Aanval VS op Syrische vliegbasis was staaltje geopolitiek

Er was geen militaire ratio voor het vernietigen van een belangrijk vliegveld van het Syrische regeringsleger, maar toen Donald Trump op 7 april het bevel gaf om 59 kruisraketten af te vuren op Shayrat was dat ook geen toeval.

Trump had net gedineerd met de nietsvermoedende Chinese president Xi Jinping. Het moment van de als vergeldingsactie tegen Assad gepresenteerde Amerikaanse aanval was bewust gekozen. Het bezoek van het Chinese staatshoofd vormde voor Trump de perfecte setting voor het bedrijven van een effectief staaltje geopolitiek. Want daar was het hem om te doen.

Paradoxaal
In de door Trump uitgeroepen contra-jihad tegen ISIS speelt Assad’s militaire potentieel een belangrijke rol. Gesteund door bombardementen en beschietingen door de Russische luchtmacht op stellingen van het kalifaat is het leger van Assad als een feniks uit de as herrezen. De Syrische troepen hebben daardoor het afgelopen jaar een belangrijke terreinwinst op ISIS en andere milities kunnen boeken. Trump en Assad hebben – ongeacht hun onderlinge relatie – op het strijdtoneel een gemeenschappelijk doel: de vernietiging van ISIS. In dat licht lijkt het verzwakken van Assad’s slagkracht een contraproductieve en paradoxale actie.

Gifgas
Natuurlijk kon Trump een formele rechtvaardiging geven voor de Amerikaanse raketaanval: het – waarschijnlijke – gebruik van gifgas tegen burgers door – waarschijnlijk – het Syrische leger. Tweemaal “waarschijnlijk”, omdat dat in de onoverzichtelijkheid van de Syrische burgeroorlog met tientallen strijdgroepen en milities niet 100% hard kan worden gemaakt. Verslaglegging over wat er precies gebeurt in Syrië is bovendien onbetrouwbaar en vatbaar voor manipulatie door diverse belanghebbende partijen. Gebeurtenissen op foto en film blijken meer dan eens in scène te zijn gezet. Hoe het ook zij, de wereldwijde publieke verontwaardiging over het gebruik van gifgas gaf Trump de perfecte politieke rechtvaardiging om een harde klap uit te delen aan Assad.

Geopolitiek
Maar het werkelijke motief van Trump voor zijn bliksemactie overstijgt Syrië en het Midden-Oosten. Trump ziet het als zijn missie om het door het zwakke en aarzelende optreden van Obama geschonden blazoen van de VS te herstellen. Amerika moet stoppen met morele predikaties en weer respect afdwingen in de wereld door Realpolitik en daadkrachtig optreden. Ook dat is de betekenis van Trump’s slogan “Make America Great Again“. Niet alleen in eigen land de economie en de veiligheid op orde brengen, maar ook zich manifesteren als wereldleider en het politieke en militaire gezag terugpakken dat zijn voorganger leek te hebben verspeeld.

Het belang van de actie van Trump had in de kern niet veel te maken met Assad en met gifgas, maar alles met geopolitiek. Je telt pas mee als wereldleider als je het niet alleen bij woorden laat, maar ook bereid bent om in de praktijk je kracht te laten zien. Trump wilde een harde en onverwachte klap uitdelen. Zonder een telefoontje vooraf naar Assad’s steunpilaar Poetin, zonder afstemming met zijn Chinese gast, zonder een mandaat van de VN Veiligheidsraad en zonder de NAVO te raadplegen.

Keihard
De 59 kruisraketten waren een signaal aan de andere alfa-mannetjes op de apenrots. Aan de supermacho’s in Moskou, Peking, Pyong-Yang, Ankara en Teheran, aan het kalifaat en aan aarzelende bondgenoten in Europa. De vernietiging van een Syrisch vliegveld is een effectieve manier om aan je opponenten en collega’s duidelijk te maken dat je niet voor spek en bonen meedoet. Dat je de president van het machtigste land ter wereld bent, bereid bent de daad bij het woord te voegen en hard op te treden als het moet.

Een wereldleider bepaalt zijn eigen prioriteit, kiest zijn eigen moment en wapens, vraagt niet beleefd om toestemming voor wat hij gaat doen en slaat keihard toe. Dat wist Julius Caesar ruim 2000 jaar geleden al toen hij zonder mandaat uit Rome meedogenloos heel Gallië onderwierp, dat schreef Machiavelli 1500 jaar later op in zijn Il Principe en dat brengt Donald Trump in 2017 in de praktijk. I’ve got a job to do, better not f*ck with me. Ik denk dat die boodschap is overgekomen.

Over de auteur

Asher

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie31 december 2020Nederland Coronacratie
• Politiek Nederland1 januari 2020Van de hoofdredacteur: OpinieZ in 2020
• Media23 oktober 2019Kajsa Ollongren: minister van Waarheid en Deugmedia
• EU28 november 2018Het Decreto Salvini: hoe Italië de immigratie beteugelt