D66: slechts holle woorden over de EU en het Midden-Oosten

Je bent sneller door de Bijbel heen dan door het D66 partijprogramma. Van de vierhonderddrieëndertigduizend pagina’s zijn zo’n vijfenzeventig volumes gewijd aan het voorgenomen buitenlandbeleid. Laten we een aantal van de belangrijkste punten daarin eens kritisch onder de loep nemen.

De Europese Unie
Dat D66 een trouwe fan van de Europese Unie is mag geen verrassing heten. Dat blijkt ook wel uit het feit dat D66 in zijn programma af en toe ‘Europa’ schrijft, terwijl het ‘Europese Unie’ bedoelt. De sociaal-liberalen maken de nodige woorden vuil aan de EU.

De partij pleit voor een federaal Europa. D66 vindt tegelijkertijd dat de EU democratischer, transparanter en slagvaardiger moet worden. Daar voegt men een paar regels later doodleuk aan toe: “Het stoort ons dat (democratische) nationale besluitvorming de hele Unie lam kan leggen.” In de afweging democratischer en transparanter versus slagvaardiger kiest D66 duidelijk voor slagvaardiger. Opvallend, gezien het feit dat de partij door het leven gaat als Democraten66.

Brexit
Dat verraad aan eigen idealen komt ook naar voren als D66 een mogelijke Nexit bespreekt, die er wat hen betreft nooit zal komen. Men schrijft dat D66 voorstander is van referenda als noodrem, maar niet als volksgericht om met een pennenstreek zestig jaar Europese samenwerking uit te wissen. Eigenlijk staat daar dus gewoon: “D66 is voorstander van referenda als noodrem, maar alleen als het ons uitkomt.” Het is evident dat veel Nederlanders, naar Brits voorbeeld, graag aan de noodrem willen trekken als het om de EU gaat.

En sowieso: de Brexit en mogelijke Nexit zouden helemaal geen einde van Europese samenwerking moeten betekenen. Alleen een drastische heroverweging. Het mooiste zou zijn als de Brexit het bewijs wordt dat er ook zónder EU prima kan worden samengewerkt. D66 lijkt geen zin te hebben in Europese samenwerking, alleen in EU-samenwerking.

Federaal Europa
D66 beweert gelukkig niet blind te zijn voor kritiek op de EU. Het vindt dat de EU zich meer moet gaan bewijzen. Dat klopt natuurlijk. Op termijn wil D66 richting een federale EU en daarom pleit de partij voor meer mandaat/macht voor het Europees Parlement en de Europese commissies, geen veto’s meer, en een Europese minister van BuZa.

Het wegdoen van veto’s is prima, maar het pleiten voor meer mandaat voor clubjes als het EP en de EC is, met teruglopende opkomsten bij EU-verkiezingen in het achterhoofd en gebrek aan draagvlak onder bevolkingen, volstrekt belachelijk.

De EU is voorlopig nog lang niet toe aan een federaal bestuur. Relatief kleine Europese projecten als operatie Triton of het verdelen van vluchtelingen zijn al op een fiasco uitgelopen. ‘Never change a losing team’, moet D66 hebben gedacht bij het opstellen van hun programma.

D66 is wel dapper te noemen als het gaat over de mogelijke toetreding van Turkije tot de EU en in het veroordelen van Saudi-Arabië. Dapper in woorden welteverstaan. D66 vindt dat wapenhandel met landen die maling hebben aan mensenrechten moet worden beperkt en noemt daarbij als voorbeeld expliciet de Saoedi’s. Daarnaast wil de partij de onderhandelingen met Turkije stopzetten als de ondermijning van de rechtsstaat in dat land zich voortzet.

Sinds de publicatie van het verkiezingsprogramma heeft een dergelijke verdere ondermijning zich volgens de meeste berichtgeving ook daadwerkelijk voorgedaan en dus zou D66 spoedig de daad bij het woord moeten voegen. Bovendien zullen veel Turken het er überhaupt mee eens zijn dat Turkije niet bij de EU hoeft.

EU Defensiemacht
D66 meent dat de Nederlandse defensie-uitgaven toch minstens wel de gemiddelden in de EU zouden moeten benaderen. Daar hebben ze zonder meer gelijk in. Het programma constateert tevens dat Nederland koploper is in de samenwerking met andere landen op het gebied van defensie. Terecht wordt vastgesteld dat het nutteloos is als alle EU landen hun defensie inrichten als een soort Zwitsers zakmes: van alles een beetje. D66 wil de samenwerking met bijvoorbeeld Duitsland en België graag voortzetten en uitbreiden. Dat is geen gek idee.

Het programma rept echter ook over het streven naar een EU-leger. Hier geldt hetzelfde als bij de federale staat: op (heel) lange termijn zou het een goed idee kunnen zijn, maar om zulks er nu al door te drukken is volstrekt naïef. Focussen op het opzetten van zo’n defensiemacht, terwijl het uiteenvallen van de EU door de Brexit opeens een stuk realistischer is, lijkt meer op een post van De Speld dan op realistisch beleid.

Midden-Oosten
Tot slot uw aandacht voor de dijenkletser van de avond: het Midden-Oostenbeleid. D66 rijgt uitingen van ongenoegen over de puinhoop in het Midden-Oosten en Noord-Afrika aaneen. Verder roept het op tot leiderschap. De EU moet leiderschap tonen in geopolitieke vraagstukken, omdat deze de EU en Nederland direct raken. Daarin moet Nederland voorop lopen. De geopolitieke chaos in het Midden-Oosten moet zo snel mogelijk worden aangepakt.

Het is een aanfluiting van jewelste dat D66, eenmaal aangekomen bij het beoogde Midden-Oostenbeleid niet verder komt dan welgeteld één(1!) alinea. Daarin pleit het slechts voor een ‘twee-statenoplossing in het Israëlisch-Palestijns conflict’. D66 wordt daarin ook nog eens niet concreet. Alsof een twee-statenoplossing dé oplossing voor alle problemen in het Midden Oosten is. In het zesduizend kantjes tellende programma staat er geen enkel concreet woord over wat er moet gebeuren in Syrië, Libië, Irak, Afghanistan of met de Islamitische Staat. Geen enkele kritische noot over de rol van de NAVO of de EU in het creëren van de huidige heksenketel aldaar.

Boodschap
D66 verdrinkt de arme zielen die daadwerkelijk de tijd nemen om het programma te lezen in een waterval aan problemen, werkelijke oplossingen en ‘oplossingen’ die Nederland en de EU van de wal in de sloot helpen. D66 verstopt zijn goede en minder goede punten in een doolhof van eindeloos uitgekauwde frames en loze politiek correcte oneliners. Maar holle woorden maken geen buitenlandbeleid.

===============================================================
Foto: Sophie in ’t Veld en Alexander Pechtold bij de D66 uitslagenavond Europese verkiezingen 2014 in Nijmegen by Sebastiaan ter Burg is licensed under CC BY 2.0
===============================================================

Over de auteur

Victor Weerensteijn

Recent gepubliceerd

Archief

• Politiek Nederland2 februari 2018Open brief aan Eerste Kamer: WEG met de Donorwet!
• Politiek Nederland11 oktober 2017Bye bye, raadgevend referendum!
• Linkse politiek2 september 2017In Venezuela is de waarheid landverraad
• Joden4 mei 2017Dodenherdenking: Less is More