stevig neerzetten, er voorzichtig op klimmen… Kortom: je hebt zelf de regie in handen. En dat heb je nu net níet bij een aanslag. Een aanslag kan inmiddels op de meest onverwachte momenten overal gebeuren. Op straat, bij een concert of voetbalwedstrijd, in de Thalys of een metro. Je hebt er geen enkele controle over.

In de psychologie bestaat het begrip learned helplessness: geen enkele controle hebben op iets dat heel belangrijk voor je is. Voortdurende blootstelling aan learned helplessness kan uiteindelijk voor de betrokkene tot depressie leiden. Wat de psychologische gevolgen zijn van het toenemend aantal aanslagen is nog niet onderzocht. Maar learned helplesness is een element dat daar waarschijnlijk deel van uitmaakt.

2.

Het aantal aanslagen neemt sterk toe: in 2015 meer dan in 2014, in 2016 meer dan in 2015. Wat zal 2017 nog verder brengen? En 2018?
Juist van die toename gaat een dreiging uit waar geen keukentrapje aan kan tippen. Het einde is nog lang niet in zicht. En: hoe ziet dat einde er eigenlijk uit? Niemand die het durft te bedenken. Juist de dwangmatige bezwering ‘we geven niet toe aan angst’ laat zien hoe groot de angst werkelijk is.

3.

Bij elke aanslag vindt er op sociale media een massale en griezelige ontlading van blijdschap plaats vanuit islamitische hoek. De aanslag wordt gevierd als een overwinning op de ongelovigen. Er wordt getweet over volgende aanslagen, over de verderfelijkheid en zwakheid van de ongelovigen, de gerechtvaardigde wraak van Allah…

Elke aanslag krijgt daarmee nog eens een extra macabere lading. Van een keukentrapje vallen is dan misschien pijnlijk en lastig, maar heeft op geen enkele manier de dreigende impact die aanslagen met zich meebrengen.

Laten we dus niet langer die verhullende en onnozele vergelijking tussen aanslagen en keukentrapjes accepteren.

© OpinieZ.com 2017

Over de auteur

Ada de Boer

Psycholoog

Recent gepubliceerd

Archief

• Cultuur3 december 2019Nog even over de Zwarte Piet-heisa
• Islam/Moslims8 september 2017VPRO-documentaire negeert duistere kant Bosnische islam
• Islam/Moslims25 mei 2017Het eeuwige keukentrapje na een aanslag
• Politiek Nederland2 juni 2015Peilingen zijn dagkoersen