#Elections2016: Boze kandidaten scoren

Democratic presidential candidate, Sen. Bernie Sanders, I-Vt., speaks during a news conference on Capitol Hill in Washington, Wednesday, June 3, 2015, to oppose fast-tracking the Trans-Pacific Partnership. (AP Photo/Susan Walsh)

Het is geen overdrijving te stellen dat Donald Trump en Bernie Sanders de meest verrassende kandidaten van de huidige verkiezingen zijn.

Toen Trump in juni 2015 aankondigde een gooi te gaan doen naar het presidentschap lachte vrijwel iedereen zich slap, niet in de laatste plaats vanwege zijn potsierlijke entree. Dat lachen ging onder commentatoren vrij snel over in woede over zijn “niet politiek-correcte” uitspraken. Die woede maakte vervolgens plaats voor verbijstering, toen bleek dat de boodschap van Trump niet alleen niet werd weggehoond door de kiezer, maar in tegendeel zelfs werd toegejuicht.

De Republikeinse kiezer was overduidelijk zijn verstand verloren, zo luidde het. Niet alleen diezelfde commentatoren meenden dat, ook onder de top van de Republikeinse partij heerste – en heerst – eenzelfde onvermogen te begrijpen wat Trump zo succesvol maakt.

Totaal niet mediageniek, oud
en ook nog eens strontchagrijnig

Dat deze verkiezingen de vreemdste in tijden zijn, wordt gecomplementeerd door de bijzondere verschijning van Bernie Sanders. Sanders is, zoals Mark Halperin en John Heileman in het onvolprezen The Circus het vertellen, een soort antikandidaat. Totaal niet mediageniek, oud en ook nog eens strontchagrijnig. Niemand, en Sanders zelf wellicht ook niet, had verwacht dat hij zo lang in de race zou blijven, laat staan dat hij Hillary Clinton in landelijke polls tot op de meter zou naderen.

Dat laatste hebben Trump en Sanders dan gemeen. Wat ze tevens delen is een boodschap die in de kern hetzelfde is: het gaat niet goed met de Verenigde Staten en zijn inwoners. Dat menen met name de overige Republikeinen ook, maar het grote verschil is de oorzaak. Voor Ted Cruz, Marco Rubio, Jeb Bush en de overige mindere goden is Barack Obama de bron van het kwaad. In 2008 brak de geschiedenis van de Verenigde Staten wat dat betreft in tweeën. Alles wat daarvoor gebeurde werd irrelevant, alles wat daarna mis bleek was de schuld van Obama.

Zo niet voor Trump en Sanders. Hoewel Trump enthousiast oreert over de patjepeeërs in Washington en hun onvermogen het land te verdedigen, ligt de oorzaak van de ellende toch vooral buiten de eigen landsgrenzen. China verneukt het land aan alle kanten, Mexicanen komen banen en vrouwen stelen en moslims uit Syrië willen iedereen opblazen.

boze, wat oudere Amerikanen
en boze jongeren

Sanders daarentegen zoekt het dichter bij huis. Als zelfbenoemde socialist trekt hij van leer tegen de excessen en misstanden op Wall Street. Terecht wijst hij er op dat jongeren die wiet roken meer risico lopen op gevangenisstraffen dan bankiers die de mondiale economie in gevaar brengen. Dat er miljarden aan boetes betaald zijn door de grootste financiele firma’s zonder dat er ook maar één persoon individueel vervolgd werd. Dat rentes op studieschulden hoger zijn dan op autoleningen, en dat zwarte kinderen een één op vier kans hebben in de gevangenis terecht te komen.

Trump en Sanders weten zo op hun eigen manier twee totaal verschillende maar bijzonder gemotiveerde doelgroepen aan te spreken: boze, wat oudere Amerikanen en boze jongeren. Het probleem is alleen, zoals bij de eerste voorverkiezingen in Iowa was te zien, dat woedende mensen niet per se gaan stemmen. Het kostte Trump zijn eerste nederlaag, en het blijft maar de vraag of een van beide op een golf van boosheid naar het Witte Huis kan surfen.

Over de auteur

Recent gepubliceerd

Archief

• Politiek Internationaal25 oktober 2016#Elections2016: Wat moet de boze burger nu?
• Politiek Internationaal10 oktober 2016#Elections2016: het Jankende Donald-debat
• Politiek Internationaal14 september 2016#Elections2016: het probleem van Hillary
• Politiek Internationaal3 augustus 2016Misvattingen in het debat over #Elections2016