Somalische piraterij gaat weer opleven

Stel dat we hier een associatiespel zouden spelen. Ik zeg een woord, en u reageert met het woord dat als eerste bij u opkomt. Als ik dan het woord “Somalië” zou noemen is er een dikke kans dat u antwoordt met “piraten”. Logisch ook, een aantal jaren lang kwam het land in de hoorn van Afrika vooral in het nieuws door kapingen van schepen. Deze week werd bekend dat Nederland haar activiteiten in de golf van Aden aan het afbouwen is. Er is, mede door de Nederlandse bijdrage, sinds 2013 geen enkele succesvolle kaping meer geweest.

En juist hier begeven we ons op dun ijs, want het kan zo weer de verkeerde kant op gaan. Somalië is namelijk een land in opbouw, en ik denk niet dat ik verder hoef te benadrukken hoe gevaarlijk het is om zo’n staat te vroeg aan zijn lot over te laten.

Er is, mede door de Nederlandse bijdrage, sinds 2013 geen enkele succesvolle kaping meer geweest

Somalië is weliswaar een land met een federale regering, het bestaat de facto uit autonome gebieden waar clans nog altijd voor een groot deel de dienst uitmaken. Toen de piraterij haar hoogtijdagen vierde, was dat niet in de laatste plaats te wijten aan diezelfde clans (vooral de Darood clan en de Hawiye clan). Voor de clans zijn de kapingen onder andere een manier om belasting te heffen in “hun” wateren.

Volgens deze paper uit 2009 betekende het bestrijden van piraterij een tradeoff tussen clans zodanig te verzwakken dat de piraterij ophield, maar ook weer niet zo erg dat ze geen vuist kunnen maken tegen extremistische groeperingen die opereren in het gebied. Tot dan toe warende clans daarin namelijk capabele bondgenoten gebleken. Die strategie dus, in combinatie met het stimuleren van een stabiele samenleving en economie.

Als we meenemen dat het land met de langste kust van Afrika voor een groot deel afhankelijk is van inkomsten uit de zee, vrees ik dat het nu toch weer de verkeerde kant op gaat. Somalië moet de spreekwoordelijke zeevruchten kunnen plukken uit haar eigen territoriale wateren. Dat neemt de incentive voor piraterij namelijk voor een groot deel weg.

Voor de clans zijn de kapingen onder andere een manier om belasting te heffen in “hun” wateren

Zou het dan niet averechts werken om de zee-autoriteit van Somalië uit te besteden aan een particulier bedrijf dat wordt geacht samen te werken met een corrupte regering? Je zou zeggen dat dat een potentieel conflict van belangen oplevert en piraterij in de hand zal werken. Desalniettemin bestaat er al een dergelijke overeenkomst met China. Met als resultaat dat de rijke Somalische wateren nu rechtmatig kunnen worden leeggevist door Chinese bedrijven.

Zoals Somaliërs zich soms wel eens wanhopig afvragen: Hoe kun je een piraat zijn in je eigen wateren? Nou, door dit soort overeenkomsten! Daarin wil ik me volledig aansluiten bij The United Nations Monitoring Group on Somalia and Eritrea. Zij maken zich zorgen dat de huidige regelgeving kan leiden tot een heropleving van de piraterij voor de kust van Somalië.

Zo’n heropleving van piraterij samenvallend met een vertrek van Europese marineschepen in het gebied zou een grote aanfluiting zijn. In dat geval kunnen we namelijk stellen dat Operatie Atalanta, een EU-operatie die Nederland in 2015 alleen al bijna 14 miljoen kostte, slechts een tijdelijk doekje voor het bloeden was. Een tijdelijk en duur doekje, in plaats van een duurzame oplossing.

Dweilen met de kraan open? Na bijna zeven jaar dweilen stoppen we daar in ieder geval mee. De kraan echter staat onverminderd open.

Over de auteur

Victor Weerensteijn

Recent gepubliceerd

Archief

• Politiek Nederland2 februari 2018Open brief aan Eerste Kamer: WEG met de Donorwet!
• Politiek Nederland11 oktober 2017Bye bye, raadgevend referendum!
• Linkse politiek2 september 2017In Venezuela is de waarheid landverraad
• Joden4 mei 2017Dodenherdenking: Less is More